ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရမႈေတြအေပၚ ကုလသမဂၢအပါအဝင္ ႏုိင္ငံတကာက အာ႐ံုစိုက္ၿပီး စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မႈေတြ ေဝဖန္႐ႈတ္ခ်မႈေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့အခ်ိန္ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ဘက္က တာဝန္ယူမႈ တာဝန္ခံမႈ ကာကြယ္ေဆာင္ရြက္ေပးမႈ အားနည္းသလို ေကာ္မရွင္အေပၚ ျပည္သူလူထု-အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ အားကိုးယံုၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းေနတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြဘက္က ေထာက္ျပေျပာဆိုလုိက္ၾကပါတယ္။ NLD ဦးေဆာင္တဲ့ အရပ္သားအစိုးရလက္ထက္ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန ေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသား လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ စုစည္းသံုးသပ္ထားတဲ့အစီရင္ခံထဲ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားတာပါ။ အေသးစိတ္ မဆုမြန္ ဆက္ေျပာျပပါမယ္။

ျမန္မာနုိင္ငံတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ နဲ႔ အမ်ားဆံုး ရင္ဆုိင္ေတြ႔ၾကံဳေနရတာက စစ္တပ္အပါအဝင္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြရဲ႕ စစ္ေရးတင္းမာမႈနယ္ေျမေဒသထဲျဖစ္ၿပီး ဒါ့အျပင္ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္ ပဋိပကၡေတြၾကား ၾကံဳေနရတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအေပၚ အကာကြယ္ေပးမႈေတြ ကင္းမဲ့လြန္းတဲ့ အေနအထားျဖစ္ေနတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားေနတဲ့အဖြဲ႔ေတြက ေျပာဆိုလုိက္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ အရပ္သားအစိုးရလက္ထက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ေနပါတယ္ဆိုတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ လႈပ္ရွားလုပ္ေဆာင္မႈဆုိင္ရာ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ပူးတဲြစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္ကုိ ဒီဇင္ဘာလ ၄ရက္ေန႔က အစီရင္ခံထုတ္ ေဝဖန္ေထာက္ျပလိုက္တာပါ။

ဒီအစီရင္ခံစာထဲ အဓိက ေဖာ္ျပပါရွိတာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ျပည္သူလူထုေတြ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့အခ်ိန္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ိဳးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ဘက္က အကာအကြယ္ေပး ေဆာင္ရြက္မႈ အားနည္းတာ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈ အားနည္းေနတာအပါအ၀င္ လူထုနဲ႔အရပ္ဘက္လူထုအဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ ယုံၾကည္မႈ အားနည္းတာစတဲ့အခ်က္ေတြနဲ႔ အစိုးရ လႊတ္ေတာ္ နဲ႔ ေကာ္မရွင္ကို အၾကံေပးတဲ့အခ်က္ေတြလည္းပါဝင္ပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံလို စစ္ေရးတင္းမာမႈေတြနဲ႔ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္မႈေတြျဖစ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ိဳးမွာ ခုိင္မာအားေကာင္းၿပီး ၾသဇာရွိတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္တရပ္ ရွိဖို႔က အရမ္း အေရးၾကီးတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာကို ပူးတြဲထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ Progressive Voice ေရွ႕ေျပးသံအဖြဲ႔ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးေအာင္ခိုင္မင္းက အခုလုိေျပာျပပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံလိုမ်ိဳး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအမ်ားႀကီးရွိတဲ့ႏိုင္ငံ ၊ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡအမ်ားႀကီးျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာ ခိုင္ခိုင္မာမာအားေကာင္းတဲ့ ထိေရာက္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္တခုလိုအပ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈဘယ္သူပဲလုပ္လုပ္ ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ဟာကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔လိုတယ္။ စစ္တပ္ကပဲလုပ္လုပ္ေပါ့ေနာ္ လုိအပ္တာကို အေရးယူဖို႔လိုတယ္။ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးႏိုင္ဖို႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အမ်ိဳးသားလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကို လိုအပ္တဲ့ အာဏာေပးဖို႔လိုတယ္၊ လြတ္လပ္မႈေပးဖို႔လိုတယ္။ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေအာက္က လြတ္ကင္းေအာင္လုပ္ဖုိ႔လိုတယ္။ အဲဒါေတြကို ေထာက္ျပထားတာပါ က်ေနာ္တို႔အစိုးရကို။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီအေနအထားမွာ က်ေနာ္တို႔က ဒီျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္နဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့အခါမွာ ထိေရာက္မႈ ရွိမရွိေပါ့ေနာ္ ၊ ေနာက္တခါ ႏိုင္ငံတကာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔ ကိုက္ညီမႈရွိမရွိ အဲဒါကို ႏွစ္စဥ္ေလ့လာသံုးသပ္ဆန္းစစ္ၿပီးေတာ့ အစီရင္ခံစာထုတ္ပါတယ္။ သူတို႔ကိုလည္း ေ၀ဖန္ေထာက္ျပတဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ေတြလုပ္ပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ တိုင္းရင္းေဒသထဲ စစ္ေရးပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာနယ္ေျမေတြမွာ အစိုးရစစ္တပ္အပါအဝင္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ေတြဘက္က က်ဳဴးလြန္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတယ္လို႔လည္း ဦးေအာင္ခိုင္မင္းကေျပာပါတယ္။

“ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လက္ရွိ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအမ်ားဆံုးေပါ့ေနာ္ ၊ အမ်ားဆံုးကိုေျပာတာေနာ္ က်န္တဲ့ဟာေတြမရွိဘူးလို႔ေတာ့ ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ လက္နက္ကိုင္္ပဋိပကၡနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီိးေတာ့ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြက အမ်ားဆံုးျဖစ္ေနပါတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ တိုးလာေနတယ္ေပါ့ေနာ္ အရင္ႏွစ္ေတြနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ လူထုအေပၚ ဥပေဒအရ အကာအကြယ္ေပးမႈနဲ႔ က်ဳဴးလြန္သူေတြအေပၚ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အာဏာသံုးၿပီး စိစစ္အေရးယူႏိုင္မႈကလည္း အရမ္းအားနည္းေနတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ထဲ တာဝန္ယူထားဆဲ အခုလက္ရွိ အစိုးရပိုင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာဝန္ယူဖူးသူ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႔စည္းထားတာထက္စာရင္ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ေဒသတြင္း အေတြ႔အၾကံဳရွိတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ တုိင္းရင္းသားေတြ အပါအဝင္ မတူကြဲျပားတဲ့ ဘာသာေပါင္းစံုက ပုဂၢိဳလ္ေတြ ေနာက္ အမ်ိဳးသမီးပါဝင္မႈေတြကို ပိုၿပီး အားျဖည့္ထည့္သြင္းသင့္တယ္ဆိုတာကိုလည္း အၾကံျပဳလိုက္တဲ့ ေရွ႕ေျပးအသံအဖဲြ႔က အၾကံျပဳလုိက္ပါတယ္။

“ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ ၇ ေယာက္ပဲ က်န္တယ္ အဲဒီ ၇ ေယာက္မွာ အမ်ိဳးသမီးမပါဘူး ေနာက္က်ေနာ္တို႔က တိုက္တြန္းထားတာက Pluralism ေပ့ါ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ေတြေရာ ၀န္ထမ္းေတြေရာမွာ အမ်ိဳးသမီးအခန္းက႑ ၊ ေနာက္တခါ တိုင္းရင္းသားေတြ ၊ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ ဘာသာကလူေတြကို ကိုယ္စားျပဳႏိုင္တဲ့သူေတြကို ထည့္ေပးဖို႔ပါ က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္းထားတယ္။ အခုေလာေလာဆည္ရွိေနတဲ့ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ ၇ ေယာက္မွာ အကုန္လံုးက အစိုးရ၀န္ထမ္းေဟာင္းေတြ ဒါမွမဟုတ္စစ္တပ္ကလာတဲ့ ေၾကာေထာက္ေနာက္ခံရွိတဲ့လူေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကို အစိုးရေလာင္းရိပ္ေအာက္က မဟုတ္ပဲနဲ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ရပ္တည္ႏိုင္ၿပီးေတာ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားအထိေရာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးဖုိ႔ အစိုးရကိုုလည္း တိုက္တြန္းထားတယ္။ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အစိုးရေပါ့့ေနာ္။”

ယခုႏွစ္ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ႏွစ္အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အစီရင္ခံစာကို ေရွ႕ေျပးအသံအဖြဲ႔ (Progressive Voice)ေနာက္ဒီမုိကေရစီ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္မႈေကာ္မတီ (Action Committee for Democracy Development) ႏွင့္ စမုိင္းလ္ပညာေရးႏွင့္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေဖာင္ေဒးရွင္း (Smile Education and Development Foundation) တို႔က ပူးတဲြ ျပဳစုထားတာျဖစ္ၿပီး ပူးတြဲအစီရင္ခံစာကိုေတာ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၄ ရက္ေန႔ မွာ ထုတ္ျပန္လုိက္တာျဖစ္ပါတယ္။

ဤသတင္းကုိ VOA မွ ထုတ္ျပန္သည္။