ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားမွ အသက္ရွင္က်န္ရစ္သူမ်ားအတြက္ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈဆိုင္ရာတရားမၽွတမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းသည္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈအတြက္ အဓိကက်သည့္လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။

အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ (WLB)၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း (AAPP)၊ ဝိမုတၱိအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕ (VWO) ႏွင့္ အာရွတရားမွ်တမႈႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာအဖြဲ႕ (AJAR) တို႔မွ ပူးေပါင္းၿပီး  ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား အဆုံးသတ္ရန္ႏွင့္ အသက္ရွင္သန္လြတ္ေျမာက္လာသူမ်ားအတြက္ အားလုံးလႊမ္းျခဳံနုိင္ေသာ တရားမၽွတေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ ေတာင္းဆိုပါသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားကို နုိင္ငံေတာ္အာဏာပုိင္မ်ားက အတိတ္တြင္သာမက လက္ရွိကာလတြင္ပင္ က်င့္သုံးလွ်က္ရွိသည္။ အထူးသျဖင့္ ပဋိပကၡမ်ားျဖစ္ပြားေနေသာ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ၾကဳံေတြ႕ေနရဆဲ ျဖစ္သည္။ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းမ်ားႏွင့္ စစ္ေၾကာေရးမ်ားတြင္ အသုံးျပဳလွ်က္ရွိၿပီး သတင္းအခ်က္အလက္ရရွိရန္ႏွင့္ အတင္းအၾကပ္ ဝန္ခံ ထြက္ဆိုေစရန္ အသုံးျပဳသည္က မၾကာခဏေတြ႕ရွိရသည္။ ရြာသားမ်ားအား တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ မတရားအသင္းအဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည္ဟု သံသယႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ မၾကာခဏဖမ္းဆီးၿပီး ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား က်ဴးလြန္သည္။ ထို႔အျပင္ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအား လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ေနသည္ကုိ ယေန႔ခ်ိန္ထိ ေတြ႕ျမင္ရပါသည္။ သုိ႕ေသာ္ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရသူမ်ားႏွင့္ လိ္င္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈခံရသူမ်ားအတြက္လည္း မည္သည့္တာဝန္ယူမႈ တာဝန္ခံမႈမွ မရွိသည္ကုိလည္း သိရွိရပါသည္။ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မွုမ်ားကို တားဆီးကာကြယ္ရန္နွင့္  လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈ က်ဴးလြန္သူကုိ အျပစ္ေပးအေရးယူရန္ အစိုးရ၏တာဝန္ ျဖစ္သည္။

ထုိ႔အျပင္ ျမန္မာနုိင္ငံရွိ အာဏာပုိင္မ်ားသည္ ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈ က်ဴးလြန္ခံရသူမ်ားႏွင့္ အျခားလူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို ခံစားရသူမ်ားအတြက္ ဖြင့္ဟေျပာဆိုေသာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားကို ဂုဏ္သိကၡာ ညိဳးႏြမ္းေစမႈ ပုဒ္မမ်ား အသုံးျပဳ၍ ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္းႏွင့္ အျပစ္ေပးျခင္းမ်ားျပဳလုပ္လွ်က္ ရွိသည္။ တရားမၽွတမႈရရွိေရး လုပ္ေဆာင္ ေပးရမည့္အစား တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္  ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားမွ အသက္ရွင္က်န္သူမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္သည့္ ဥပေဒ မ်ားႏွင့္ ပ်က္ယြင္းေနေသာ တရားေရးစနစ္မ်ားျဖင့္ ဖိနွိပ္ေနသည္။ က်ဴးလြန္သူမ်ားကုိ အျပစ္ေပးအေရးယူခံျခင္းမွ ကင္းလြတ္ ေနမႈအစဥ္အလာ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနျပီး  လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ကုိလည္း ဆက္လက္ေပးေနဆဲ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို စုံစမ္းေျဖရွင္းရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ မၾကာေသးမီကာလမွစ၍ ႏုိင္ငံတကာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအျဖစ္ ေပၚေပါက္လာေသာ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ နိုင္ငံတကာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး မစ္ရွင္ (FFM)၊ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ လြတ္လပ္ေသာ ႏုိင္ငံတကာစုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ယႏၲရား (IIMM) ႏွင့္ နိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္မႈတရား႐ုံး (ICC) ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ အျပစ္ေပးခံရျခင္းမွ ကင္းလြတ္ေနမႈ အစဥ္အလာမ်ားကို ရပ္တန႔္ေရးႏွင့္ ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္ခံရသူမ်ား၏ တရားမွ်တမႈရရွိေရးအေပၚ အားတက္ဖြယ္ရာ တိုးတက္မႈမ်ား ျဖစ္သည္ဟု မိမိတို႔ိအဖြဲ႕မ်ားအားလုံး လက္ခံထားပါသည္။

သို႔ေသာ္ တရားမွ်တမႈဆိုသည္မွာ က်ဴးလြန္သူမ်ားကို တရားစြဲဆို အျပစ္ေပး႐ုံသက္သက္မွ်သာ မဟုတ္ပါ။  ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈ က်ဴးလြန္ခံရသူမ်ားအတြက္ အမွန္တရား ေဖာ္ထုတ္ေရး၊ ျပန္လည္ကုစားမႈႏွင့္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးအကူအညီမ်ား ေပးအပ္ေရး၊ က်ဴးလြန္မႈမ်ားထပ္မံ မျဖစ္ပြားေစရန္ အာမခံရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းမ်ား ပါဝင္ေသာအလႊာေပါင္းစုံမွ ခ်ည္းကပ္သည့္ မူေဘာင္တခုျဖစ္ေသာ အသြင္ကူး ေျပာင္းေရးဆိုင္ရာ တရားမၽွတမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ (Transitional Justice) လိုအပ္ပါသည္။ ထိုအသြင္ကူးေျပာင္းေရး ဆိုင္ရာ တရားမွ်တမႈ မူေဘာင္သည္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးဥပေဒအတြင္းရွိ ညွဥ္းပန္း‌နွိပ္စက္မႈမ်ားမွ အသက္ရွင္ က်န္ရစ္သူမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို (အမွန္တရား၊ တရားမွ်တမႈ၊ ကုစားမႈရရွိခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ထပ္မံမျဖစ္ပြားေရး) ေပၚလြင္ထင္ဟပ္ေစပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းအေနျဖင့္ ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈ က်ဴးလြန္ခံရသူမ်ား၏ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ရန္ႏွင့္ ၎တို႔အေပၚက်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားအတြက္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ကုစားမႈ အကူအညီမ်ား ေပးရန္ တာဝန္ရွိပါသည္။ ကုစားမႈမ်ားအျပင္ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ က်ဴးလြန္ခံရသူမ်ားအတြက္ အေရးေပၚၾကားကာလ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား၊ ၎တို႔အေပၚ မွားယြင္းစြာက်ဴးလြန္ခဲ့မႈမ်ားအတြက္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းႏွင့္ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား ထပ္မံ မျဖစ္ပြားရန္အတြက္ အကာအကြယ္မ်ား ေပးရမည္။

ျမန္မာအစိုးရအား

• လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡကို ရပ္တန႔္ရန္။
• အရပ္သားျပည္သူမ်ား မ်ားအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈႏွင့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားကို အစိုးရမွ ထိေရာက္စြာ အေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးရန္။
• နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအားလုံးကို ႁခြင္းခ်က္မရွိ လႊတ္ေပးရန္ႏွင့္
• ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ဆန႔္က်င္ေရး ကုလသမဂၢစာခ်ဳပ္ (UNCAT) အား လက္မွတ္ေရးထိုး အတည္ျပဳရန္ႏွင့္ ဥပေဒအျဖစ္  ျပ႒ာန္းေဆာင္ရြက္ရန္။
• ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားႏွင့္ အျခားလူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ အတြက္ မၾကာေသးမီက တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တာဝန္ယူတာဝန္ခံမႈ ယႏၲရားမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္။
• ညွင္းပမ္းႏွိပ္စက္မူ က်ဳးလြန္ခံရသူမ်ားႏွင့္ အျခားနည္းျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရသူမ်ားအတြက္ အစိုးရအေနျဖင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအစီအစဥ္မ်ားကို ေရးဆြဲအေကာင္းအထည္ေဖာ္ရန္။
• အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တေရးလုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ညွင္းပမ္းနွိပ္စက္မူက်ဴးလြန္ခံရသူမ်ား၊ အျခားနည္းျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈခံရသူမ်ားႏွင့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးသူမ်ားအတြက္ အမွန္တရားရရွိရန္ အစိုးရအေနျဖင့္ ထည့္သြင္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ လုပ္ေဆာင္ရန္ မိမိတုိ႔အဖြဲ႔အားလုံးမွ ေတာင္းဆုိသည္။

WLB,  AAPP, VWO ႏွင့္ AJAR

ဆက္သြယ္ရန္

• နာင္းမုိ႔မုိ႔  (WLB)၊ ၀၉ ၄၅၆ ၅၀၈ ၉၄၄
• ဦးေဇာ္မိုး (AAPP)၊ ၀၉ ၇၉၅ ၈၈၁ ၀၁၆
• ေဒၚခင္မိမိခိုင္ (VWO)၊ ၀၉ ၇၆၈ ၇၇၂ ၇၇၄

အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျမန္မာနိုင္ငံ (WLB)

အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ျမန္မာနိုင္ငံ) သည္ ျမန္မာနိုင္ငံမွ ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္း မတူကြဲျပားသည့္ တိုင္းရင္းသူ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕အစည္း ၁၃ ဖဲြ႔ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားပါသည္။ WLB ကို ၁၉၉၉  ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၉  ရက္ေန႔တြင္ ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ျမန္မာနိုင္ငံ) သည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အဆင့္အတန္း တိုးတက္ ျမင့္မားလာေစရန္ႏွင့္ အရည္အခ်င္းျပည့္ဝေစေရးတို႔အတြက္သာမက အရည္အခ်င္းျမႇင့္တင္ျခင္း၊ စည္း႐ုံးခ်ဥ္းကပ္ျခင္း၊ သုေတသနျပဳစုျခင္းႏွင့္ မွတ္တမ္းတင္ျခင္းမ်ားမွတဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တရားမွ်တေရးႏွင့္ ဒီမုိကေရစီေရးအတြက္ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ပါသည္။ www.womenofburma.org

နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း (AAPP)

ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း (ေအေအပီပီ) သည္ ထိုင္းႏုိင္ငံ၊ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ အေျချပဳသည့္ အစုိးရမဟုတ္ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္း တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ ေအေအပီပီအား ၂၀၀၀ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားျဖင့္ အသင္း၏ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား အေကာင္အထည္ေဖၚ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိပါသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွ စတင္ၿပီး မိမိတို႔ေအေအပီပီ၏ ရုံးခြဲမ်ားအား ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းရွိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ မႏၱေလးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ လက္က်န္ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ရန္အတြက္ႏွင့္ ထိုႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္လာၿပီးေနာက္ သူတုိ႔၏ ဘဝမ်ား ပိုမုိ ေကာင္းမြန္လာရန္ စည္းရုံးလႈံ႔ေဆာ္ တိုက္တြန္းေျပာဆုိခဲ့၊ ေျပာဆုိလွ်က္ရွိပါသည္။ မိမိတုိ႔မွ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား မ်ားစြာႏွင့္ ၎တုိ႔၏မိသားစုဝင္မ်ားအား ေထာက္ပံ့ကူညီေပးခဲ့ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း မီွတင္း ေနထိုင္ ၾကေသာ တိုင္းရင္းသားေပါင္းစံုတို႔၏ ႏုိင္ငံသားႏွင့္ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ား ျပည့္ဝစြာ ရရွိႏိုင္ရန္အတြက္ ႀကိဳးစား      ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိပါသည္။ www.aappb.org

ဝိမုတၱိအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕အစည္း (VWO)

ဝိမုတၱိအမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕အစည္းကို ၂၀၀၉  ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဝိမုတၱိဟူသည္မွာ ပါဠိစကားလုံး ျဖစ္ၿပီး လြတ္ေျမာက္မႈဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ဝိမုတၱိကို ေစတနာ့ဝန္ထမ္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ ဝိမုတၱိသည္ လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားသည့္ အကူအညီမ်ား ေပးလွ်က္ရွိၿပီး ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာ မိသားစုမ်ားရွိ ကေလးမ်ားအတြက္ ပညာေရးအေထာက္အပံ့ကိုလည္း စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေပးလွ်က္ရွိသည္။ ထို႔အျပင္ အကာအကြယ္မဲ့သူမ်ားအတြက္ သုေတသနျပဳလုပ္ျခင္း၊ ကြန္ရက္ ခ်ိတ္ဆက္ျခင္း၊ ၄င္းတို႔၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္လာရာမွတဆင့္ သင့္တင့္ေကာင္းမြန္သည့္ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ ဖန္တီးေပးနိုင္ရန္ တိုက္ရိုက္ခ်ိတ္ဆက္လွ်က္ ရွိသည့္အျပင္ အမ်ိဳးသမီး နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားအတြက္ စိတ္ဓာတ္ျမႇင့္တင္ေရး အထူးအစီအစဥ္မ်ား ကိုလည္း စီစဥ္ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရွိသည္။

အာရွတရားမၽွတမႈႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားဆိုင္ရာအဖြဲ႕ (AJAR)

အာရွတရားမွ်တမႈႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားဆိုင္ရာအဖြဲ႕ (AJAR) သည္ အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕တြင္ အေျခစိုက္ ေသာ ေဒသလုံးဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ AJAR သည္ အျပစ္ေပးခံရျခင္းမွ ကင္းလြတ္ေနမႈကို ဆန႔္က်င္တိုက္ခိုက္ေနသည့္ ေဒသတြင္းႏွင့္ နိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ကို ျမႇင့္တင္ ေပးႏုိင္ ရန္၊ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသတြင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ အေျမာက္အမ်ား၏ မူလအေၾကာင္းခံ အရင္းအျမစ္မ်ားမွ သင္ခန္းစာယူရန္ ဆႏၵရွိေရး၊ တာဝန္ယူမႈတာဝန္ခံမႈရွိေရးႏွင့္ တရားမၽွတမႈရရွိေရးတို႔ကိုအေျခခံ၍ ယဥ္ေက်းေသာ လူမႈဘဝတည္ေဆာက္နိုင္ေစရန္အတြက္ ျဖည့္ဆည္းပံ့ပိုးေပးရန္ ေဆာင္ရြက္လၽွက္ရွိသည္။ www.asia-ajar.org

ထုတ္ျပန္ခ်က္အား ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ဤေနရာ၌ ရယူပါ။

ထုတ္ျပန္ခ်က္အား အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ဤေနရာ၌ ရယူပါ။