October 12th, 2020 •
Author:
Justice For Myanmar
•
1 minute read
မြန်မာ့ဥပဒေအရ မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းတွင် “လူမျိုး” နှင့် “ဘာသာ” ထည့်သွင်းရန် မလို။
အောက်တိုဘာ ၁၁၊ ၂၀၂၀၊ ရန်ကုန် – ရွေးကောက်ပွဲကိုယ်စားလှယ်လောင်းများနှင့် ၎င်းတို့ မိဘများ၏ “လူမျိုး” နှင့် “ဘာသာ” တို့ကို ဖော်ပြထားပြီး ရိုဟင်ဂျာအမှတ်လက္ခဏာကို ပယ်ဖျက်ထားသည့် ရွေးကောက်ပွဲ မိုဘိုင်းအက်လီကေးရှင်းအတွက် နိုင်ငံတကာဒီမိုကရေစီနှင့် ရွေးကောက်ပွဲအကူအညီပေးရေးအင်စတီကျု (International IDEA) က တာဝန်ယူမှု ဆက်လက်ပျက်ကွက်နေခြင်းအပေါ် Justice For Myanmar အနေဖြင့် စိုးရိမ်နေဆဲ ဖြစ်ပါသည်။
International IDEA အနေဖြင့် “လူမျိုး” နှင့် “ဘာသာ” အချက်အလက်များအားလုံးကို ဖယ်ရှားပြီးသည်အထိ အဆိုပါ မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းကို ပိတ်ထားပေးရန် Justice For Myanmar က ထပ်မံ တောင်းဆိုပါသည်။ မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းသည် “မြန်မာနိုင်ငံ၏ သက်ဆိုင်ရာဥပဒေနှင့်လုပ်ထုံးလုပ်နည်း များအောက်ရှိ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ တာဝန်သာဖြစ်သည်” ဟု စက်တင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့ တွင် International IDEA က ထွက်ဆိုခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် မြန်မာ့ဥပဒေအရ ဤမိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းတွင် “လူမျိုး” နှင့် “ဘာသာ” ထည့်သွင်းရန် မလိုကြောင်း မိမိတို့မှ တွေ့ရှိခဲ့သည်။
မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းတွင်ပါသည့် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှု အချက်အလက်များသည် အမုန်းစကားများကို ဦးတည်စေပြီး လူမျိုးရေးနှင့် ဘာသာရေး အကြမ်းဖက်မှုကို လှုံ့ဆော်ပေးသည်။ လူမျိုးတုန်း သတ်ဖြတ်သည့် ရာဇဝတ်မှုဖြင့် လက်ရှိတွင် တရားရင်ဆိုင်နေရသည့် နိုင်ငံတစ်ခုနှင့် ဆက်ဆံဆောင်ရွက်ရာတွင် လူ့အခွင့်အရေး ပိုမိုအားကောင်းစေရန် လိုအပ်သည့် တင်ကြိုစုံစမ်း စီစစ်မှုများကို အားစိုက်ပြုလုပ်ခြင်းမရှိဘဲ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့် သဘောတူညီချက်ယူ လုပ်ဆောင်ထားသည့် International IDEA ကို Justice For Myanmar အနေဖြင့် ကန့်ကွက်ရှုံ့ချပါသည်။ အဆိုပါ မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းကို ဥရောပသမဂ္ဂမှ ငွေကြေးထောက်ပံ့ခဲ့ပြီး International IDEA က အာရှဖောင်ဒေးရှင်းနှင့် အတူတွဲဖက်လုပ်ကိုင်၍ ရေးသားဖန်တီးခဲ့သည်ဖြစ်ရာ ယင်းအဖွဲ့အစည်းများတွင် တာဝန်ရှိပါသည်။
၂၀၂၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၉ ရက်နေ့တွင် International IDEA က သဘောထားထုတ်ပြန်ချက်တစ်စောင်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် “ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ရပ်တည်ချက်သည် လက်ရှိရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေအရ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ မဖြစ်မနေတင်သွင်းရသည့် အချက်အလက်များ ပြောင်းလဲပြင်ဆင်ခြင်းအတွက် ၎င်းတို့တစ်ဦးတည်း သဘောထားဖြင့် ဆုံးဖြတ်ခွင့်မရှိပါ။ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများအနေဖြင့် မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းမှ မိမိတို့ ကိုယ်ရေးအချက်အလက်များကို ဆန္ဒရှိပါကရုပ်သိမ်းနိုင်ကြောင်းလည်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပါသည်” ဟု ကြေညာ ခဲ့သည်။
၁။ Justice For Myanmar အနေဖြင့် ဥရောပသမဂ္ဂ၊ နိုင်ငံတကာ IDEA နှင့် အာရှဖောင်ဒေးရှင်းတို့ကို မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းမှ “လူမျိုး” နှင့် “ဘာသာ” အချက်အလက်အားလုံးကိုသာ ဖယ်ရှားရန် တောင်းဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ပါဝင်သည့်အချက်အလက်များကိုပြောင်းလဲပြင်ဆင်ရန် တောင်းဆိုခဲ့ခြင်း မဟုတ်ပါ။
၂။ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ အခန်းကဏ္ဍအပေါ် International IDEA ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တွင် “တစ်ဦးတည်းသဘောထားဖြင့် ဆုံးဖြတ်ခွင့် မရှိ” ဟု ဆိုသည်။ သို့ရာတွင် အဆိုပါမိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်း တည်ဆောက်သည့်အချိန်တွင် “တစ်ဦးတည်း ဆုံးဖြတ်ခွင့်” ကို ကျင့်သုံးခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ mVoter 2020 မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းတွင် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သို့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများတင်သွင်းသော ပုံစံတွင် ပါရှိသည့် ဖြည့်သွင်းချက်များအားလုံးကို ထည့်သွင်းထားခြင်း မဟုတ်ပါ။ ဥပမာအားဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်သို့ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တင်သွင်းရသည့်ပုံစံတွင် နေရပ်လိပ်စာ၊ နိုင်ငံသားစီစစ်ရေး ကဒ်ပြားအမှတ် စသည့်အချက်များကို တင်သွင်းရသော်လည်း mVoter 2020 တွင်မူ ဤအချက်များပါဝင်ခြင်း မရှိပါ။ မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းတွင် အချက်အလက်အချို့ကိုထည့်သွင်းပြီး၊ အခြားအချက်များကို ချန်လှပ်ထားရန် “တစ်ဦးတည်း သဘောထားဖြင့် ဆုံးဖြတ်ခွင့်” ကို ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်မှ ကျင့်သုံးခဲ့သည်မှာ ထင်ရှားပါသည်။ ထို့ကြောင့် mVoter 2020 တွင် “လူမျိုး” နှင့် “ဘာသာ” အချက်အလက်ကို ထည့်သွင်းရန် သတိချပ်ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှု ရှိခဲ့ရမည် ဖြစ်သည်။
၃။ mVoter 2020 တွင် “လူမျိုး” နှင့် “ဘာသာ” အချက်အလက် ထည့်သွင်းမှုကို ကာကွယ်ရန် အတွက် International IDEA ၏ “ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ” အပေါ် ကိုးကားချက်သည် ဥပဒေဘောင်အခြေခံနှင့် ကင်းလွတ်နေပါသည်။ Justice For Myanmar အနေဖြင့် မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းတစ်ခုတွင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ၏ “လူမျိုး” နှင့် “ဘာသာ” အချက်အလက် ထည့်သွင်းထုတ်ပြန်ရန် လိုအပ်သည်ဆိုသော မည်သည့်ပြဌာန်းချက် တစ်စုံတရာ ကိုမှ ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေတွင် မတွေ့ရှိပါ။ အမှန်စင်စစ်မှာ ပြည်သူ့လွှတ်တော်နှင့် အမျိုးသားလွှတ်တော်နှစ်ရပ်လုံး၏ တည်ဆဲ ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေများတွင် ရွေးကောက်ပွဲမဲဆွယ်စည်းရုံးသည့် အခါ “လူမျိုး” နှင့် “ဘာသာ” အသုံးပြု မဲဆွယ်မှုကို တားမြစ်သည်ဆိုသည့် ထပ်တူညီသော ပြဌာန်းချက်သာ ရှိပါသည်။ ပုဒ်မ ၁၃ (ဂ) တွင် “လူမျိုးရေးကိုဖြစ်စေ၊ ဘာသာရေးကိုဖြစ်စေ အကြောင်းပြု၍ ဆန္ဒမဲပေးရန် သော်လည်းကောင်း၊ ဆန္ဒမဲမပေးရန်သော်လည်းကောင်း ပြောဆိုခြင်း၊ ဟောပြောခြင်း၊ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခြင်း သို့မဟုတ် ယင်းသို့ပြုလုပ်ရန် အားပေးလှုံ့ဆော်ခြင်း” ကို တားမြစ်ထားပြီး ၁၄ (ဋ) တွင် လူမျိုးရေးနှင့် ဘာသာရေးကို အကြောင်းပြု၍ မဲပေးရန် အားပေးလှုံ့ဆော်ခြင်းကို တားမြစ်ထားသည်။
International IDEA ၏ founding statute နိဒါန်းတွင် လူ့အခွင့်အရေးအတွက် ကတိကဝတ်တစ်ခု ပါရှိသည်ကို Justice For Myanmar အနေဖြင့် မှတ်သားမိပါသည်။ “လူ့အခွင့်အရေးများကို မြင့်တင်ရန်၊ အာမခံရန် အတွက် ဒီမိုကရေစီသည် မရှိမဖြစ်အရေးပါကြောင်း၊ အစိုးရအပါအဝင် နိုင်ငံရေးဘဝတွင် ပါဝင်ခွင့်သည် နိုင်ငံတကာကြေညာချက်များနှင့် စာချုပ်များတွင် တရားဝင်ကြေညာအာမခံထားသည့် လူ့အခွင့်အရေးများ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း အလေးထားမှတ်ယူပါသည်” ဟု ရေးသားထားပါသည်။မြန်မာနိုင်ငံတွင် လုပ်ဆောင်သည့် အစီအစဉ်များတွင် International IDEA မှ ယင်း လူ့အခွင့်အရေး ကတိကဝတ်ကို ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်သွားရန် မိမိတို့မှ တောင်းဆိုသည်။
Justice For Myanmar ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မရတနာမောင်က “International IDEA၊ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ နဲ့ အာရှဖောင်ဒေးရှင်းတို့အနေနဲ့ လူမျိုးရေးခွဲခြားပြီး ခွဲခြားဆက်ဆံတဲ့ ဒီမိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းအတွက် တာဝန်ယူရမှာဖြစ်ပြီး ပြုပြင်မှု လုပ်ရပါမယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရွေးကောက်ပွဲကလည်း တစ်လတောင် မလိုတော့ ပါဘူး။ mVoter 2020 က အမုန်းစကားတွေ၊ လူနည်းစုကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေအပေါ် လူမျိုးရေး အသရေဖျက်နှိမ့်ချမှုတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာအမျိုးသားရေးအစွန်းရောက်သမားတွေကိုလည်း ပိုပြီးလုပ်ရဲကိုင်ရဲ ဖြစ်လာစေခဲ့ပါတယ်။ လူနည်းစုကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေက သူတို့ Profile ကို ဖယ်ရှားဖို့ UEC ကို လျှောက်ထားရမယ်ဆိုတာက ဆီလျော်မှုမရှိပါဘူး၊ လက်ခံနိုင်စရာမရှိပါဘူး။ ဒါဟာ International IDEA အနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာတာဝန်တွေကို ပျက်ကွက်တာကို ပြနေပါတယ်။ အကယ်၍ လူနည်းစု ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေအနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ Profile ကို ဖယ်ရှားဖို့ လျှောက်ထားခဲ့မယ်ဆိုရင် မိုဘိုင်း အက်ပလီကေးရှင်း အသုံးပြုသူ မဲဆန္ဒရှင်တွေအနေနဲ့ အဲ့ဒီ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲယှဉ်ပြိုင်မှုကို တွေ့မြင်နိုင်မှာ မဟုတ်တဲ့အတွက် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ နစ်နာမှုတွေ ရှိလာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ IDEA ရဲ့ ဖြေရှင်းမှုက ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို အားပေးခြင်းမျိုးမဟုတ်ဘဲ လူနည်းစုတွေကို ထိခိုက်နစ်နာစေပြီး အမျိုးသားရေး အစွန်းရောက် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေအတွက် အမြတ်ထွက်စေပါတယ်။ လူနည်းစု ကိုယ်စားလှယ် လောင်းတွေအတွက် နောက်ဆက်တွဲ နစ်နာမှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေခြင်းက မြန်မာ့ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် ယုံကြည်နိုင်မှုကိုလည်း ထိခိုက်နစ်နာစေပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
အောက်တိုဘာ ၈ ရက်နေ့ ကြေညာချက်ပါ “mVoter2020 မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းနှင့် ဆက်နွယ်မှုများကို ရုပ်သိမ်းကြောင်း” International IDEA ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို Justice For Myanmar အနေဖြင့် အလေးထား မှတ်သားပါသည်။
ဆက်လက်၍ မရတနာမောင်က “International IDEA က mVoter2020 မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းနဲ့ သူတို့ရဲ့ ပတ်သတ်မှုတွေကို ရုပ်သိမ်းကြောင်း ဆုံးဖြတ်တယ်။ တစ်ဖက်မှာတော့ မိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းက အွန်လိုင်းမှာ ရှိနေတုန်း၊ ထိခိုက်နစ်နာမှုတွေလည်း ဆက်ဖြစ်နေစေတုန်းပါ။ ဒါဟာ အလွန်တာဝန်မဲ့ရာကျပါတယ်။ ဒါဟာ International IDEA မှာ ပဋိပက္ခနှင့် ပတ်သက်ရင် ခံစားသိရှိနိုင်စွမ်းမရှိမှုကို ပြသနေပြီး သူတို့ရဲ့ founding statute နဲ့အညီ ရပ်တည်ဆောင်ရွက်ဖို့ ပျက်ကွက်မှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့အနေနဲ့ “လူမျိုး” နဲ့ “ဘာသာ” အချက်အလက်တွေကို ဖယ်ရှားပြီး တဲ့အချိန်အထိ ဒီမိုဘိုင်းအက်ပလီကေးရှင်းကို ရုပ်သိမ်းထားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ အာရှဖောင်ဒေးရှင်းနဲ့ International IDEA တို့ဟာ ရိုဟင်ဂျာအမှတ်လက္ခဏာကို ပယ်ဖျက်ပြီး လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး ခွဲခြားမှုတွေနဲ့ အသရေဖျက်နှိမ့်ချမှုတွေ ပါဝင်နေတဲ့အစီအစဉ်တစ်ခုကို ဆက်လက်ထောက်ပံ့နေတယ်ဆိုတာက တန်ဖိုး အခြေခံမူတွေ ကင်းမဲ့နေတာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
Editor notes
mVoter 2020 နှင့် ပတ်သက်ပြီး Justice For Myanmar ၏ ကနဦး သဘောထားထုတ်ပြန်ချက်ကို ယခုနေရာတွင် ကြည့်ရှုပါ။
ရိုဟင်ဂျာကိုယ်စားလှယ်လောင်းများအား ရည်ညွှန်းကာ အပ်ပလီကေးရှင်းတွင်း သုံးစွဲထားသည့် “ဘင်္ဂါလီ” အသုံးအနှုန်းကို ဖယ်ရှားရန် နိုင်ငံတကာဒီမိုကရေစီနှင့် ရွေးကောက်ပွဲအကူအညီပေးရေး အင်စတီကျု အထွေထွေအတွင်းအရေးမှူးထံသို့ အိတ်ဖွင့်ပေးစာတစ်စောင်ကို ဆွီဒင်အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများက ၂၀၂၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၉ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့။
၂၀၂၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘ ၉ ရက်နေ့တွင် စစ်တပ်ကြိုးကိုင်ပါတီ ကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ၏ ဥက္ကဌ ဖြစ်သူ ဦးသန်းဌေးက မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးပွဲတစ်ခုတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုမိန်းခွန်းတစ်ရပ် ပြောကြားခဲ့။ အဆိုပါမိန့်ခွန်းတွင် “ကျနော်ဟာ နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်က သွေးနဲ့ သွေးနှောဟုတ်မဟုတ် စစ်ဆေးနိုင်ပါ တယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့။ ပိုမိုသိရှိရန် ယခုနေရာတွင် ကြည်ရှုပါ။
၂၀၂၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်နေ့တွင် Global Affairs Canada ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက mVoter 2020 နှင့် ပတ်သက်ပြီး the Globe and Mail တွင် တုန့်ပြန်ဖြေကြားရာတွင် “ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ မိုဘိုင်းအပ်ပလီကေးရှင်းမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေကို ဘင်္ဂါလီအဖြစ် ပြောင်းလဲထားတာက အဲ့ဒီ အရေးကိစ္စအပေါ် ကနေဒါရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို ကိုယ်စားမပြုပါဘူး … ဘင်္ဂါလီအသုံးအနှုန်းအပါအဝင် ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ အမှတ်လက္ခဏာကို ငြင်းဆန်တဲ့ မည်သည့်အသုံးအနှုံး ပါဝင်မှုကိုမဆို ငြိမ်းချမ်းပြီး အားလုံးပါဝင်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲအကြိုကာလကို ပျက်စီးစေရန် အလားအလာများအဖြစ် ရှုမြင်ပါတယ်” ဟု ဖြေကြားခဲ့။
ထပ်မံသိရှိလိုပါက
ရတနာမောင်
တွစ်တာ – @justicemyanmar
ဖေ့ဘုတ် – https://www.facebook.com/justiceformyanmar.org/
၎
င
၎
၎
၎
င
၎
၎