Myanmar Witness

၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၃ ရက်

အစီရင်ခံစာထုတ်ဝေသည်

ကလေးတွေစာသင်နေတုန်းမှာ ဘယ်လိုသတ်ဖြတ်ခံရလဲ?

၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့ မွန်းလွဲပိုင်းတွင် (လက်ယက်ကုန်း)ကျေးရွာ၊ ဒီပဲယင်းမြို့နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးတွင် ရဟတ်ယာဉ်နှစ်စင်းဖြင့် တစ်နာရီခန့်ကြာ တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရသည်။ တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း စာသင်ကျောင်းနှင့် ဘုန်းကြီးကျောင်းတစ်ကျောင်း ထိခိုက်ခဲ့သည်။ ကျောင်းတွင် စေတနာ့ဝန်ထမ်းများနှင့် အနည်းဆုံး ကလေးခြောက်ဦး အပါအဝင် လူ ၁၁ ဦးမှ ၁၄ ဦးကြား သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အစီရင်ခံစာများတွင် ဖော်ပြထားသည်။ SAC ဆန့်ကျင်ရေး ချန်နယ်များက ကလေး ခုနစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ထပ်လောင်း အစီရင်ခံခဲ့သည်။ ဒဏ်ရာရသူ (သို့မဟုတ်) သေဆုံးသူ အရေအတွက်ကို တရားဝင် အတည်ပြုနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

ပုံ- 22.679376, 95.400381, 22.679376, 95.400381တွင်ရှိသော ပျက်စီးနေသည့်ပုံအား လူမှုမီဒီယာပေါ်တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မျှဝေခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၇ရက်နေ့တွင် အွန်လိုင်းတွင် တွေ့ရသည်။ (Source: Khit Thit Media)။

အဓိကဖြစ်ရပ်အသေးစိတ်-

– အခင်းဖြစ်ပွားသည့်နေရာ- (လက်ယက်ကုန်း) ကျေးရွာ၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ဒီပဲယင်းမြို့နယ် (ဒီပဲယင်း သို့မဟုတ် ဒီဘဲယင်းဟုလည်း စာလုံးပေါင်း) [22.676780, 95.402366]

– ဖြစ်ပွားသည့်ရက်စွဲ/အချိန်- ၂၀၂၂ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၆ရက်

– ပြုလုပ်သူဟုပြောသူ(များ) နှင့်/သို့မဟုတ် ပါဝင်ပတ်သက်မှု- ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (စစ်ကောင်စီ)

Myanmar Witness၏ သုံးသပ်မှုများ-

– Mi-35 ရဟတ်ယာဉ်နှစ်စင်းနှင့် Mi-17 ရဟတ်ယာဉ်များ ဦးဆောင်သော မြေပြင်တိုက်ခိုက်မှုတွင် SAC လေကြောင်းမှ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကလေးခြောက်ဦး ထက်မနည်း သေဆုံးပြီး အရွယ်ရောက်ပြီးသူ အပါအဝင် လူ ၁၇ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။

– Myanmar Witness မှ S-5 ဒုံးပျံအကြွင်းအကျန်များကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိခဲ့သည်။

– လက်ယက်ကုန်းကျေးရွာရှိ ကျောင်းတစ်ကျောင်းတွင် တိုက်ခိုက်ခံရမှုအပြီးတွင် ပြသသော ဓာတ်ပုံများကို Myanmar Witnessမှ တည်နေရာသတ်မှတ် အတည်ပြုခဲ့သည်။ ရုပ်သံရိုက်ကူးမှုမရှိခြင်းက တိုက်ခိုက်ချိန် (သို့မဟုတ်) အသေအပျောက်အရေအတွက် အတိအကျကို အတည်ပြုရန် ကန့်သတ်ချက်ရှိသည်။

– SAC သည် သေဆုံးသူအား သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းနှင့် မီးသဂြိုလ်ရန်အတွက် သိမ်းဆည်းခဲ့ပြီး အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူများကို ထိန်းသိမ်းထားကြောင်း အစီရင်ခံစာများက ဖော်ပြသည်။ SAC မှ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရသော အသက် 15 နှစ်အရွယ် မိန်းကလေးနှစ်ဦးသည် SAC နယ်မြေသို့ PDF တပ်ဖွဲ့များထံမှ လွတ်မြောက်လာသည်ဟု ဆိုကာ SAC နှင့် ဆက်နွယ်သော မီဒီယာများသို့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ ပြုလုပ်စဉ် ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။

– ဒီပဲယင်းကျောင်းကို တိုက်ခိုက်ခြင်းသည် အထူးသဖြင့် ကျောင်းပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ကလေးများ၏ ဘေးကင်းရေးအပေါ် မဆင်မခြင်ပြုမူခြင်း တိုးလာနေသည့်ပုံစံကို ပြသသည့် ပေါ်ထွက်နေသော ဖြစ်ရပ်လမ်းကြောင်းတစ်ခု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။

– ဤတိုက်ခိုက်မှုသည် မကြာသေးမီက နိုင်ငံရေးတက်ကြွသော ဆရာတစ်ဦးကို သတ်ဖြတ်ခြင်းနှင့် အလားတူအချိန်မျိုးတွင် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ စာသင်ကျောင်း များကို နိုင်ငံရေးလှုံ့ဆော်သော တိုက်ခိုက်မှုများသည် ကလေးများကိုအန္တရာယ် ပိုများ စေသည်။

– ပညာရေးဆိုင်ရာများ၏ လုံခြုံရေးကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် အခြားတိုက်ခိုက်မှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် လိုအပ်ပြီး တာဝန်ရှိသူများကို တာဝန်ယူစေဖို့ ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။

ပုံ- စစ်ကိုင်းတိုင်းတွင် တည်ရှိသော (လက်ယက်ကုန်း)ကျေးရွာနှင့် (နမခ) မြေပုံ။ (မြေပုံကို Datawrapper အသုံးပြု၍ ဖန်တီးထားသည်)။

အနှစ်ချုပ်

ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (SAC) တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ဒေသစံတော်ချိန် ၁၃:၀၀ ခန့်တွင် ရဟတ်ယာဉ်လေးစင်းဖြင့် လက်ယက်ကုန်းကျေးရွာသို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း ဧရာဝတီသတင်းဌာနက ဖော်ပြသည်။ မဟာဓမ္မရသီဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းအနီးရှိ အလယ်တန်းကျောင်းကို Mi-35 လေယာဉ်နှစ်စင်းဖြင်ြ ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်းသိရသည်။ SAC တပ်ဖွဲ့ဝင် ၈၀ ခန့်သည် အခြားရဟတ်ယာဉ်နှစ်စင်းဖြစ်သည့် Mi-17 မှ ချန်ထားခဲ့ကာ ရွာကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ပြီး အခြားလေယာဉ်များက တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။ SAC တပ်ဖွဲ့ဝင်များက ကလေးအသေအပျောက် အလောင်းများအပါအဝင် ကလေးငယ် ၁၅ ဦးမှ ၂၀ ဦးကြား အသက်ရှင်လျက် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ထပ်လောင်းအစီရင်ခံချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ အလောင်းများကို ခုနစ်မိုင်အကွာ ရေဦးမြို့နယ်တွင် မြှုပ်နှံသဂြိုလ်ခြင်း (သို့မဟုတ်) မီးသဂြိုလ်ခြင်း တို့ကြောင့် ကလေးသေဆုံးမှုအထောက်အထားများကို ဖျက်ဆီးခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ ဒဏ်ရာရရှိ သူများကို အနီးရှိရေဦးဆေးရုံတွင် ကုသပေးခဲ့ပြီး ဒဏ်ရာရသူအချို့မှာ ခြေလက်များဆုံးရှုံးခဲ့ ကြောင်း သိရသည်။

ပုံ: Myanmar Witness မှအတည်ပြုထားသော 22.679200 ၊ 95.400131တွင်ရှိသည့် အဆောက်အအုံတစ်ခု၏ ဖျက်ဆီးခံရမှု၏ ရှုထောင့်အမျိုးမျိုး (သတင်းရင်းမြစ်: : Khit Thit Media)

အဆိုပါစွပ်စွဲချက်များကို SAC မှ တုံ့ပြန်ခဲ့သော်လည်း ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (PDF) နှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) အဖွဲ့ဝင်များသည် ရွာတွင် တပ်စွဲထားပြီး ရွာသားများကို လူသားဒိုင်းအဖြစ် အသုံးပြုနေသည်ဟု ပြန်လည်စွပ်စွဲထားသည်။ KIA နှင့် PDF တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် လက်နက်များ ရွှေ့နေကြကြောင်း SAC မှ ရွာအတွင်းသို့ဝင်စီးသည့်အခါတွင် မိုင်းများနှင့် ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများကို ရှာဖွေတွေ့ရှိ သိမ်းဆည်းရမိခဲ့ကြောင်းလည်း ပြောကြားသည်။ ဆယ်ကျော်သက် အမျိုးသမီးနှစ်ဦးသည် ရွာသို့ မပြန်မီတွင် SAC နှင့် ဆက်နွှယ်သော မီဒီယာ ချန်နယ်၏ တိုက်ရိုက်သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ တစ်ခုတွင် SAC ၏ ပြောဆိုချက်များအား ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ လက်ယက်ကုန်းကျေးရွာမှ ဒေသခံများက အဆိုပါဒေသတွင် PDF နှင့် KIA တပ်ဖွဲ့များ တည်ရှိနေခြင်းကို ငြင်းဆိုထားပြီး ဆယ်ကျော်သက်များ၏ ပြောဆိုမှုများသည် SAC ‘ဝါဒဖြန့်ခြင်း’ နှင့် ပြည့်နှက်နေသည်ဟု ဆိုပါသည်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ပြင်းထန်သော ပဋိပက္ခများ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး SAC မှ ဦးဆောင်သည့် မီးရှို့မှုနှင့် လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်မှု အများအပြား ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း အစီရင်ခံစာများနှင့် စိစစ်တွေ့ရှိရသည်။ Myanmar Witness သည် ဤဖြစ်ရပ်များကို Fire Map တွင် နက်နက်နဲနဲ ခြုံငုံမိပါသည်။

ဤနေရာမှ ထွက်ပေါ်လာသည့် သုံးစွဲသူ-ထုတ်ပေးသည့် အကြောင်းအရာ (UGC) ကို ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းနှင့် အတည်ပြုခြင်းအပေါ် အခြေခံ၍ ဤတိုက်ခိုက်မှုကို SAC စစ်တပ်က လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်မှာ သေချာသလောက်ဖြစ်ကြောင်း Myanmar Witness မှ ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဤစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုသည် အခင်းဖြစ်ပွားသည့်နေရာဖြစ်သည့် လက်ယက်ကုန်းကျေးရွာအား ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဘူမိတည်နေရာရှာဖွေခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်များ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ ထပ်လောင်း၍ UGC နှင့် မီဒီယာအစီရင်ခံခြင်းတို့ကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာခြင်းသည် အသေအပျောက်ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ကိန်းဂဏန်းများကို သေချာသိရှိရန်အပေါ် မူတည်ပါသည်။

ပုံ- (လက်ယက်ကုန်း) ကျေးရွာရှိ ပုံ ၃ မှ ဘူမိဖွဲ့စည်းပုံအား တည်နေရာသတ်မှတ်အတည်ပြုခြင်း

ပုံ- လက်ယက်ကုန်းကျေးရွာရှိ အဆောက်အဦများ၏ နောက်ထပ်ဘူမိ တည်နေရာများ အတည်ပြုခြင်း။

ဒီပဲယင်းကျောင်းကို တိုက်ခိုက်ခြင်းသည် အထူးသဖြင့် ကျောင်းပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ကလေးများ၏ ဘေးကင်းရေးအပေါ် မဆင်မခြင်ပြုမူခြင်း တိုးလာနေသည့် ပုံစံကိုပြသသည့် ပေါ်ထွက်နေသော ဖြစ်ရပ်လမ်းကြောင်းတစ်ခု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ ပညာရေးသည် မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခများအကြား မည်သို့ပင်ဖြစ်စေကာမူ ဘေးကင်းပြီး လက်လှမ်းမီနိုင် စေသင့်ပါသည်။

ဤဖြစ်ရပ်က သက်သေပြနေသဖြင့် လေကြောင်းနှင့် မြေပြင်တိုက်ခိုက်မှုများအပါအဝင် ပညာရေးဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများ အတွင်းနှင့်အနီးနားတွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားနေခြင်းသည် ကလေးငယ်များ၏ အသက်အန္တရာယ်ကို ကျရောက်စေသည်။ ယခုတိုက်ခိုက်မှုသည် Myanmar Witness က အစီရင်ခံစာထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် မကြာသေးမီက နိုင်ငံရေးတက်ကြွသည့် ကျောင်းဆရာတစ်ဦးအား သတ်ဖြတ်ခြင်းနှင့် အလားတူအချိန်မျိုးတွင် ဖြစ်ပွားခြင်းဖြစ်သည်။ စာသင်ကျောင်းများကို နိုင်ငံရေးအရ လှုံ့ဆော်တိုက်ခိုက်မှုများသည် အလွန်စိုးရိမ်ဖွယ်ကောင်းသည်။ ပညာရေးဆိုင်ရာဆိုက်များ၏ လုံခြုံရေးကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် အခြားတိုက်ခိုက်မှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် လိုအပ်ပြီး တာဝန်ရှိသူများကို တာဝန်ယူစေဖို့ ပြုလုပ်ရန်လိုအပ်ပါသည်။