နိုင်ငံတကာအကူအညီတွေ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ပေးအပ်ဖို့ ထိုင်းအစိုးရ ပူးပေါင်းမှုရှိဖို့လို
ရဲခေါင်မြင့်မောင် ( ဝါရှင်တန်ဒီစီ)
ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာလ ၁၉ရက်က အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာန အကြံပေးအရာရှိ ဒဲရစ် ချိုလတ်ရဲ့ အရှေ့တောင်အာရှခရီးစဉ်အတွင်းမှာ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အဆင့်မြင့်အရာရှိတွေနဲ့ တွေ့ဆုံရာမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းထားတဲ့ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေ လိုအပ်နေတဲ့ ပြည်သူတွေအတွက် အကူအညီတွေကို ထိုင်းနိုင်ငံကနေတဆင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီး ပေးအပ်သွားဖို့ အရေးကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဌာနက ထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေညာချက်ထဲမှာတော့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာန အကြံပေးအရာရှိ ဒဲရစ်ချိုလတ်နဲ့တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရာမှာ၊ မြန်မာနိုင်ငံအရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ အာဆီယံ အဖွဲ့ရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေနဲ့ ထိုင်းနဲ့ အမေရိကန် နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်းပြီး မြန်မာပြည်သူတွေ အတွက် လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီတွေကို ထိုင်းနယ်စပ်ကနေ တဆင့် ပေးအပ်သွားဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေတွေကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်လို့ ဖော်ပြထားပါတယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်တဲ့နောက် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပဋိပက္ခတွေ၊ စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှုတွေ၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေနဲ့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါတွေကြောင့် အမျိုးသမီးနဲ့ကလေးငယ်တွေ အပါအဝင် လူ ၃ သန်းလောက်ဟာ အသက်ရှင်သန်နိုင်ရေးအတွက် အရေးပေါ် အကူအညီတွေ လိုအပ်နေတဲ့အကြောင်းနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူသားချင်းစာနာမှုအကြပ်အတည်း ပေါ်ပေါက်နေတဲ့အပေါ် အထူးစိုးရိမ်ပူပန်မိကြောင်း ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရုံးက ထုတ်ပြန်ကြေညာထားပါတယ်။
“အဓိက တောထဲတောင်ထဲမှာ စစ်ဘေးရှောင်နေရတဲ့အချိန် အဓိကလိုအပ်တဲ့ အကူအညီကတော့ အစားအစာပဲပေါ့နော်။ သူတို့ ပေးနိုင်ရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့။ ဒီ cross border အကူအညီတွေကို ထိုင်းနိုင်ငံက တဆင့် ပေးနိုင်အောင် ညှိနှိုင်းနိုင်ရင်တော့ ကောင်းတာပေါ့။ ”
ဒါကတော့ မြန်မာထိုင်းနယ်စပ်တလျှောက်က တောတောင်တွေထဲမှာ ခိုလှုံနေရတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည်တွေကို အကူအညီပေးနေတဲ့ ကရင်လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ KHRG က ညွှန်ကြားရေးမှူး မနော်ထူးထူး ပြောသွားတာပါ။
ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်တလျှောက်မှာ အခြေစိုက်ပြီး၊ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေ ပေးအပ်ရေး လုပ်ဆောင်နေတဲ့ Progressive Voice အဖွဲ့ တည်ထောင်သူ ဒေါ်ခင်ဥမ္မကတော့ အမေရိကန်အစိုးရအနေနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး၊ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေ ပေးအပ်ဖို့ ဆွေးနွေးတာကို ကြိုဆိုကြပြီး၊ ထိုင်းနိုင်ငံကနေတဆင့် လူသားချင်း စာနာမှု အကူအညီတွေကို နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ပေးအပ်တာကို ထိုင်းအစိုးရက လက်ခံလာအောင် ညှိနှိုင်းနိုင်ဖို့ အရေးကြီးတဲ့အကြောင်း ပြောပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံရောက် မြန်မာရွေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေကို အကူအညီပေးနေတဲ့ မဲဆောက်မြို့ မယ်တော်ဆေးခန်းက ဒေါ်စင်သီယာမောင်ကတော့ ထိုင်းနိုင်ငံကနေ တဆင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို အကူအညီတွေ ပေးအပ်မယ့်အစီအစဉ်ဟာ အမှန်တကယ်ဖြစ်လာဖို့ လိုဦးမယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။
“လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်လကျော်ကျော်လောက်က အမေရိကန်ရဲ့ ကုလကိုယ်စားလှယ် လာသွားတုန်းကလဲ မြန်မာဒုက္ခသည်တွေနဲ့ ပက်သက်လို့ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေ ပေးနိုင်ဖို့ ကိစ္စ ပြောသွားပါတယ်။
သို့သော်လည်း ဘယ်လို ပုံနဲ့ ဖြတ်သန်းမလဲ၊ ဘယ်ဒေသတွေကို သွားမလဲ ဆိုတဲ့ အသေးစိတ် လုပ်ငန်းစဉ်တွေတော့ မရှိသေးပါဘူး။ ဒါတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဆက်ပြီး follow up လုပ်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်”
ဒါပေမယ့်လည်း ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်တလျှောက်မှာ အခြေစိုက်တဲ့ Friends Without Borders ထိုင်း NGO အဖွဲ့ကတော့ ထိုင်းအစိုးရဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လက မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေကနေ ထိုင်းနိုင်ငံဘက်ကို ထွက်ပြေးလာတဲ့ ကရင်စစ်ပြေးဒုက္ခသည် နှစ်ထောင်လောက်ကို အတင်းအကြပ် နေရပ်ပြန်ခိုင်းခဲ့တာကို ထောက်ပြပြီး၊ ထိုင်းအစိုးရဟာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်အကူအညီတွေ ပေးအပ်မယ့် အစီအစဉ်ကို ခွင့်ပြုမယ်လို့ မထင်ကြောင်း RFA ရဲ့ ညီနောင် သတင်းဌာန Benar News ကို ပြောပါတယ်။
ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီတွေ ပေးအပ်နေတဲ့ Refugee International အဖွဲ့က Daniel Sullivan ကတော့ အာဏာသိမ်းထားတဲ့ စစ်ကောင်စီဟာ နိုင်ငံတကာ အကူအညီပေးရေး အဖွဲ့တွေကို အချို့ဒေသတွေကို သွားရောက် အကူအညီပေးခွင့်ပိတ်ပင်ထားတဲ့အပြင်၊ မြန်မာနိုင်ငံကို လာရောက်ခွင့် ဗီဇာချထားပေးတာနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း သွားလာဖို့ ခွင့်ပြုချက်ပေးတာလို လိုအပ်ချက်တွေအတွက် မလိုအပ်တဲ့ ကြိုးနီစနစ်တွေ၊ နှောင့်နှေးမှုတွေ ဖြစ်အောင်လုပ်ထားတဲ့အတွက် အရေးပေါ် အကူအညီလိုအပ်နေသူတွေအတွက် အခက်အခဲတွေ ဖြစ်ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
ဒါကြောင့်မို့ အမေရိကန်အစိုးရနဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေအနေနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံကနေတဆင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီး အကူအညီတွေ ပေးအပ်မယ့် အစီအစဉ်ဟာ မြန်မာ ပြည်သူတွေကို အကျိုးရှိစေမှာ ဖြစ်တဲ့အကြောင်း Daniel Sullivan က ပြောပါတယ်။
မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် နိုင်ငံတကာကပေးတဲ့ အကူအညီတွေ ပေးအပ်ရာမှာ အခုလို အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီရဲ့ ခွင့်ပြုချက်မပါဝင်ဘဲ ပေးအပ်ဖြန့်ဖြူးဖို့ ဖြစ်နိုင်မလားဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး Progressive Voice အဖွဲ့က ဒေါ်ခင်ဥမ္မာ အခုလို ပြောပါတယ်။
“ကုလသမဂ္ဂနဲ့ အာဆီယံအပါအဝင် အဖွဲအစည်းအားလုံးကို ကျွန်မတို့ တောင်းဆိုနေတာက စကစ စစ်ကောင်စီနဲ့ နေပြည်တော်ကနေ ဖြတ်ပြီး လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီတွေကို ပို့တာမျိုး မလုပ်ပါနဲ့။ Local အဖွဲ့တွေနဲ့ နယ်စပ်ကနေ ဖြတ်ပြီးတော့ လုပ်ပါဆိုတာပါ။ စစ်ကောင်စီက စစ်အစိုးရမဟုတ်ပါဘူးရှင့်။ နိုင်ငံတကာ အဝန်းအဝိုင်းမှာလဲ ကျွန်မတို့ အချက်အလက်နဲ့ မြေပြင်အခြေအနေတွေကို ရှင်းပြပါမယ်။ သူတို့က အာဏာကို ရယူဖို့ ကြိုးစားနေတာပဲ ရှိတာ။ နေပြည်တော်လို မြို့တော်နဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရားတွေကို သိမ်းပိုက်ထားတာတော့ မှန်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်အောက်ခြေက အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားတွေကို သူတို့က မထိန်းချုပ်နိုင်သေးဘူးရှင်။ ဒါကြောင့် သူတို့က ခွင့်ပြုမှ လုပ်လို့ရမယ် ဆိုတာ မဟုတ်ပါဘူး။ အထူးသဖြင့် တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အင်အားစုတွေက သူတို့ နယ်မြေအတွက် အစိုးရတွေပဲ။ အဲဒီမှာ သူတို့ရဲ့ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊ လူမှုဖူလုံရေးအစီအစဉ်တွေက သူတို့ဘာသာရှိပြီးသား။ အဲဒီအကူအညီတွေက နေပြည်တော်နဲ့ မြန်မာပြည်အလယ်ပိုင်း ဗဟိုအစိုးရကနေ ဖြတ်ပြီး လာတာမျိုး မဟုတ်ဘူးရှင့်။ ကျွန်မတို့နိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းစစ် နှစ် ၇၀ ကာလတစ်လျောက်လုံးမှာ လူသားချင်းစာနာမှုအကူအညီ အများစုက နယ်စပ်တွေကပဲ ဖြတ်ကျော်ပြီးတော့ ပို့ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဒီအချိန်မှာလည်း ဒီအတိုင်းပဲ ဆက်လုပ်နေကြတယ်။ ကုလသမဂကော၊ အာဆီယံနဲ့ အမေရိကန်အစိုးရကိုကော အားလုံးကို ကျွန်မတို့ အချက်အလက်နဲ့ သေသေချာချာရှင်းလင်းတင်ပြပြီး တိုက်တွန်းထားပါတယ်ရှင့်”
အောက်တိုဘာလ ၂၀ရက်နေ့ကတော့ နိုင်ငံတကာအကူအညီပေးရေးအဖွဲ့တွေဟာ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒွန်နဲ့ တွေ့ဆုံရာမှာ မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံကနေတဆင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်အကူအညီတွေ ပေးအပ်နိုင်ဖို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ အသင့်ရှိကြောင်းပြောကြားခဲ့ပြီး အကူအညီတွေပေးအပ်ဖို့ အသုံးပြုမယ့် နည်းလမ်း၊ မိတ်ဖက်အဖွဲ့တွေနဲ့ အသုံးပြုမယ့် လမ်းကြောင်းတွေ ဘယ်လို ဖြစ်နိုင်မယ်ဆိုတာ တင်ပြခဲ့ကြတဲ့အကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။
