15 August 2017
ND-Burma မွ ထုုတ္ျပန္သည့္ ေနာက္ဆံုုးအေျခအေနအစီရင္ခံစာအရ သတ္ျဖတ္မႈႏွင့္ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ကဲ့သိုု႔ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား စစ္ျဖစ္ပြားရာနယ္ေျမမ်ားတြင္ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနသည္။ ခ်ိဳးေဖာက္ မႈမ်ားရွိေနေသာ္လည္း အျပစ္ေပးအေရးယူမႈ ဆက္လက္လြတ္ေျမာက္ေနဆဲျဖစ္သည္ကိုု ၀မ္းနည္းစြာ ေတြ႔ရ သည္။ ၂၀၁၇ ခုုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလမွ ဇြန္လအထိ လူ႔အခြင့္အေရးခိ်ဳးေဖာက္မႈ ၂၄ ခုုကိုု မွတ္တမ္းတင္ႏုုိင္ၿပီး အဆိုုပါ ျဖစ္ရပ္မ်ားအတြက္ စံုုစမ္းစစ္ေဆးျခင္းႏွင့္ အျပစ္ေပးမႈမရွိေပ။
အဓိက ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ား
● ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီမွ ဇြန္လအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ ၂၄ ခုုကိုု ND-Burma မွ မွတ္တမ္းတင္ႏိုုင္ သည္။ ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ၂၃ ခုုမွာ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ အျခား ၁ ခုုမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ မွတ္တမ္းတင္ထား ျခင္းျဖစ္သည္။ ခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူ ၇၆ ဦးရွိသည္။
● အျဖစ္အမ်ားဆံုုး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈသည္ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈျဖစ္ၿပီး ၁၄ ခုု မွတ္တမ္းတင္ႏိုုင္ သည္။ ဒုုတိယအမ်ားဆံုုးမွာ သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္ၿပီး ၆ ခုု မွတ္တမ္းတင္ႏိုုင္သည္။
● လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ ၂၄ ခုုအနက္ ၁၇ ခုုမွာ အစိုုးရလံုုၿခံဳးေရး အင္အားစုုမ်ားျဖစ္သည့္ တပ္မ ေတာ္ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔က က်ဴးလြန္ျခင္းျဖစ္သည္။ တိုုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႔မ်ားက က်ဴးလြန္မႈ မ်ားရွိၿပီး၊ ၄ ခုုမွာ မည္သူ က်ဴးလြန္ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့ေၾကာင္း မထုုတ္ေဖာ္ႏိုုင္ေပ။
● လူ႔အခြင့္အေရးခိ်ဳးေဖာက္သူမ်ား အျပစ္အေပးအေရးယူျခင္းမွ ကင္းလြတ္ေနသည္မွာ စံတခုုလိုု ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနသည္။ ယခုုေဖာ္ျပထားသည့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ၂၄ ခုုစလံုုးတြင္ မည္သည့္က်ဴးလြန္ သူမွ တရားရံုုးတင္ ရင္ဆိုုင္ေျဖရွင္းရျခင္းမ်ိဳးမရွိေပ။
ND-Burma မွ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေရးမႈး ဟန္ႀကီးမွ “ND-Burma အေနနဲ႔ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၃ ႏွစ္ေလာက္ကတည္းက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကိုု မွတ္တမ္းတင္လာခဲ့တယ္၊ အခုုအခ်ိန္အထိ အထူးသျဖင့္ စစ္ပြဲေတြျဖစ္တဲ့ ေဒသေတြမွာ ခ်ိဳးေဖာက္မႈပံုုစံေတြက အရင္အတိုုင္းပဲ ဆက္လက္ေတြ႔ေနရတယ္” ဟုု ေျပာသည္။
တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ စစ္ျဖစ္ပြားရာေဒသရွိ တိုုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ားအေပၚ ပစ္မွတ္ထား၍ လက္နက္ႀကီးျဖင့္ ပစ္ခတ္ျခင္း၊ အတင္းအၾကပ္ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္းႏွင့္ သတ္ျဖတ္ျခင္းတိုု႔ကိုု စနစ္တက် က်ဴး လြန္ေနမႈသည္ တိုုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ရိကၡာ၊ ရံပံုုေငြ၊ လူသစ္ရရွိမႈႏွင့္ သတင္းအခ်က္ အလက္မရရွိေစရန္ ရည္ရြယ္သည့္ ျဖတ္ေလးျဖတ္ စစ္ဆင္ေရး၏ အစိတ္အပိုု္င္းတရပ္အျဖစ္ က်င့္သံုုးေနျခင္း ျဖစ္သည္။ အၾကမ္းဖက္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေၾကာင့္ တိုုင္းရင္းသားမ်ားအေနျဖင့္ တိုုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႔မ်ား အား လူသစ္စုုေဆာင္းေပးျခင္း၊ တညတာ တည္းခိုုခြင့္ေပးျခင္း (သိုု႔) ဆန္တအိတ္မ ွ်ေပးျခင္း စသျဖင့္ မည္သည့္အကူအညီမ ွ် မေပးရဲေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ျခြင္းခ်က္အေနျဖင့္ သတိျပဳမိသည့္ အခ်က္အနည္းငယ္မ ွ်အပ နစ္နာခဲ့သူမ်ားတဦးတေယာက္မွ တရားမ ွ်တမႈကိုု မေတြ႔ျမင္ႏိုုင္ေသးေပ။
လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္သူမ်ားအား အျပစ္ေပးအေရးယူျခင္းမရွိသေရြ႔ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနမည္ျဖစ္သည္။ တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားဘက္မွ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖာက္မႈမ်ားအေပၚ နားလည္သေဘာေပါက္ၿပီး နစ္နာသူမ်ားအား ၀န္ခ်ေတာင္းပန္ရမည္ျဖစ္သည္။ အတိတ္မွ ျပစ္မႈမ်ားအား အသိ အမွတ္ျပဳ လက္ခံျခင္းမရွိပဲ အလားတူျဖစ္ရပ္မ်ိဳး အနာဂတ္တြင္ ထပ္မံျဖစ္ပြားလိမ့္မည္မဟုုတ္ဟုု နစ္နာသူမ်ားမွ ယံုုၾကည္မည္မဟုုတ္ေပ။
တရားမ ွ်တမႈမရွိဘဲႏွင့္ တရားဥပေဒစိုုးမိုုးမႈႏွင့္ ဒီမိုုကေရစီလည္း ရွိႏိုုင္မည္မဟုုတ္ေပ။
ပိုုမိုုသိရွိလုုိပါက။
မစုုစုုေဆြ
စည္းရံုုးလႈံ႔ေဆာ္ေရးအဖြဲ႔
ဖုုန္း: + ၉၅ (၀) ၉ ၄၂၅၀၂၇၆၉၈၁
Veronica Collins
စည္းရံုုးလႈ႔ံေဆာ္ေရး မန္ေနဂ်ာ
ဖုုန္း: + ၉ ၅ (၀) ၉ ၄၅၉ ၃၆၁၁၈၆
မွတ္ခ်က္။
၁။ ND-Burma ၏ အဖြဲ႔၀င္ ၁၃ ဖြဲ႔သည္ တိုုင္းရင္းသားမ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ လိင္စိတ္ကြဲျပားသူမ်ားအား ကိုုယ္စားျပဳသည္။ နစ္နာခဲ့သူမ်ား၏ တရားမ ွ်တမႈ ရရွိေရးအတြက္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကိုု ၂၀၀၄ ခုုႏွစ္မွစၿပီး မွတ္တမ္းတင္ေနသည့္ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္သည္။
အဖြဲ႔၀င္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား
၁။ ႏုုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ (AAPP-B)
၂။ ကခ်င္လူမႈဖြ႔ံၿဖိဳးေရးကြန္ရက္ (KDNG)
၃။ မြန္ျပည္လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ (Hurform)
၄။ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးအစည္းအရံုုး (ထိုုင္းႏိုုင္ငံ) (KWAT)
၅။ တအာင္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔အစည္း (TWO)
၆။ တအာင္းေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္အဖြဲ႔အစည္း (TSYO)
၇။ ထား၀ယ္အမ်ိဳးသမီးသမဂၢ (TWU)
ဆက္စပ္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား
၁။ ရခိုုင္ျပည္လံုုးဆိုုင္ရာေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္ကြန္ဂရက္ (AASYC)
၂။ ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ (CHRO)
၃။ ႏိုုင္ငံတကာ ေျမကမၻာအခြင့္အေရးအဖြဲ႔ (ERI)
၄။ ညီမ ွ်ျခင္းျမန္မာ (EM)
၅။ လားဟူအမ်ိဳးသမီးအဖြ႔ဲ (LWO)
၆။ ပအိုု႔လူငယ္အဖြဲ႔ (PYO)
၂။ ND-Burma အဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္ ၂၀၁၇ ခုုႏွစ္တြင္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမ ွ်တမႈဆိုုင္ရာ (TJ) လုုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ျမန္မာႏိုုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရ၍ နစ္နာခဲ့ရသူမ်ား၏ လိုုလားခ်က္မ်ားကိုု မွတ္တမ္းတင္လ ွ်က္ရွိသည္။ ထိုု႔ေၾကာင့္ မိမိတိုု႔မွ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေန အစီရင္ခံစာ အျပည့္အစံုုအစား ေနာက္ဆံုုးအေျခအေန တင္ျပခ်က္ကိုုသာ ထုုတ္ျပန္ႏိုုင္သည္။
သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ ျမန္မာဘာသာကုိ ဤေနရာတြင္ ရယူႏုိင္သည္။
၎
င
၎
၎
28 February 2025
Asian NGO Network on National Human Rights Institutions , CSO Working Group on Independent National Human Rights Institution (Burma/Myanmar)
Progressive Voice is a participatory rights-based policy research and advocacy organization rooted in civil society, that maintains strong networks and relationships with grassroots organizations and community-based organizations throughout Myanmar. It acts as a bridge to the international community and international policymakers by amplifying voices from the ground, and advocating for a rights-based policy narrative.