မကွေးတိုင်းမှာ စစ်ကောင်စီလက်က လွတ်လာသူတွေရဲ့အတွေ့အကြုံ
RFA Burmese | 2023.04.17
မကွေးတိုင်း၊ တောင်တွင်းကြီးမြို့မှ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ် ၃ ရက်နေ့က တွေ့ရစဉ်။ Photo: Citizen Journalist
စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကြေညာခံထားရတဲ့ မကွေးတိုင်းက ရေစကြို၊ မြိုင်၊ ပေါက်၊ ဆော၊ ထီးလင်းနဲ့ ဂန့်ဂေါမြို့နယ်တွေမှာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေသလို၊ ဒေသခံတွေ ရာနဲ့ချီ ဖမ်းဆီးခံရပြီး အသတ်ခံရတဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေ ရှိနေပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက ရွာတွေမှာ စစ်ကြောင်းထိုးခဲ့တဲ့ ဘီလူးစစ်ကြောင်းလို့ခေါ်တဲ့ ခလရ ၉၉ ဟာ မြောင်မြို့နယ်ကနေ မကွေးတိုင်း ရေစကြိုမြို့နယ်ထဲကို ပြီးခဲ့တဲ့လက ရောက်သွားခဲ့ပါတယ်။
မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ မနက် ၅ နာရီမှာ မီးလောင်ကျွန်းရွာသစ်ရွာကို ပိတ်ဆို့လိုက်တဲ့အတွက် ထွက်ပြေးချိန်မရတဲ့ ရွာသား အယောက် ၂၄၀ လောက် ဖမ်းဆီးခံလိုက်ရပါတယ်။
အဲဒီအချိန်မှာ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေကို ထမင်းဟင်းချက်ပြုတ်ကျွေးနေတဲ့ အသက် ၅၀ ဝန်းကျင် ဦးဟန် ပစ်သတ်ခံလိုက်ရသလို၊ စိတ်ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့ အသက် ၄၇ နှစ်အရွယ် ကိုဆန်းဒရာကိုလည်း ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ပြီး သတ်ဖြတ်သွားတယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။
အသက် ၁၆ နှစ်အရွယ် ယောက်ျားလေးတစ်ယောက်ကိုလည်း ထွက်ပြေးလို့ သေနတ်နဲ့ပစ်လိုက်တဲ့အတွက် ဒဏ်ရာရသွားပါတယ်။
အဖမ်းခံရတဲ့သူတွေထဲမှာ မီးလောင်ကျွန်းရွာသစ်ရွာသားတွေ ပါဝင်သလို စစ်ကိုင်းတိုင်း မြောင်မြို့နယ်က ဒေသခံတွေအပြင် ဇရပ်နီ၊ မင်းလှ၊ သာခေါင်လေး၊ ရွှေလှံ၊ မြေစွန်းနဲ့ ဆင်ခြေရာ ရွာတွေဘက်က အရပ်သားတွေလည်းပါဝင်ပါတယ်။
အဲဒီထဲက အမျိုးသမီးနှစ်ရာလောက်ကို မီးလောင်ကျွန်းရွာထိပ်က တောင်ကျောင်းဆိုတဲ့ ဘုန်းကြီး ကျောင်းမှာနှစ်ဖွဲ့ခွဲထားပြီး အမျိုးသား အယောက်လေးဆယ်ကိုတော့ ရွာထဲက နေအိမ်တွေမှာ သီးသန့်ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ခဲ့တယ်လို့ ပြန်လွတ်လာတဲ့သူတွေက ပြောပါတယ်။
အမျိုးသားအုပ်စုထဲမှာ အသက် ၄၀ – ၅၀ ဝန်းကျင်နဲ့ အသက် ၁၆ ၊ ၁၇ နှစ်အရွယ် ဆက်ကျော်သက်လူငယ်တွေလည်း တွေ့ခဲ့တယ်လို့ပြောပါတယ်။
အဲဒီဖြစ်ရပ်နဲ့ပတ်သက်လို့ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်လာတဲ့ ရေလယ်ကျွန်းသူ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက သူ့အတွေ့အကြုံကို ပြောပြပါတယ်။
“အဖမ်းခံရတဲ့သူတွေက နှစ်ညအိပ်သုံးရက်ကြာတယ်။ ကျွန်တော်ကကျတော့ တစ်ညအိပ် နှစ်ရက်ပေါ့။ ကျွန်တော်မနက်ခင်းကျ ထွက်ပြေးခဲ့တာလေ။ ထွက်ပြေးပြီးတော့လည်း ရွာထဲ ပတ်ကြည့်သေးတာ။ ရွာထဲကို ပတ်ကြည့် ပြီးတော့ ရွာထဲမှာ သူတို့အနောက်ဘက်ခြမ်း ကို ယောက်ျားလေးတွေ ဖမ်းထားတဲ့ဘက်မှာ အုပ်စုလိုက်နေတာ။ အရှေ့ဘက်ခြမ်းကို လာတော့လာကြတယ်။ သိပ်မလာကြတော့ ကိုယ်က အိမ်တစ်အိမ်ပေါ်မှာ တက်နေပြီးတော့ ရွာထဲကို အခြေအနေ အကဲခတ်ပြီးတော့မှ ပြန်ထွက်ခဲ့တာ။ ကံကောင်းလို့ ပြန်လွတ်လာတယ်လို့ပဲ တွေးရတော့မှာပေါ့”
အဲဒီနေ့က သူပြောင်းခင်းထဲ ဝင်ပုန်းနေတုန်း PDF ဝတ်စုံနဲ့ လူတွေကိုတွေ့လို့ ထွက်ကြည့်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်က အုပ်စုလိုက်ထွက်လာပြီး သေနတ်တွေနဲ့ချိန်ပြီး ဖမ်းခေါ်သွားတာလို့ ပြောပါတယ်။
သူတို့ကို ဖမ်းတဲ့ စစ်ကြောင်းထဲမှာ အိန္ဒိယနွယ်ဖွားပုံစံတွေ၊ ကရင်တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ PDF ဝတ်စုံနဲ့ လက်နက်မပါတဲ့ ပျူစောထီးအဖွဲ့ဝင် လူငယ်တွေပါ တွေ့ရတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဖမ်းတဲ့သူတွေထဲမှာ တစ်ဖွဲ့က ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်းစစ်ဆေးမေးမြန်းပေမယ့် တစ်ဖွဲ့ကတော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ဝါဒရေးရာတွေကို အေးအေးဆေးဆေးပြောတဲ့သူတွေလည်း ပါတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
PDF ဝတ်စုံနဲ့ ပျူစောထီးအဖွဲ့ဝင်လူငယ်တွေက အဖမ်းခံထားရတဲ့သူတွေကို စောင့်ကြည့်ရပြီး သူတို့အလုပ်က ဒေသခံတွေရဲ့ ရွှေ၊ ငွေ၊ တယ်လီဖုန်းနဲ့ တန်ဖိုးကြီးပစ္စည်းတွေကို ရှာဖွေသိမ်းဆည်းရတာလို့ဆိုပါတယ်။ အဖမ်းခံရတဲ့သူတွေထဲကမှာ ဇရပ်နီရွာက အမျိုးသမီးတစ်ဦးရဲ့ ငွေကျပ် ၇၁ သိန်းကို စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေက ယူသွားတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ အဲဒီငွေတွေ ဟာ သူ့ရွာမှာအခြေချဖို့ စုဆောင်းထားတာလို့ ပြောပြပါတယ်။
အဖမ်းခံရတဲ့ အမျိုးသားတစ်ဦးကတော့ စစ်ကာင်စီတပ်ရဲ့ ဝါဒဖြန့်သဘောတရားတွေ နားထောင်ခဲ့ရပြီး ပြန်လွတ်လာပေမယ့် အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးကို ဆက်လုပ်သွားမယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့က သူတို့လက်ခုပ်ထဲကရေပဲ။ ကျွန်တော်တို့ကတော့ သူတို့နဲ့ မလွတ်မချင်းကတော့ ဒုံးဒုံးချလို့မရဘူး။ တစ်ခါတစ်လေ ရှေ့တန်းပဲ ခေါ်သွားမလား။ မိုင်းနင်းခိုင်းမလား။ နောက်ပိတ်ဆုံး သူတို့ပြန်တဲ့ အချိန်သတ်ခဲ့မလား။ ကျွန်တော်က အဲဒီနှစ်ခုပဲတွေးပါတယ်။ ညီအကို မောင်နှမသားချင်း ရှိရင် ပြောပေးပါပေါ့။ သူတို့ကတော့ မတိုက်နဲ့။ လက်နက်ရှိရင် မြေကြီးထဲမြှုပ်ထားပေါ့ဗျာ။ PDF တွေကို မထောက်ပံ့နဲ့ အဲ့ဒီလိုပြောတာ။ ကျွန်တော်တို့ကတော့ သူတို့ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီတော်လှန်ရေးမပြီးမချင်း ရှေ့ဆက်လျှောက်ဦးမှာပဲ”
သူအဖမ်းခံရတဲ့အချိန်မှာ စစ်တပ်က သူ့လက်စွပ်ကို ချွတ်ယူသွားသလို၊ အဲဒီမှာ နှစ်ညအိပ်သုံးရက် နေခဲ့ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ သူတို့ကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်တာတွေတော့ မလုပ်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ရဲ့ နာမည်၊ နေရပ်နဲ့ PDF တွေအကြောင်းစစ်ဆေးမေးမြန်းသလို ဓာတ်ပုံ ရိုက်ယူသွားတယ်လို့ ပြောပြပါတယ်။
အဲဒီ ခလရ ၉၉ စစ်ကြောင်းထဲမှာ ဗိုလ်မှူးထွန်းလင်းအောင် ဆိုတဲ့ နာမည်ခေါ်သံလည်း ကြားခဲ့ရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေက သူတို့တိုက်ခဲ့တဲ့ PDF စခန်း ၂၀ ကျော်ရှိသွားပြီလို့ အဖမ်းခံရသူတွေကို ပြောပြပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့ကလည်း ဆောမြို့နယ် သရက်ချဉ်ရွာသား ၂၆ ဦးကို ကျောက်ထုအခြေစိုက် အမှတ် (၃၆၈) အမြောက်တပ်က ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ကို တပ်ထဲက အလုံပိတ်အဆောင်တစ်ဆောင်စီမှာ အမျိုးသားခုနှစ်ဦးက သတ်သတ်၊ အမျိုးသမီး ၁၉ ဦးက သတ်သတ် ထားပါတယ်။ သူတို့ထဲမှာ ကလေးသုံးဦးနဲ့ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ ပါဝင်ပါတယ်။
အဖမ်းခံရချိန်မှာ မိသားစုနဲ့ ပြန်တွေ့ရတော့မှာ မဟုတ်တော့ဘူးဆိုတာ ခံစားမိတယ်လို့ ပြန်လွတ်လာတဲ့ အမျိုးသားကြီးတစ်ဦးကပြောပြပါတယ်။
“သွားတုန်းက လှည်းတွေနဲ့သွားရတယ် ကျွန်တော်တို့က။ နောက်မှာထားတယ်၊ ခါးလယ်မှာရော နောက်တွေမှာရော မိန်းမကြီးတွေရော ကလေးတွေရော ဖွတ်စု (ကလေး) တွေရော ပါတယ်ဆိုတော့ လှည်းတွေနဲ့။ ကျွန်တော်တို့ကို ဘယ်အချိန်သတ်မလဲ။ ဘယ်အချိန်မှ လွတ်ပါ့မလဲကစလို့ စိုးရိမ်နေရတော့တာပေါ့။ အထဲမှာ နေရတဲ့အချိန်ကတော့ ရွာဘက်ကို ကိုယ့်သားသမီးတွေနဲ့ ပြန်လို့တွေ့ဆုံရပါတော့မလား။ မွေးချင်းတွေနဲ့ တွေ့ရပါတော့မလား။ ဒီတစ်ခါတော့ ပြန်ရတော့မှာ မဟုတ်တော့ဘူးလို့ ထင်တာ”
သူတို့ထဲက ၂၁ ဦးကို ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးပြီး ၁၂ ရက်အကြာမှာပြန်လွှတ်ပေးလိုက်ပေမယ့်၊ သူအပါအဝင် အမျိုးသားငါးဦးကို ၁၅ ရက်ကြာမှ လွှတ်ပေးတယ်လို့ပြောပါတယ်။
အခုလို လူတွေကိုဖမ်းပြီး လူသားဒိုင်းအဖြစ်လုပ်နေတာဟာ ပြည်တွင်း ပြည်ပဥပဒေတွေ ချိုးဖောက်နေတာလို့ ရှေ့နေ ဦးကြီးမြင့်က ထောက်ပြပါတယ်။
” လူသားဒိုင်းအဖြစ်နဲ့ လူတွေကို မိုင်းနင်းခိုင်းတာတို့၊ အတူတူရှေ့ကနေ အသေခံခိုင်းတာတို့ လုပ်တာတွေကတော့ ဂျီနီဗာကွန်ဗန်းရှင်းအရရော၊ စာချုပ်အရရော၊ မြန်မာနိုင်ငံ ရာဇသတ်ကြီး ဥပဒေအရရော၊ နောက်တစ်ခါ ပြဋ္ဌာန်းထားတဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ခုခံပိုင်ခွင့် အဲဒါတွေအရရော၊ နောက်တစ်ခါ လူ့အခွင့်အရေး၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပြဋ္ဌာန်းထားတဲ့ အဲဒီ အခွင့်အရေး ဥပဒေတွေနဲ့ လုံးဝမကိုက်ညီဘူး။ ဥပဒေကို ချိုးဖောက်တာပေါ့”
အခုလို ဘီလူးစစ်ကြောင်းက ဒေသခံတွေနဲ့ PDF အဖွဲ့ဝင်တွေကို ဖမ်းဆီး သတ်ဖြတ်နေတယ် ဆိုတာနဲ့ပတ်သက်လို့ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရသူ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကို စစ်တပ် (Viber) အဖွဲ့ကနေတစ်ဆင့် RFA ကဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပေမယ့် အကြောင်းမပြန်ပါဘူး။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ကနေ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့အထိ တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ အဖမ်းခံထားရတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၁၇၃၅၅ ဦး ရှိနေပြီလို့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (AAPP) က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
