ေန႔စဲြ။ ။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၁၉ ရက္

၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္း တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ား (EAOs) အၾကား ျပင္းထန္ သည့္ တုိက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားသျဖင့္လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား ဆိုးရြားစြာ ဆက္လက္ျဖစ္ေပ ၚေနသည္ကို ND-Burma မွ ေတြ႔ရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ တို႔တြင္ ျဖစ္ၿပီး ND-Burma အဖြဲ႔၀င္မ်ား အမ်ား ဆံုး မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ား မွာလည္း အဆိုပါ ျပည္နယ္ ၂ ခုမွ ျဖစ္သည္။

ကခ်င္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းတို႔တြင္ ရြာသားမ်ားေနထိုင္ရာသို႔ မဆင္မျခင္ ပစ္ခတ္ျခင္း ႏွင့္ ေလေၾကာင္းမွ ဗံုးႀကဲျခင္း၊ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈႏွင့္ လူမဆန္စြာ ဆက္ဆံျပဳမူျခင္း၊ တရားလက္လြတ္ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ မတရားဖမ္းဆီး၊ ထိန္းသိမ္းျခင္း စသည့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖာက္မႈမ်ားအေပၚ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ တာ၀န္ရွိသည္။ ရပ္ရြာအနီးသို႔ မဆင္မျခင္ ပစ္ခတ္သည့္ ျဖစ္ရပ္တခုတြင္ ရြာလံုး ကၽြတ္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ရၿပီး အေတာ္မ်ားမ်ား ဒဏ္ရာရကာ တဦး ေသဆံုးမႈ ျဖစ္ေစသည္။

တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားမွလည္း မတရားဖမ္းဆီး၊ ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ ေပ်ာက္ ဆံုးျခင္း၊ အတင္းအၾကပ္ လူသစ္စုေဆာင္းျခင္းႏွင့္ ခိုင္းေစျခင္းႏွင့္ ရပ္ရြာအနီးတြင္ EAOs မ်ားအၾကား တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားသျဖင့္ ရြာသားမ်ားေသဆံုးမႈ စသည့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ၾက သည္။

ရွမ္းျပည္ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးေကာင္စီ/ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ (RCSS/SSA) ၏ ဖမ္းဆီး မႈေၾကာင့္ ရြာသားမ်ား ဆက္တိုက္ေပ်ာက္ဆံုးမႈ အထူးသျဖင့္ နမၼတူၿမိဳ႔နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားၿပီး ရြာသားတဦးက ယခုလို ေတာင္းပန္သည္ “က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ RCSS/SSA ကို က်ေနာ္တို႔ ရြာသား ေတြအကုန္လံုး ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔နဲ႔ ေနာက္ထပ္ ထပ္မဖမ္းဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရြာ သားေတြလည္း ဒီပဋိပကၡထဲမွာ ပါတာမဟုတ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ကို လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြရဲ႔ ဓားစာခံ အျဖစ္ မလုပ္ၾကပါနဲ႔”

၂၀၁၈ ခုႏွစ္၏ ေနာက္ဆံုး ၃ လပတ္တြင္ ရခုိင့္တပ္မေတာ္ (AA) ႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္တို႔တြင္ တုိက္ပြဲမ်ား တစ္ေက်ာ့ ျပန္ျဖစ္ပြား ခဲ့သည္ကိုေတြ႔ရသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ေန႔စဥ္ တုိက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ ပြားၿပီးေနာက္ ရြာသား ၇၀၀ ေက်ာ္ စစ္ေရွာင္ ဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ ေနထိုင္ၾကရသည္။

စစ္ပြဲမ်ား ျပင္းထန္မ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင့္လည္း တပ္မေတာ္ႏွင့္ EAOs မ်ားေထာင္ထား သည့္ ေျမျမွဳပ္ မိုင္းမ်ားေၾကာင့္ ရြာသားမ်ား ေသဆံုး၊ ဒဏ္ရာ ရရွိၾကရသည္။

ND-Burma မွ မွတ္တမ္းတင္ထားသည့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားအရ လူ႔အသက္ႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာအေပၚ ေလးစားတန္ဖိုးထားမႈ နည္းပါးသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ အားနည္းျခင္းႏွင့္ က်ဴးလြန္သူမ်ားအား အျပစ္ေပးအေရးယူမႈ မရွိျခင္းက နစ္နာခံစားရသူ အမ်ားစုအတြက္ တရားမွ်တမႈကုိ မရွာေဖြႏိုင္ဘဲ (သို႔မဟုတ္) ၄င္းတို႔ နစ္နာခံစားရမႈမ်ားအတြက္ ျပန္လည္ကုစားေပးေလ်ာ္မႈ တစံုတရာ လက္ခံ ရရွိျခင္း ကင္းမဲ့ေစပါသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရသူမ်ားအေနျဖင့္ မၾကာခဏဆိုသလို အေရးေပၚႏွင့္ ထိေရာက္သည့္ အကူ အညီမ်ား ျဖစ္သည့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ (သို႔မဟုတ္) အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အေထာက္အကူမ်ား လိုအပ္ေနသည့္တိုင္ ရရွိျခင္းမရွိေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာ အစိုးရအေနျဖင့္ နစ္နာခံစား ရသမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္ကို ေျဖရွင္းေပးမည့္ ျပန္လည္ကု စားေပးေလ်ာ္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္ကို အေဆာတလ်င္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္သင့္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာသည့္ စနစ္တရပ္ကို ထူေထာင္ ရမည္ျဖစ္သည္။

အဓိကေတြ႔ရွိခ်က္

၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလမွ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး ၁၁ ခုတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားထဲမွ ၉၄ မႈကို ND-Burma မွ မွတ္တမ္းတင္ႏိုင္ခဲ့သည္ (ေနာက္ဆက္တြဲ ၃ ကို ၾကည့္ပါ)။ ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ၅၂ ခုသည္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး က်န္သည့္ ၄၂ ခုသည္ ယခု အစီရင္ခံ သည့္ ကာလမတိုင္မီ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား ျဖစ္သည္။

၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ND-Burma မွ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည့္နည္းတူ ပဋိပကၡဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနသည့္ ကခ်င္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတို႔တြင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္ပြားသည္ကို ND-Burma အဖြဲ႔၀င္မ်ားမွ မွတ္တမ္းတင္ထားပါသည္။ ခ်ိဳးေဖာက္မႈ သံုးပံုတစ္ပံုေက်ာ္သည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ (ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ၂၃ ခု) ႏွင့္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း (၂၂ခု) တို႔တြင္ ျဖစ္ပြားၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ခ်ိဳးေဖာက္မႈ အမ်ားစုတြင္ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈႏွင့္ လူမဆန္စြာ ဆက္ဆံျပဳမူျခင္း၊ တရားလက္လြတ္ သတ္ ျဖတ္ျခင္း၊ မတရား ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင့္ အတင္းအၾကပ္ႏွင္ထုတ္ျခင္း၊ မဆင္မျခင္ ပစ္ခတ္ျခင္း၊ ေလ ယဥ္ ျဖင့္ ဗံုးႀကဲျခင္းႏွင့္ ေျမျမွဳပ္မိုင္းေၾကာင့္ ထိခိုက္၊ ေသဆံုးရမႈမ်ား ပါ၀င္ၿပီး က်န္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားမွာ သမိုင္း၀င္ မွတ္တမ္းမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ား၏ အေတြ႔အႀကံဳ မ်ားျဖစ္သည္။

လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ အမ်ားစု (၇၄ မႈ) ကို အစိုးရ လံုၿခံဳေရးတပ္မ်ားက က်ဴးလြန္ခ်ိဳးေဖာက္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ၿပီး တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား (EAOs) ၏ ခ်ိဳးေဖာက္မႈ (၅ ခု) ရွိသည္။ အရပ္ သားမ်ားမွ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ၂ ခုကို က်ဴးလြန္ၿပီး ၎တုိ႔မွာ လူကုန္ကူးမႈႏွင့္ ဘာသာေရးအရ ခြဲျခားမႈတို႔ ျဖစ္ သည္။ ေျမျမွဳပ္မိုင္းေၾကာင့္ အရပ္သားမ်ား ထိခိုက္၊ ေသဆံုးသည့္ အမႈ ၁၃ မႈ ရွိၿပီး မည္သူ႔လက္ခ်က္ ျဖစ္ ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ႏိုင္ျခင္းမရွိပါ။

အစိုးရ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔မ်ားအေနျဖင့္ လူ႔အသက္တစ္ေခ်ာင္းအေပၚ အေလးအနက္ထားမႈ မရွိသည္ကို ND-Burma မွ ေကာက္ခံရရွိသည့္ မွတ္တမ္းမ်ားအရ အထင္အရွား ျပသေနပါသည္။ အထူးသျဖင့္ စစ္မက္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ အရပ္သားမ်ားေနထိုင္သည့္ ေနရာအနီးသို႔ လက္နက္ႀကီး၊ လက္နက္ငယ္ မ်ားျဖင့္ မဆင္မျခင္ ပစ္ခတ္ျခင္းျဖစ္သည္။ အရပ္သားမ်ားမွာ အစိုးရတပ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားမွ က်ဴးလြန္သည့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို ဆက္လက္ ရင္ဆုိင္ေနရသည္။ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ား အျမန္ဆံုးရပ္တန္႔ရန္ႏွင့္ အစိုးရမွ တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္သည့္ ျပန္လည္ကုစားေပးေလ်ာ္မႈ လုပ္ငန္း စဥ္သည္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈအတြက္ သက္ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ အျပစ္က်ဴးလြန္ေသာ္လည္း အျပစ္ေပး အေရးယူခံရျခင္းမွ ကင္းလြတ္ေနမႈကို ရပ္ဆိုင္းေစရန္အတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္သည္။

ဆက္သြယ္ရန္

ကိုေအာင္ခုိင္မင္း

စည္းရံုးလႈံ႔ေဆာ္ေရးအဖြဲ႔

ဖုန္း: + ၉၅၉ ၂၆၁-၀၀၉ -၉၉၅

ND-Burma အေၾကာင္း

ND-Burma ၏ ကြန္ရက္အဖြဲ႔၀င္ ၁၂ ဖြဲ႔သည္ တိုုင္းရင္းသားမ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ လိင္စိတ္ကြဲျပား သူမ်ားအား ကိုုယ္စားျပဳကာ လုပ္ေဆာင္ေနေသာ အဖဲြ႔မ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ နစ္နာခဲ့သူမ်ား၏ တရားမွ် တမႈ ရရွိေရးအတြက္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကိုု ၂၀၀၄ ခုုႏွစ္မွစၿပီး မွတ္တမ္းတင္ေနသည့္ ကြန္ရက္အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ပါသည္။

အဖြဲ႔၀င္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား

၁။ ႏုုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း (AAPP-B)

၂။ မြန္ျပည္လူ႔အခြင့္အေရးေဖာင္ေဒးရွင္း (HURFOM)

၃။ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးအစည္းအရံုုး (ထိုုင္းႏိုုင္ငံ) (KWAT)

၄။ တအာင္းအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔အစည္း (TWO)

၅။ တအာင္းေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္အဖြဲ႔အစည္း (TSYO)

၆။ ထား၀ယ္အမ်ိဳးသမီးသမဂၢ (TWU)

ဆက္စပ္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား

၁။ ရခိုုင္ျပည္လံုုးဆိုုင္ရာေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္ကြန္ဂရက္ (AASYC)

၂။ ခ်င္းလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ (CHRO)

၃။ ပအိုု႔လူငယ္အဖြဲ႔ (PYO)

၄။ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ ျမွင့္တင္သူမ်ားအဖြဲ႔ (HRDP)

၅။ ႏိုုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားကြန္ရက္ (ပဲခူးအေရွ႕ျခမ္း)

၆။ ေရွ႕ေျပးအသံအဖြဲ႔ (PV)

ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို မူရင္းကို ဤေနရာ၌ ဖတ္ရန္။