17 March 2022
ရန်ကုန်မြို့၌ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း ပြုလုပ်သည့် အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်သည့် ဆန္ဒပြပွဲတစ်ခု၌ ဆရာဝန်များ တက်ကြွစွာပါဝင်နေကြစဉ်။ (ဓာတ်ပုံ – Myanmar Now)
CDM ဆရာဝန်ကြီး ၁၄ ဦးကို ဆေးကုခွင့်ပိတ်၍ ဖမ်းမည်၊ ရပ်ကွက်ဆေးခန်းပါမကျန် နေ့စဉ်ဆေးကုသမှုမှတ်တမ်းပေးရမည်ဟု စစ်ကောင်စီက ခြိမ်းခြောက်ထားသည်။
By Myanmar Now
အာဏာသိမ်းသည်ကို လက်မခံသည့် မန္တလေးမြို့မှ အထူးကုဆရာဝန်ကြီး ၁၄ ဦးကို ဆေးကုသခွင့် ပိတ်သိမ်းလိုက်သည့် စစ်ကောင်စီက လူနာစာရင်းများ နေ့စဉ်ပေးရန် ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများကို ဖိအားပေးလိုက်သည်။
မန္တလေးမြို့ပေါ်ရှိ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံပိုင်ရှင်နှင့် ဆရာဝန်များကို ခေါ်၍ အလယ်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တွင် မတ် ၁၂ ရက် ပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေးတစ်ခုတွင် တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကိုကိုဦးက ထိုသို့ ပြောသည်ဟု ဆရာဝန်အသိုင်းအဝိုင်းထံမှ သိရသည်။
ပိတ်သိမ်းခံရသည့် ဆရာဝန်များထဲတွင် ကုသရေးနှင့် သင်ကြားရေးဆိုင်ရာ ပါမောက္ခများ၊ အထူးကုပါရဂူများ ပါဝင်သည်ဟု အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှု (CDM) တွင် ပါဝင်ထားသည့် မန္တလေးမြို့မှ ဒေါက်တာစိုးသူရဇော်က ပြောသည်။
ထိုသို့ ပိတ်သိမ်းခံရသူများ မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်ကိုမူ ဆရာဝန်အသိုင်းအဝိုင်းက လုံခြုံရေးအရ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလိုခြင်း မရှိပေ။
သို့သော် CDM ဆရာဝန်များကို တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်ပြုသည့် ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းများကို ပိတ်မည်၊ ရပ်ကွက်ဆေးခန်းမှအစ ဆေးကုသသည့် လူနာမှတ်တမ်းကို တိုင်းကျန်းမာရေးဦးစီးဌာနသို့ နေ့စဉ် ပေးရမည်ဟု စစ်ကောင်စီက ဖိအားပေးခြိမ်းခြောက်သည်ဟု ထိုသူတို့က ဆိုသည်။
“အဓိကကတော့ PDF (ဒေသကာကွယ်ရေးအဖွဲ့) လူနာတွေကို ပုန်းလျှိုးကွယ်လျှိုးနဲ့ ကုပေးတာမျိုး သူတို့ မလိုချင်ဘူး။ ဒီလူနာတွေကို ဆေးရုံတွေ ဆေးခန်းတွေကတဆင့် အစအနလိုက်ဖို့ ကုသခွင့်မရအောင် ပိတ်ပင်တယ်ပေါ့” ဟု မန္တလေးအခြေစိုက် ဆရာဝန်နောက်တစ်ဦးက ပြောသည်။
စစ်ကောင်စီ၏ ထိုအစီအမံမှာ လူနာ၏ ဆေးကုသမှုမှတ်တမ်းကို လျှို့ဝှက်ပေးရမည့် ကျင့်ဝတ်နှင့် မလျော်ညီဘဲ ဥပဒေမဲ့မှုကို အားပေးရာရောက်နေသည်ဟု ဆရာဝန်အသိုင်းအဝိုင်းက ဝေဖန်သည်။
သို့သော် စစ်ကောင်စီ၏ ညွှန်ကြားချက်ကို လိုက်နာရန် ရှိမရှိ CDM တွင် မပါဝင်သည့် ဆရာဝန်များနှင့် ပုဂ္ဂလိက ဆေးရုံ၊ ဆေးခန်း တာဝန်ရှိသူများထံမှ မှတ်ချက်တောင်းခံနိုင်ခြင်း မရှိသေးပါ။
ထို့အတူ CDM ဆရာဝန်များကို ဆေးကုသခွင့်ပိတ်၊ လူနာမှတ်တမ်း နေ့စဉ်တောင်းခံသည့် စစ်ကောင်စီ၏ ထိုခြေလှမ်းမှာ နိုင်ငံအနှံ့သို့ သက်ရောက်မှုရှိမရှိ သီးခြားအတည်မပြုနိုင်သေးပေ။
ဝန်ထမ်းဥပဒေအရ ခွင့်မဲ့သုံးလ ကျော်လွန်၍ အလုပ်မှ ထုတ်ပယ်ခံရပြီးသူ CDM ဆရာဝန်များကို ဆေးကုခွင့်မပေးတော့၊ ဖမ်းဆီးမည်ဆိုသည့် စစ်ကောင်စီ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုမှာ ကာယကံရှင်တို့၏ ဘဝရပ်တည်မှုကို အကြီးအကျယ် ဆိုးကျိုးသက်ရောက်စေသည်ဟု ဒေါက်တာစိုးသူရဇော်က ပြောသည်။
“စစ်ကောင်စီရဲ့လက်အောက်မှာ ပုံစံအမျိုးမျိုးနဲ့ ဒုက္ခတွေရောက်နေတယ်။ နည်းနာအမျိုးမျိုးနဲ့ ဒုက္ခပေးနေတယ်။ ဒီပြဿနာအားလုံးရဲ့ သော့ချက်ကတော့ ဒီစစ်ကောင်စီပြုတ်ကျမှပဲ ဒီကြုံတွေ့နေရတဲ့ ဒုက္ခတွေ ပြီးဆုံးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် အရပ်သားအစိုးရကို ဖြုတ်ချကာ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်တွင် ဆန္ဒပြလျှင်ပင် ပစ်သတ်သည့် စစ်ကောင်စီ၏ အုပ်ချုပ်မှုကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဆန့်ကျင်သူများထဲတွင် မန္တလေးမြို့မှ ဆရာဝန်နှင့် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများ ထိပ်ဆုံးမှ ပါဝင်သည်။
CDM ဝန်ထမ်းများ၏ စာရင်းအရ မန္တလေးတိုင်းရှိ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်း ၈၀ ရာခိုင်နှုန်း အာဏာဖီဆန်မှုတွင် အင်နှင့်အားနှင့် ပါဝင်သည်ဟု သိရသည်။
စစ်ကောင်စီကလည်း အပြင်းအထန်နှိပ်ကွပ်ခဲ့ပြီး မန္တလေးမှ ဒေါက်တာမောင်မောင်ငြိမ်းထွန်းနှင့် ဒေါက်တာသီဟတင်ထွန်းတို့ သေဆုံးသည့် ဖြစ်စဉ်မှာ ထင်ရှားသည်။
ကူးစက်မြန်ကပ်ရောဂါ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးရရန် နိုင်ငံအတွက် ကြိုးပမ်းပေးဖူးသည့် ဒေါက်တာထားထားလင်းကိုပင် မချန် စစ်ကောင်စီက ဖမ်းဆီးထားပြီး ကြီးလေးသော ပုဒ်မများတပ်ထားသည်။
အမေရိကန်နိုင်ငံအခြေစိုက် Physicians for Human Rights (PHR)အဖွဲ့က ၂၀၂၁ ဇွန်လကပင် ဒေါက်တာထားထားလင်းကို ဖမ်းသည့် လုပ်ရပ်မှာ အာဏာသိမ်းစစ်တပ်က ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများကို အဆုံးစွန်အထိ ဖိနှိပ်မည့်လက္ခဏာဟု ဟောကိန်းထုတ်ထားသည်။
Original Post: Myanmar Now
28 February 2025
Asian NGO Network on National Human Rights Institutions , CSO Working Group on Independent National Human Rights Institution (Burma/Myanmar)
Progressive Voice is a participatory rights-based policy research and advocacy organization rooted in civil society, that maintains strong networks and relationships with grassroots organizations and community-based organizations throughout Myanmar. It acts as a bridge to the international community and international policymakers by amplifying voices from the ground, and advocating for a rights-based policy narrative.