20 June 2019
၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ကမာၻ႔ဒုကၡသည္မ်ားေန႔တြင္ ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေထာက္အကူူျပဳကြန္ရက္ (KPSN)မွ ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္မ်ား၊ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈအကူအညီေပးသည့္ အဖြဲ႔မ်ား၊ ေတာ္ဝင္ထိုင္းအစိုးရ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ ရွိ လႈမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡစတင္ျဖစ္ပြားသည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ကၽြႏု္ပ္တို႔ဒုကၡသည္မ်ား၏ အခြင့္အေရး၊ လုံၿခဳံမႈ ႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ဆက္လက္ကူညီေထာက္ပံ့ေပးသည့္ လူမူအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအားလုံးကို ေက်းဇူးအထူးပင္ တင္ရွိပါသည္။
ဥေရာပသမဂၢ၊ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံႏွင့္ အျခားအလွဴရွင္မ်ားက ထုိင္းႏွင့္ ျမန္္မာ ႏိုင္ငံအေရွ႕ပိုင္းရွိ ဒုကၡသည္မ်ား၊ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေသာ အေျခခံအေထာက္အပံ့မ်ားျဖစ္သည့္ အစားအစာ၊ ခိုလႈံစရာေနရာ၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ ပညာေရးအေထာက္အပံ့တို႔ကို အျပည့္အဝျပန္လည္ေထာက္ပံ့ေပးအပ္ရန္ ဤေန႔ရက္အခါတြင္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။
လြန္ခဲ့သည့္ (၈) ႏွစ္က ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ စတင္ခဲ့သည့္ တခ်ိန္တည္းတြင္ စစ္ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ အိုးအိမ္၊ လူမႈဘဝႏွင့္ မိသားစုဝင္မ်ားဆုံးရႈံးၾကရၿပီး စစ္ေၾကာင့္ ထိခိုက္ခံစားရဆုံးသူမ်ားျဖစ္သည့္ ဒုကၡသည္မ်ား၊ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားအတြက္အကူအညီမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ျဖစ္ေတာက္လိုက္ၾကၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ကို ေထာက္ပံ့ရန္ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ကတိျပဳ ထားသည့္အခ်ိန္လည္း ျဖစ္ေနသည္မွာ ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းလွသည္။
ထို႔အျပင္ မၾကာေသးေသာႏွစ္မ်ားအတြင္း ရွမ္း၊ ကခ်င္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တို႔တြင္ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား သိန္းခ်ီ ေပၚထြက္လာခဲ့သည္။ ထို စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားမွာ ႏိုင္ငံတကာမွ အကူအညီမ်ားကို ျပည့္ဝစြာ မရရွိၾကသည့္အျပင္ အကူအညီမ်ားကို ေပးပို႔သည့္အခါတြင္လည္း တပ္မေတာ္ႏွင့္ အရပ္သားအစိုးရတို႔၏ ကန္႔သတ္မႈမ်ားကို ခံၾကရသည္။
ဒုကၡသည္မ်ား၊ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား စြန္႔ခြာလာၾကသည့္ မူလေနရာမ်ားသည္ ေျမျမဳပ္မိုင္းမ်ားေၾကာင့္ ျပန္လည္ေနထိုင္ရန္ အႏၱရယ္မ်ားလြန္းေၾကာင္းကိုလည္း မွတ္သားထားရမည္ျဖစ္သည္။ လုံၿခဳံေဘးကင္းစြာ ေနရပ္ျပန္ႏိုင္ေရးအတြက္ ေျမျမဳပ္မိုင္းမ်ားရွင္းလင္းရန္လိုအပ္ၿပီး အဆိုပါ ေျမျမဳပ္မိုင္းမ်ားရွင္းလင္းရန္အတြက္ ေဒသခံမ်ားအား ေျမျမဳပ္မိုင္းျဖဳတ္သိမ္းရွင္းလင္းေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သင္ၾကားေပးမႈအပါအ၀င္ အရင္းအျမစ္မ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားစြာ ပါဝင္ရန္ လိုအပ္သည္။ ထုိျဖစ္စဥ္မ်ိဳးလုပ္ေဆာင္ရန္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာတတ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ေျမျမဳပ္မိုင္းရွင္းလင္းေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မည္သည့္ ေလးနက္သည့္ အားစိုက္ထုတ္မႈ ကိုမွ် မေတြ႔ရွိေသးေပ။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ ဒုကၡသည္မ်ား၊ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ားျဖစ္ေပၚလာေစရန္ အဓိက တရားခံျဖစ္သလို ထိုသူမ်ား ေနရပ္ျပန္ရန္ ေဘးကင္းလံုၿခံဳမႈမရွိသည့္ အေျခအေနကို ဖန္တီးေနေသာ္လည္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အား ထိေရာက္သည့္ အေရးယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ျငင္းပယ္ေနျခင္းသည္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ အတြက္ စိုးရိမ္ပူပမ္မႈကိုမ်ားစြာျဖစ္ေစသည္။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ စစ္တပ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕ျခင္းမ်ားအသြင္ေဆာင္သည့္ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမမ်ားတြင္ ေျမျမဳပ္မိုင္းမ်ားကို အသုံးျပဳျခင္း၊ ေက်းရြာမ်ား၊ လယ္ယာေျမမ်ားႏွင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို သိမ္းပိုင္းထားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လွ်က္ရွိသည္။ အဆိုပါ တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမမ်ားမွ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အား ဆုတ္ခြာေပးရန္ကိစၥသည္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္ ပ်က္ကြက္ေသာ အျခားအခ်က္တစ္ခ်က္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အစီရင္ခံစာေရးသားရန္ ဖြဲ႔စည္းလိုက္ေသာ ကုသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕အား ေထာက္ခံႀကိဳဆိုသည့္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ပင္ ကုသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕၏ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားအား ေထာက္ခံျခင္း၊ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းမ်ားပ်က္ကြက္ခဲ့သည္။ ယင္းအႀကံျပဳခ်က္မ်ားတြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အား ႏိုင္ငံတကာရာဇဝတ္ခုံရုံးတင္ရန္၊ ကုလသမဂၢလုံၿခဳံေရးတပ္သားမ်ား ဝင္ေရာက္လာေစရန္ႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္၎တို႔၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအား ေငြးေၾကးဆိုင္ရာ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ရန္္တို႔ပါဝင္သည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ ျပစ္ဒဏ္မွ ကင္းလႊတ္ခြင့္ရေနသမွ် ကာလပတ္လုံး ဒုကၡသည္မ်ား၊ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား လုံၿခဳံမႈရွိစြာ ေနရပ္ျပန္ႏိုင္မည့္ အေျခအေနမ်ားအစား ဒုကၡသည္မ်ားသာ ပိုမိုမ်ားျပားလာဦးမည္ျဖစ္သည္။
ဒုကၡသည္မ်ား၊ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား ေနရပ္သို႔ ေဘးကင္းလံုၿခံဳစြာျပန္ႏိုင္သည့္ စိတ္ခံစားခ်က္မ်ားျဖစ္ေစကာ ၎ တို႔၏ ဆႏၵအေလွ်ာက္ျပန္ႏိုင္သည့္ အေျခအေနျဖစ္ေစရန္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေထာက္အကူျပဳကြန္ ယက္မွ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္တြင္ က်ေရာက္ေသာ ကမၻာ့ဒုကၡသည္မ်ားေန႔တြင္ အေလးနက္ထား တိုက္တြန္းလိုက္သည္။ အကူအညီမ်ားျဖတ္ေတာက္ျခင္းျဖင့္ ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ျပန္ေရးအတြက္ ဖိအားေပးျခင္းသေဘာမ်ဳိးမျဖစ္သင့္ ေပ။ ႏိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္မ်ားအေနျဖင့္ ဒုကၡသည္မ်ား၊ စစ္ေဘးေရွာင္မ်ား ယင္းတို႔၏ ေနရပ္သို႔ ေဘးကင္းလံုၿခံဳစြာ ျပန္ႏိုင္သည့္အခ်ိန္အထိ အေျခခံလိုအပ္ေသာအကူအညီမ်ားကို လံုေလာက္စြာ ဆက္လက္ေထာက္ပံ့ရမည္။
ထို႔အျပင္ ထိုင္းေတာ္၀င္အစိုးရအေနျဖင့္ ဒုကၡသည္မ်ားအား ယာယီေနထိုင္နိုင္မည့္ ေဘးကင္းလံုၿခံဳေသာ ခိုလႈံစရာေနရာမ်ားအတြက္ ဆက္လက္ပံ့ပိုးေပးျခင္း၊ ဒုကၡသည္တို႔၏ အခြင့္အေရးမ်ားကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ လက္ေတြ႔ အသိအမွတ္ျပဳေပးရန္ ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။ ဒုကၡသည္မ်ားအား ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း တရား၀င္ေနထိုင္ခြင့္ ယာယီခြင့္ျပဳေပးျခင္း၊ ေနထိုင္ခြင့္လက္မွတ္မ်ားထုတ္ေပးျခင္းျဖင့္ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ တရား၀င္ အလုပ္လုပ္ႏိုင္မည့္ အခြင့္အေရးကိုရရွိေစမည္ျ့ဖစ္ၿပီး က်န္းမာေရးအခြင့္အေရးႏွင့္ ပညာေရး အခြင့္အေရးတို႔ကိုလည္း ရရွိေစမည္ျဖစ္သည္။ ေဖာ္ျပပါ အေျခအေနမ်ားျဖစ္လာေစရန္ နိုင္ငံတကာ အလွဴရွင္ မ်ားက ေငြေၾကးဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ား ေထာက္ပ႔ံကူညီေပးသင့္သည္။ မ်ားျပားလွေသာ ဒုကၡသည္မ်ား ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒုကၡ သည္စခန္းမ်ားတြင္ေနထိုင္လာျခင္း စသည့္ ျဖစ္တည္မႈကို အသိအမွတ္ျပဳရမည္ ျဖစ္သည့္အားေလွ်ာ္စြာ ၎တို႔အတြက္ လိုအပ္သည့္ အစားအစာမ်ား၊ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ခံုလႈံရာေနရာ၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ ကေလးမ်ားအတြက္ ပညာေရးေထာက္ပံ့မႈမ်ား ဆက္လက္လိုအပ္ေနဦးမည္ျဖစ္ သည္။
ဒုကၡသည္မ်ားသည္ လူသားမ်ားျဖစ္ၾကၿပီ ျပႆနာမ်ားကို သက္ဆိုးရွည္ေစသူမ်ားမဟုတ္ေပ။ သူတို႔ေတြသည္ အသက္ရွင္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ျမင္ႏိုင္ၾကေစေသာ္င္။
ဆက္သြယ္ရန္
၁. ေစာအဲလက္စ္ – ၀၉၆ ၇၆၅ ၆၆၁၅ (ျမန္မာ၊ အဂၤလိပ္)
၂။ ေနာ္၀ါးခူရွီး- ၀၈၆ ၁၁၈ ၂၂၆၁ (ကရင္၊ အဂၤလိပ္)
မူရင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ဤေနရာ၌ ၾကည့္ရန္။
၎
င
၎
၎
28 February 2025
Asian NGO Network on National Human Rights Institutions , CSO Working Group on Independent National Human Rights Institution (Burma/Myanmar)
Progressive Voice is a participatory rights-based policy research and advocacy organization rooted in civil society, that maintains strong networks and relationships with grassroots organizations and community-based organizations throughout Myanmar. It acts as a bridge to the international community and international policymakers by amplifying voices from the ground, and advocating for a rights-based policy narrative.