၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၅ ရက်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တစ်နေ့တစ်ခြား ဆိုးရွားပြင်းထန်လာနေသော ပဋိပက္ခ၏ အခြေအနေကို ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီက တုံ့ပြန်အရေးယူရမည်ဖြ်ပါသည်။ စစ်တပ်အား ၎င်းတို့ကျူးလွန်ခဲ့သော ပြစ်မှု များကို တာဝန်ခံစေမှုအပါအဝင် ဖယ်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီစနစ် ထူထောင်ရန် မြန်မာပြည်သူများ၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို ထိရောက်သော ပံ့ပိုးကူညီမှုများ စောလျင်စွာ ပေးအပ်ရမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူး အကြံပေးကောင်စီ (SAC-M) မှ ပြောကြားလိုက်ပါသည်။

SAC-M အဖွဲ့မှ အဖွဲ့ဝင် Isabel Todd နှင့် Connor Macdonald တို့က လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏၅၅ ကြိမ်မြောက်၊ ပုံမှန်အစည်းအဝေးတွင် ကုလသမဂ္ဂမှ တာဝန်ရှိသူများ၊ သံတမန်များ၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရအဖွဲ့ဝင်များနှင့် တွေ့ဆုံရန် ယခုလအတွင်း ဂျီနီဗာသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ ကောင်စီသည် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ရပ်ကို အစည်းအဝေးအပြီးတွင် ချမှတ်မည်ဖြစ်သည်။

လွန်ခဲ့သည့် သုံးနှစ်ကျော်ကာလအတွင်း စစ်တပ်၏ အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် မြန်မာပြည်သူ များက တစ်နိုင်ငံလုံးအနှံ့ အောက်ခြေလူထုတော်လှန်ရေးမှသည် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံသို့ အသွင်ကူးပြောင်းလိုသည့် တော်လှန်ရေးကို ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံတဝှမ်းရှိ ခုံတော်လှန်ရေးအဖွဲ့များ၏ ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေးနှင့် ကြားဖြတ်အုပ်ချုပ်ရေးဖွဲ့စည်းပုံများကို အားကောင်းလာအောင် လုပ်ဆောင်နေကြသည်။ သို့ရာတွင် စစ်ရာဇဝတ်မှုများနှင့် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာဥပဒေအရ အဆိုးရွားဆုံးသော ရာဇဝတ်မှုများဖြစ်သည့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ရက်စက်ယုတ်မာမှု အဖုံဖုံကို စစ်တပ်က ကျူးလွန်နေပြီး မြန်မာပြည်သူများ၏ ဒီမိုကရေစီ မျှော်မှန်းချက်များကို ဆက်လက်တားဆီး ပိတ်ပင်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။

ပဋိပက္ခနှင့်ဆက်နွယ်သော ထိခိုက်သေဆုံးမှုအစီရင်ခံစာများကို ပကတိ အခြေအနေမှန်အတိုင်း စိစစ်အတည်ပြုခြင်းသည် လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံအခင်းအကျင်းတွင် လွန်စွာခက်ခဲသော စိန်ခေါ်မှုဖြစ်နေဆဲပင်ဖြစ်သည်။ အများပြည်သူလက်လှမ်းမီနိုင်သော သတင်းအချက်အလက်များမှ ပဋိပက္ခဆိုင်ရာ သတင်းအချက်အလက်များကို စုစည်းနေသော ACLED အဖွဲ့ ၏ မှတ်တမ်းများအရ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်တပ်မှ အာဏာသိမ်းမှု ကြိုးစားချိန်မှ စတင်၍ အရပ်သား ၈၀၀၀ အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အနည်းဆုံး လူ ၅၀,၀၀၀ ထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့သည်။ ACLED က ယင်းအချက်အလက်များက အနိမ့်ဆုံး ခန့်မှန်းထားသော
အချက်အလက်များဖြစ်သည်ဟု ပြောဆိုထားပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ၏ အချက်အလက်အရ နိုင်ငံအတွင်း အနည်းဆုံး လူဦးရေ ၂.၇ သန်းခန့်သည် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်နေပြီး လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေးတွင် စစ်တပ်၏ ပိတ်ဆို့ကန့်သတ်ချက်များကြောင့် အကူအညီလိုအပ်နေသူ ၁၈.၆ သန်းခန့်ရှိနေသည်။

စစ်တပ်သည် မကြာသေးမီ ရက်သတ္တပတ်များနှင့် လများအတွင်း လူထုအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုကို ပိုမိုကျူးလွန်လာခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အခွင့်အရေးရသမျှကာလပတ်လုံး ရက်စက်ယုတ်မာမှုများကို ဆက်လက်ကျူးလွန်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ချထားကြောင်း သိသာထင်ရှားနေပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီသည် ပဋိပက္ခ၏ အခြေအနေကို သင့်လျော်သလို တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်ရန် ပျက်ကွက် နေဆဲပင်ဖြစ်ပါသည်။ ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီသည် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးယန္တရားအများအပြားက ဖော်ပြထားပြီးသည့်အတိုင်း မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဆိုးရွားစွာအကြမ်းဖတ်မှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့်အချက်ဖြစ်သည့် စစ်တပ်အပြစ်ပေးအရေးယူခံရခြင်းမှ ကင်းလွတ်နေမှုကို ရပ်တန့်စေရန်လည်း မဆောင်ရွက်ပေးသေးချေ။

ယခုချမှတ်မည့် ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူ့အခွင့်အရေးများကို ပိုမိုထိရောက်စွာကာကွယ် ပေးနိုင်ရန်အတွက် SAC-M က လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ အဖွဲ့ဝင်များအား တောင်းဆိုသည်။ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးခုံရုံးတည်ထောင်ခြင်း အပါအဝင် ကုလသမဂ္ဂ၏ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လွတ်လပ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုယန္တရားမှ စုဆောင်းရရှိထားသော အထောက်အထားများအားလုံးကို အသုံးချမည့် နည်းလမ်းများကို သတ်မှတ်ဖော်ထုတ်ခြင်းဖြင့် တာဝန်ခံစေမှုရှိစေရန် လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီက ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရမည်ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာစစ်တပ်ထံသို့ လက်နက်နှင့် လေယာဉ်ဆီတင်ပို့မှုများအားလုံးကို ရပ်ဆိုင်းရန် ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအား တောင်းဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ လက်နက်များနှင့် လောင်စာဆီတင်သွင်းမှုကို မဖြစ်မနေ တရားဝင် ပိတ်ပင်တားဆီးကန့်သတ်ရန်နှင့် တရားစွဲဆိုရန်အတွက် လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီသည် လုံခြုံရေးကောင်စီအား နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံးသို့ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေအနေအရပ်ရပ်အား လွှဲပြောင်းပေးအပ်ရန် တောင်းဆိုရမည်ဖြစ်ပါသည်။

ထို့အပြင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုအကူအညီအား အရေးပေါ်ပေးအပ်ခြင်းအပါအဝင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အတိုင်ပင်ခံကောင်စီ၊ တိုင်းရင်းသားတော်လှန်ရေးအဖွဲ့များနှင့် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများအား နိုင်ငံတကာမှ အသိအမှတ်ပြုမှုနှင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုများ ခိုင်မာအားကောင်းစေရန် တောင်းဆိုခြင်းဖြင့် လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီက မြန်မာပြည်သူများ၏ ရှင်းလင်းပြတ်သားနေသည့် ဒီမိုကရေစီလိုလားတောင့်တမှုနှင့် ပြင်းပြသော ဆန္ဒသဘောထား တို့အား ပံ့ပိုးကူညီသင့်ပါသည်။

ကုလသမဂ္ဂအနေဖြင့် မြန်မာပြည်သူများအတွက် ကူညီပံ့ပိုးရန် ယနေ့အထိ တိုင်အောင် ပျက်ကွက်နေဆဲပင် ဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါ ပျက်ကွက်မှုများကို ကုစားပေးဖို့ အတွက် လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီအနေဖြင့် စစ်တပ်၏ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများကို အဆုံးသတ်ကာ၊ ငြိမ်းချမ်းပြီး တရားမျှတသော အနာဂတ် မြန်မာနိုင်ငံဖြစ်လာစေရန် အခြေခံအုတ်မြစ်ကောင်းများချမှတ်ရာတွင် အားပေးကူညီသည့်အနေဖြင့် တိကျသောခြေလှမ်းများကို လျှောက်လှမ်းပြခြင်းဖြင့် ဦးဆောင်ဦးရွက်ပြုပေးသင့်ပါသည်။

View original post.

English version.