၁။    (၇၉) ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ၏ မျက်နှာစုံညီအစည်းအဝေး အစီအစဉ်အမှတ် (၇၃) အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး၏ အစီအရင်ခံစာ (The Report of the International Court of Justice) ခေါင်းစဉ်အောက်မှ အထွေထွေဆွေးနွေးမှုကို ၂၄-၁၀-၂၀၂၄ ရက်၊ ၂၉-၁၀-၂၀၂၄ ရက်နှင့် ၃၀-၁၀-၂၀၂၄ ရက်နေ့တို့တွင်  ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ရာ မြန်မာနိုင်ငံ အပါအဝင် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ (၆၀) ကျော်မှ ကိုယ်စားလှယ်များက ဆွေးနွေးပြောကြားခဲ့ကြပါသည်။

၂။     ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ၃၀-၁၀-၂၀၂၄ ရက် မွန်းလွဲပိုင်းတွင် မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ပြီး  ၎င်း၏ မိန့်ခွန်းတွင် အောက်ပါအချက်များ အဓိက ပါဝင်ပါ သည် –

(က) ယခုနှစ်တွင် တင်သွင်းသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး၏ အစီရင်ခံစာအရ နိုင်ငံများအကြား အငြင်းပွားမှုနှင့် သက်ဆိုင်သည့် အမှုများနှင့် ကုလသမဂ္ဂအစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်အဖြစ် ဥပဒေ အကြံပေးခြင်းဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ နှစ်ခုလုံးတွင် နိုင်ငံများ၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှု သိသိသာသာ တိုးတက်လာခြင်းကို ပြသနေပါကြောင်း၊ တရားရုံးအဖွဲ့ဝင်များနှင့် မှတ်ပုံတင်ရုံးမှ ဝန်ထမ်းများ အား တရားစီရင်ရေး စီမံခန့်ခွဲခြင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ အငြင်းပွားမှုများကို ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းခြင်းကိစ္စရပ်များတွင်  စဉ်ဆက်မပြတ် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများအတွက် အထူးကျေးဇူး တင်ရှိသည်ကို ပြောကြားလို ပါကြောင်း၊

(ခ)   ကုလသမဂ္ဂပဋိညာဉ်စာတမ်း အပိုဒ် (၉၂) နှင့်အညီ တည်ထောင်ထားရှိသော အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံးသည် ကုလသမဂ္ဂ၏ အဓိက တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပြီး၊ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ အကြား အငြင်းပွားမှုများကို စီရင်ဆုံးဖြတ်ရန်နှင့် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းများ နှင့် အထူးအေဂျင်စီ များ၏ တောင်းဆိုချက်အရ ဥပဒေဆိုင်ရာအကြံပေးချက်များ ပေးအပ်ရန် တာဝန်ရှိပါကြောင်း၊ ကုလသမဂ္ဂ စနစ်အတွင်း တရားရုံး၏ အခန်းကဏ္ဍနှင့် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးနယ်ပယ်တွင် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် ကတိကဝတ်သည် နိုင်ငံတကာ ဥပဒေစနစ်ကို ခိုင်မာ အားကောင်းစေခြင်းနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေနှင့်အညီ အငြင်းပွားမှုများ ကို ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းခြင်းတို့တွင် ၎င်း၏ အခြေခံကျသော အခန်းကဏ္ဍကို ထင်ဟပ်စေ ပါကြောင်း၊

(ဂ)   ဤအခြေအနေ၌ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုအား တားဆီးခြင်းနှင့် အပြစ်ပေးခြင်းဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်း ပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအား ချိုးဖောက်မှုနှင့်စပ်လျဉ်း၍ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် စွဲဆိုထား သည့်အမှုနှင့် ပတ်သက်၍ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရအနေဖြင့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း စစ်ဆင်ရေးများ၌ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးများအပေါ် ကျူးလွန်ခဲ့သော ရာဇဝတ်မှုကြီးများ အား အသေးစိတ် စစ်ဆေးကြားနာမှုများ ပြုလုပ်နိုင်ရန်အတွက် အရေးပါသော ရှေ့ခြေလှမ်း တစ်ရပ်အဖြစ် တရားရုံး၏ စီရင်ဆုံးဖြတ်ချက်အား ကြိုဆိုခဲ့သည်သာမက၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး (ICJ) ထံသို့ တရားရုံး၏ စီရင်ပိုင်ခွင့်အား လက်ခံကြောင်းနှင့် ယခင်တင်သွင်းထားသော ကနဦးကန့်ကွက် ချက်များ အားလုံးကို ရုပ်သိမ်းကြောင်း တရားဝင် ဆက်သွယ် အကြောင်း ကြားခဲ့ပြီး၊ တရားရုံး၏ စီရင်ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်အညီ လိုအပ်သော အစီရင်ခံစာများကို လည်း ပုံမှန် တင်သွင်းလျက်ရှိ ပါကြောင်း၊

(ဃ) တရားရုံးတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကိုယ်စားပြုမှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကုလသမဂ္ဂ၏ အဓိကအဖွဲ့အစည်း တစ်ခုဖြစ်သောအပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး၏ မည်သည့်ဆုံးဖြတ်ချက်မဆို အထွေထွေ ညီလာခံ ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့် ဟန်ချက်ညီ ဖြစ်ရမည်ဟု အလေးထား ပြောကြားလိုပါကြောင်း၊ မည်သည့် ဆန့်ကျင်ကွဲလွဲမှုသည်မဆို ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းစနစ်တစ်ခုလုံး၏ စနစ်တကျ ပေါင်းစည်း လုပ်ဆောင်နိုင်မှုအပေါ် မေးခွန်းထုတ်ဖွယ်ရာ အခြေအနေတစ်ရပ် ပေါ်ပေါက်လာ စေမည် ဖြစ်ပါ ကြောင်း၊

(င)   အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေရှုထောင့်အရ ကုလသမဂ္ဂ၏ အဓိကတရားစီရင်ရေး အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်သည့်  အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံးအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီ၏ ကိုယ်စားပြုခွင့်ကို လက်ခံခြင်း မရှိ၊ တရားဝင်မှုကိုလည်း အသိအမှတ်ပြုခြင်းမရှိသည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ရပ်တည် ချက်နှင့် စနစ်တကျ ကိုက်ညီမှုရှိရန် လိုအပ်ပါကြောင်း၊

(စ)   ထို့အပြင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေ၏ အခြေခံမူဖြစ်သော ex injuria jus non oritur (ဥပဒေမဲ့လုပ်ရပ်များကို အခြေတည်၍ ဥပဒေအခွင့်အရေးများကို တောင်းဆိုခွင့်မရှိစေရ) အရ တရားမဝင် အာဏာသိမ်းယူသူများအနေဖြင့် နိုင်ငံတကာ တရားရုံးများ၏ ရှေ့မှောက်တွင် နိုင်ငံတော်အား ကိုယ်စားပြုခွင့် အပါအဝင် ၎င်းတို့၏ တရားမဝင် လုပ်ရပ်များမှ မည်သည့် ဥပဒေ ဆိုင်ရာ အခွင့်အရေး များကိုမျှ တောင်းဆိုခွင့် မရှိသည်ကို ရှင်းလင်းစွာ ပြဋ္ဌာန်းထား ပါကြောင်း၊

(ဆ) အဆိုပါအခြေခံမူသဘောတရားသည် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီ ၏ လုပ်ရပ်များနှင့် စနစ်တကျ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကို အတိအလင်း ရှုတ်ချ ထားသည့် လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက် S/RES/2669 (2022) တွင်လည်း ပါဝင်ပါကြောင်း၊

(ဇ)   စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ဘုတလင်မြို့နယ်၌ အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စု၏ လတ်တလော ကျူးလွန် ခဲ့သော ရက်စက်ယုတ်မာမှုများအား အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအသီးသီးသိရှိနိုင်စေရန် အထူးအလေး ထား တင်ပြလိုပါကြောင်း၊ ကြိုတင်စီစဉ်ထားသော အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တစ်ခုအနေဖြင့် အကြမ်းဖက် စစ်တပ်သည် ကလေးငယ် (၃) ဦး၊ အမျိုးသမီး (၃) ဦးနှင့် သက်ကြီးရွယ်အို (၁) ဦး အပါအဝင် အပြစ်မဲ့ အရပ်သား (၂၄) ဦးအား ရက်ရက်စက်စက် သတ်ဖြတ်ခဲ့ပါကြောင်း၊

(ဈ)  အပြစ်မဲ့ပြည်သူများအား ရိုးရိုးသတ်ဖြတ်ခြင်းသာမကဘဲ ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းများကို ရက်စက်စွာ  ဖြတ်တောက်၍ အရပ်သားများ၏ ခြံစည်းရိုးများပေါ်တွင် တမင်တကာ ထင်ရှားစွာ ချိတ်ဆွဲထားခဲ့ပါကြောင်း၊ ဤသို့ သေဆုံးသူရုပ်အလောင်းများကို စနစ်တကျ အစိတ်စိတ်အမွှာမွှာ ဖြတ်တောက်ခြင်းနှင့် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ အများပြည်သူရှေ့မျက်နှာစာတွင် ပြသထားခြင်းသည် နိုင်ငံတကာဥပဒေ ချိုးဖောက်မှုများထက်ပင် ကျော်လွန်၍ လူ့ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် လူသားဆန်မှု၏ အခြေခံမူများအပေါ် အခြေခံကျကျ ထိပါးတိုက်ခိုက်လာခြင်း ဖြစ်ပါကြောင်း၊

(ည) ဤသို့ လူ့ကျင့်ဝတ်နှင့် ဆီလျော်မှုမရှိသော ရက်စက်ယုတ်မာမှုများသည် လူ့အသိုင်းအဝိုင်းများ အပေါ် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်မှု အမြင့်မားဆုံး ဖြစ်စေရန် ရည်ရွယ်စီစဉ်ထားသော နည်းဗျူဟာ တစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း ပေါ်လွင်စေလျက်ရှိပြီး၊ အခြေခံလူ့ကျင့်ဝတ်နှင့် လူသားတန်ဖိုး များမှ မှန်းဆ၍မရလောက်သည်အထိ သွေဖည်သွားခြင်းကို ညွှန်ပြနေကြောင်း၊ ကလေးသူငယ် များ အပါအဝင် အပြစ်မဲ့ အရပ်သားများကို တမင်တကာ ပစ်မှတ်ထားခြင်းနှင့် ကြိုတင်စီစဉ်ထား သော ဤရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများသည် ပြည်သူများကို သတ်ဖြတ်ခြင်းသာမက မျိုးဆက်များ စွာ တိုင်အောင် စွဲထင်ကျန်ရစ်မည့် စုပေါင်းစိတ်ဒဏ်ရာကို ဖြစ်ပေါ်စေရန် ရည်ရွယ်၍ ဖန်တီး ထားခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊

(ဋ)   ဤမျှ ရက်စက်ယုတ်မာလှသော လုပ်ရပ်များသည် စစ်ရာဇဝတ်မှုများ၏ အဆင့်ကိုပင် ကျော်လွန်၍ လူသားမျိုးနွယ်စုတစ်ရပ်လုံး၏ ယဉ်ကျေးမှုအနှစ်သာရအပေါ် ဆိုးရွားစွာ ထိပါး တိုက်ခိုက်မှုပင် ဖြစ်ပါကြောင်း၊   အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံးအနေဖြင့် ၎င်း၏ တရားစီရင်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ဤသို့သော ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်လှသည့် ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန် ထားသူများ အား နေရာပေးခြင်းဖြင့် တရားရုံးကိုယ်တိုင် ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် တာဝန်ရှိသော နိုင်ငံ တကာ တရားမျှတမှုနှင့် လူ့ဂုဏ်သိက္ခာဆိုင်ရာ အခြေခံမူများအပေါ် ထိခိုက်ပျက်စီး စေလာ နိုင်မှုအန္တရာယ်ကို သုံးသပ် ဆင်ခြင်ရန် လိုအပ်နေပါကြောင်း၊

(ဌ)   ဤကဲ့သို့ လွန်စွာရက်စက်ယုတ်မာလှသော ရာဇဝတ်မှုကြီးများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေး ကောင်စီအနေဖြင့် အပြစ်မဲ့အရပ်သားပြည်သူများအပေါ် အကြမ်းဖက် စစ်အုပ်စု၏ စနစ်တကျ ကျူးလွန်လျက်ရှိသော အကြမ်းဖက်လှုပ်ရှားမှုများကို ချက်ချင်းရပ်တန့်စေရန်အတွက် ထိရောက် ပြတ်သားသော အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ အလျင်အမြန် ပြုလုပ်ရန် မလွဲမသွေ တာဝန်ရှိပါကြောင်း၊  ထိုကဲ့သို့သော ဆုံးဖြတ်ချက်များကို အားနည်းပျော့ပျောင်းစေခြင်း၊  ဗီတို အာဏာအသုံးပြုမည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ထားခြင်း သို့မဟုတ် အခြားသော သံတမန်ရေးရာ လှည့်ကွက်များ မှတစ်ဆင့် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်သူများအား အကာအကွယ်ပေးရန် ကြိုးပမ်း အားထုတ်မှု တစ်စုံတစ်ရာသည် နိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အခြေခံမူ များနှင့် အရပ်သားပြည်သူများအား ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရေးဆိုင်ရာ စုပေါင်းတာဝန်ရှိမှုတို့ အပေါ် ဆိုးရွားစွာ ထိခိုက်ပျက်ပြား စေနိုင်ပါကြောင်း၊

(ဍ)   ထိုကဲ့သို့ သံတမန်ရေးရာ အတားအဆီးများဆောင်ရွက်ရန် တွေးတောနေသူများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ လုပ်ဆောင်ချက်များသည် ထပ်မံဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သော ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို တားဆီး ကာကွယ်ရန်နှင့် အခြေခံလူ့ဂုဏ်သိက္ခာကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် နိုင်ငံတကာ အသိုက်အဝန်း ၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို မည်မျှ ယုတ်လျော့သွားစေနိုင်ကြောင်း သေချာစဉ်းစား ချင့်ချိန် သင့်ပါကြောင်း၊

(ဎ)   နိဂုံးချုပ်အနေဖြင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၏ တရားမျှတမှု၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေနှင့် အငြင်းပွားမှုများကို ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းရေးဆိုင်ရာ အခြေခံမူများ အပေါ် ခိုင်မာသည့် ကတိ ကဝတ်ကို ထပ်လောင်း အတည်ပြုပြောကြားလိုပါကြောင်း၊ ထိုအခြေခံမူများကို အခြေခံ၍ နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက် ရာ၌ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး၏ အခန်းကဏ္ဍအပေါ် မိမိတို့၏ လေးစားမှုသည် သာတူညီမျှမှု၊ တရားမျှတမှု၊ လူ့ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် ဥပဒေစိုးမိုးရေးတို့ကို အခြေပြု၍ တည်ဆောက်မည့် ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရက်တစ် မြန်မာနိုင်ငံတော်သစ်ဆိုင်ရာ မျှော်မှန်းချက်ပန်းတိုင်၏ အခြေခံအုတ်မြစ်များ အဖြစ် ခိုင်မြဲစွာ တည်ရှိနေမည်ဖြစ်ပါကြောင်း။

၃။    မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် ပြောကြားခဲ့သည့် မိန့်ခွန်းအပြည့်အစုံ (အင်္ဂလိပ်ဘာသာ) အား ပူးတွဲ ဖော်ပြအပ်ပါသည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၃၀ ရက်

ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံး၊ နယူးယောက်မြို့

Original post