26 September 2022
စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်
အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီမှ ဦးဆောင်ပြုလုပ်နေသည့် “ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ” ဆိုသည် မှာ ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံရေး၊ စစ်ရေးနှင့်စီးပွားရေး အကြပ်အတည်းမှ ထွက်ပေါက်ရှာ ရန်အတွက် ကြားခံအသုံးချသည့် အတုအယောင် ဆွေးနွေးပွဲမျှသာဖြစ်သောကြောင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် တက်ရောက်ပါဝင်ခြင်း မပြုကြပါရန် အောက်တွင်လက်မှတ်ထိုးဖော်ပြထားသော အရပ်ဖက်လူထုအဖွဲ့အစည်းများမှ အလေးအနက် တိုက်တွန်းလိုက်ပါသည်။
နိုင်ငံတွင်း ယခုလက်ရှိ ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခစစ်ပွဲများသည် မင်းအောင်လှိုင် ဦးဆောင် သော အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုနှင့် ပြည်သူများအကြားဖြစ်သော စစ်ပွဲဖြစ်သည်။ မင်းအောင် လှိုင်ဦးဆောင်သည့် ဤအကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုသည် ပြည်သူလူထုက ရွေးချယ်တင်မြှောက် ထားသည့် ပြည်သူ့အစိုးရကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ (၁) ရက်နေ့တွင် မတရားဖမ်း ဆီးထိန်းသိမ်းကာ တရားမဝင် အာဏာသိမ်းယူရန် စတင်ကြိုးစားခဲ့သည်။ ပြည်သူလူထုက တရားမျှတစွာ မဲပေးခဲ့ကြပြီး နိုင်ငံတကာကလည်း လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသည့် ရွေး ကောက်ပွဲဟု အသိအမှတ်ပြုထားသည့် ၂၀၂၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ အထွေထွေရွေးကောက် ပွဲရလဒ်ကို ငြင်းပယ်ကာ အာဏာသိမ်းရန် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ မှစ၍ စဥ်ဆက်မပြတ် အကြမ်းဖက် ကြိုးစားခဲ့သည့်အတွက် ဤစစ်အုပ်စုသည် နိုင်ငံအတွင်းတွင်လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံတကာတွင်လည်းကောင်း တရားဝင်မှုလုံးဝမရှိသည့် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်း သာဖြစ် သည်။
၎င်းတို့၏ အာဏာသိမ်းရန်ကြိုးပမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်သည့်အနေဖြင့် ဒီမိုကရေစီကျင့်စဥ်အရ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြနေသည့် မိမိတို့ ရဟန်းရှင်လူ တိုင်းရင်းသား ပြည်သူလူထုများကို ရက်ရက်စက်စက် ဖမ်းဆီး ညှင်းပန်းနှိပ်စက် သတ်ဖြတ်နေသည့် ဤစစ်အုပ်စုသည် နိုင်ံငံတကာအဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုသတ်မှတ်မှုနှင့် မြန်မာ့ပြည်တွင်းဥပဒေအရ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ အစည်းသာ ဖြစ်သည်။ ယခုအချိန်တွင် အရပ်သားများကို ပစ်မှတ်ထားကာ တနိုင်ငံလုံးတွင် နေ့စဥ်တိုက်ခိုက်နေသည်ကို မျက်ဝါးထင်ထင် တွေ့မြင်နေရသည်။ စစ်အုပ်စုသည် ရွာများကို မီးရှို့ခြင်း၊ ဖျက်ဆီးခြင်း၊ ပြည်သူလူထု၏ ပုဂ္ဂလိကပိုင်ဆိုင်မှု ပစ္စည်းများကို လုယက်ခိုး ယူခြင်း၊ ခလေးသူငယ်နှင့် အမျိုးသမီးများအပါအဝင် အရပ်သားများကို အရှင်လတ်လတ် မီးရှို့ သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ အမျိုးသမီးများကို မုဒိန်းကျင့် ခြင်း၊ လူနေဆင်ခြေဖုံးများကို လက်နက်ကြီးဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်း၊ လေကြောင်းမှ အရပ်သား နေအိမ်များ ဘာသာရေးအဆောက်အအုံများ စာသင်ကျောင်းများ စစ်ရှောင်စခန်းများကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်း စသည့် စစ်ရာဇဝတ်မှုများ၊ လူသားမျိုးနွယ်စုအပေါ်ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများကို နေ့စဥ်ကျူးလွန်နေသည့် အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။
ASEAN မှ ဦးဆောင်သဘောတူထားသည့် ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ရပ်ကို ပြောင်ပြောင် တင်းတင်း ချိုးဖောက်ကာ နိုင်ငံတကာကို မသိကျိုးကျွံပြုပြီး ထင်ရာစိုင်းနေသည့် ဤ အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုသည် ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင် နိုင်ငံတကာအစိုးရများ အဖွဲ့အစည်း များ၏ အသိအမှတ်ပြုမှုကို မရရှိသလို ASEAN ထိပ်သီးညီလာခံများနှင့် ဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးတွင်လည်း တက်ရောက်ခွင့်မရဘဲ ဖယ်ကျဥ်ခြင်း ခံနေရသည့် အဖွဲ့အစည်း လည်းဖြစ်သည်။
တနေ့ထက်တနေ့ ပိုမိုအားကောင်းလာသော ပြည်သူလူထု၏ ခုခံတော်လှန်မှုကို အံမတု နိုင်တော့သည့်အခြေအနေတွင် အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုအနေဖြင့် ပြည်သူလူထုနှင့် ASEAN အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများကို လှည့်စားရန်အတွက် တိုင်းရင်းသား လက်နက် ကိုင်တော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများကို အသုံးချ၍ အတုအယောင် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲကို ဟန်ပြဖန်တီးနေခြင်းသာဖြစ်သည်။ ဤအကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စု (ယခင်မြန်မာ့ တပ်မတော်) သည် လွန်ခဲ့သော ဆယ်နှစ်တာက ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများတွင် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို အသေကိုင်စွဲထားပြီး အပေါ်စီးယူ၍ ကြီးစိုးချယ်လှယ်ခဲ့သည့် အတွက် ကောင်းမွန်စစ်မှန်သောငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် နိုင်ငံရေးသဘောတူညီချက်တခုမှ မရရှိ ခဲ့ပေ။ ယခုတဖန်လည်း စစ်အုပ်စုသည် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဆက်လက် ကိုင်စွဲထားကာ တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများကို ဖိတ်ခေါ်၍ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်နိုင်ငံရေးပြဿနာကို အဖြေရှာရန်ဟု ကြိုးစားလာသည်မှာလည်း စစ်မှန် သည့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုစနစ် တည်ဆောက်ရေးနှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းများ လိုလားသော နိုင်ငံရေးအဖြေရှာရန်အတွက် မဟုတ်ဘဲ ၎င်းတို့အား နိုင်ငံတဝှမ်း ခုခံတော်လှန်နေသည့် နွေဦးတော်လှန်ရေးအင်အားစုများ၊ ပြည်သူများနှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး အင်အားစုများကြား ခွဲထုတ် ဖြိုခွင်းရန် ရည်ရွယ်ချက်သက်သက်ဖြင့် ပြုလုပ်သည့် အတုအယောင်ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်သည် မှာ ထင်ရှားလွန်းလှသည်။
ဤအတုအယောင်ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲကိုတက်ရောက်ခြင်းအားဖြင့် အကြမ်းဖက် စစ် အုပ်စုအား ဆန့်ကျင်တွန်းလှန်နေသော ပြည်သူများ၏ သဘောထားကို ဆန့်ကျင်နေမည်၊ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီအား တရားဝင်အဖွဲ့အစည်းတရပ်အဖြစ် အသိအမှတ် ပြုနေသည် ဟု ပြည်သူများမှ မှတ်ယူမည်၊ တကယ်စစ်မှန်သော ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ တည်ထောင်ရေးလမ်းကြောင်း ပိုမို နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမည်၊ လူသားချင်း စာနာ သည့် အကူအညီများ ပြည်သူများထံ ရောက်ရှိရန် အဟန့်အတားဖြစ်စေမည်၊ အဆိုးဆုံးမှာ အကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုမှ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများအား ဆက်လက် ကျူးလွန်ရန် အားပေးသကဲ့သို့ ဖြစ်နေမည်။
အကြမ်းဖက်မင်းအောင်လှိုင် ဦးဆောင်သော စစ်အုပ်စုသည် ၎င်းတို့ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု၊ လူသားမျိုးနွယ်အပေါ်ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများနှင့်စ်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်မှုများအတွက် လက်ရှိ အချိန်တွင် နိုင်ငံတကာတရားခုံရုံးတွင်လည်း တရားရင်ဆိုင်နေရပြီးဖြစ်သည်။
၎င်းအကြမ်းဖက်စစ်အုပ်စုသည် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးဖက်အဖြစ် ထိုက်တန် သော အဖွဲ့အစည်းမဟုတ်ပါ။ အတိတ်သမိုင်းမှ သင်ခန်းစာများကိုယူပြီး ၎င်းတို့ကို မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးလောကမှ အပြီးအပိုင်ဖယ်ရှားပစ်ရန် လိုအပ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဒီမိုကရေစီ အရေး၊ ဖက်ဒရယ်အရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာဖြင့် စစ်အာဏာရှင်ကို ခေတ်အဆက်ဆက် ကာလရှည်ကြာ ရပ်တည်တော်လှန်လာခဲ့ကြသော တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေးလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့် အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည့် စစ်အုပ်စုမှ ဖိတ်ခေါ်သည့် အတုအယောင် နိုင်ငံရေး၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများသို့ မည်သည့်နည်းနှင့်မျှ (လူသိရှင်ကြားဖြစ်စေ၊ လျှို့ဝှက်ဖြစ်စေ) တက်ရောက်ခြင်း၊ တွေ့ဆုံခြင်း မပြုဘဲ ဤအကြမ်းဖက်စစ်တပ်အား နိုင်ငံရေးမှ အပြီးအပိုင် အမြစ်ဖြတ်တောက်ပစ်ရန်အတွက် ပြည်သူလူထုနှင့်အတူ ပူးပေါင်းရပ်တည်တိုက်ပွဲဝင်ရန် အလေးအနက်တိုက်တွန်း တောင်းဆိုအပ်ပါသည်။
လက်မှတ်ထိုးသည့်အဖွဲ့များ
Strike Column
Student Union
28 February 2025
Asian NGO Network on National Human Rights Institutions , CSO Working Group on Independent National Human Rights Institution (Burma/Myanmar)
Progressive Voice is a participatory rights-based policy research and advocacy organization rooted in civil society, that maintains strong networks and relationships with grassroots organizations and community-based organizations throughout Myanmar. It acts as a bridge to the international community and international policymakers by amplifying voices from the ground, and advocating for a rights-based policy narrative.