07 March 2019
Myanmar Now အြန္လိုင္းသတင္းစာ အယ္ဒီတာျဖစ္သူ ကိုေဆြဝင္းအား အသေရဖ်က္မႈျဖင့္ တရားစြဲ ထားျခင္း ၂ႏွစ္ ျပည့္ခ်ိန္တြင္ ေအာက္ပါလက္မွတ္ထိုးထားသည့္ မိမိတို႔ အရပ္ဘက္လူထုအဖြဲ႔အစည္း (၇၇) ဖြဲ႔က ၎အေပၚ စဲြဆုိထားသည့္ စြဲဆုိခ်က္ကို ပယ္ဖ်က္ေပးပါရန္ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားအား ေတာင္းဆိုလိုက္ပါသည္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လ ၇ ရက္ေန႔တြင္ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ကို ခ်ဳိးႏွိမ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အစြန္းေရာက္ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီမ်ားက ကိုေဆြဝင္းအား ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) အရ အသေရဖ်က္မႈျဖင့္ လီဆယ္ စြဲခ်က္တင္ခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအစုိးရအေနျဖင့္ အသေရဖ်က္မႈကို ရာဇဝတ္မႈ အျဖစ္ မသတ္မွတ္ရန္ လည္းေကာင္း၊ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) အား ပယ္ဖ်က္ေပးရန္ လည္းေကာင္း၊ ယင္းဖိႏွိပ္ေရးဥပေဒျဖင့္ အေရးယူခံရသျဖင့္ လက္ရွိ ေထာင္ထဲတြင္ အက်ဥ္းခ်ခံေနရသူမ်ားႏွင့္ တရားစြဲဆိုခံေနရသူမ်ား စသည့္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူမ်ား အားလံုးကို ျပန္လႊတ္ေပးရန္ႏွင့္ စဲြဆုိထားသည့္ အမႈမ်ားအား ရုပ္သိမ္းေပးရန္ လည္းေကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လႊတ္ေတာ္မွ အခုိင္အမာေျခလွမ္းမ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒ၏ ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) ကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ျပင္ဆင္ခဲ့ေသာ္လည္း အသေရဖ်က္မႈမွာ ရာဇဝတ္မႈအျဖစ္ ဆက္လက္တည္ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႏွစ္အထိ သို႔မဟုတ္ ေငြဒဏ္ ၁၀ သိန္းက်ပ္အထိ သို႔မဟုတ္ ျပစ္ဒဏ္ႏွစ္ရပ္စလံုးကို က်ခံရႏိုင္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ကို ခ်ဳိးႏွိမ္ရန္ႏွင့္ ေဝဖန္သူမ်ားကို ႏႈတ္ပိတ္ထားႏုိင္ရန္အတြက္ ယင္းဥပေဒကို မၾကာခဏ အသံုးျပဳေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ ယေန႔ကာလအထိ ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) ျဖင့္ တရားစြဲခံရေသာ အမႈေပါင္း ၁၇၃ မႈရွိပါသည္။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မတီက ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားအားလံုးအား အသေရဖ်က္မႈကို ရာဇဝတ္မႈ အျဖစ္မွ ပယ္ဖ်က္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီး ထိုသို႔ေတာင္းဆိုရာတြင္ အသေရဖ်က္မႈေၾကာင့္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္း ခ်ျခင္းမွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ႏွင့္ သဟဇာတမျဖစ္သည့္အျပင္ လံုးဝမသင့္ေလ်ာ္ေသာ ျပစ္ဒဏ္ တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ရည္ညႊန္းေျပာဆိုခဲ့သည္။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္အား ကာကြယ္ျမႇင့္တင္ေရး ဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ကလည္း အသေရဖ်က္မႈကို ရာဇဝတ္မႈအျဖစ္ထက္ တရားမမႈအျဖစ္ ေလာက္သာ သတ္မွတ္သင့္သည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။ အသေရဖ်က္မႈအတြက္ ရာဇဝတ္ေၾကာင္းအရ တရားစြဲဆုိျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေရးဆင္ဆာျဖတ္ျခင္း ယႏၱရားတစ္ခုအျဖစ္ မလြဲမေသြေရာက္လာတတ္ေၾကာင္း၊ ယင္းမွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္တို႔ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း အေလးထား ေထာက္ျပခဲ့ပါသည္။ ထိုမွ်သာမက ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) အမႈတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဥပေဒ၌ အသေရဖ်က္ ခံရသူ၏ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ အျခားသူမ်ားမွ ၎ကိုယ္စား အသေရဖ်က္မႈကို တရားစြဲဆိုခြင့္ရထားၿပီး ၎အသေရဖ်က္ခံရသူ ကိုယ္စား တရား႐ံုးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေပးထားပါသည္။ ဤသည္မွာ လက္ေတြ႔ အားျဖင့္ အင္အားႀကီး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ လူပုဂၢဳိလ္မ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔အတြက္ အေႏွာင့္အယွက္ဟု ယူဆသူမ်ားကို ပစ္မွတ္အျဖစ္ သေဘာထားကာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွတစ္ဆင့္ တရားစဲြရန္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ သေဘာျဖစ္ရာ စြပ္စြဲခံရေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ားအတြက္ ဆိုးဝါးသည့္ ထိခိုက္မႈမ်ားရွိေစသည့္ တရားေရးဆုိင္ရာ ေႏွာင့္ယွက္ထိုးႏွက္မႈ ပံုစံတစ္မ်ဳိး ျဖစ္ေနပါသည္။
ကိုေဆြဝင္းမွာ Myanmar Now မွ သတင္းတစ္ပုဒ္ကို Facebook ေပၚ တင္ခဲ့သည့္အတြက္ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒ ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) အရ အသေရဖ်က္မႈျဖင့္ တရားစြဲဆုိျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ထိုသတင္းထဲတြင္ ဝါေတာ္ရ ရဟန္းတစ္ပါး၏စကားကို ကိုးကားကာ လူသိမ်ားေသာ အမ်ဳိးသားေရးအစြန္းေရာက္ ဘုန္းႀကီး ဦးဝီရသူ၏ လုပ္ရပ္မ်ားမွာ ဗုဒၶတရားေတာ္လာ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ၎အား သာသနာမွ ထုတ္ပယ္ႏိုင္သည္ဟု ေရးသားထားသည္။ Facebook မွတစ္ဆင့္ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနခဲ့သည့္ နာမည္ဆိုးထြက္ခဲ့ေသာ ဦးဝီရသူသည္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ ေရွ႕ေန ဦးကိုနီအား ေသနတ္ျဖင့္ လုပ္ၾကံပစ္သတ္ခဲ့သူ၊ မၾကာေသးမီက ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရသူ ဦးၾကည္လင္းအား ေထာက္ခံေၾကာင္း ႏွင့္ ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးသူလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဦးကိုနီသည္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ႏွ႔ံစပ္ ကၽြမ္းက်င္သူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး စစ္တပ္ကေရးဆြဲခဲ့သည့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကုိ ေျပာင္းလဲႏုိင္ရန္ ႀကိဳးစားခဲ့သူတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဦးဝီရသူ၏ တပည့္ျဖစ္သူ တရားလိုက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ကုိေဆြ၀င္းအား တရားစြဲဆုိခဲ့ၿပီး တရား႐ံုးၾကားနာမႈမ်ားကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ၌ စတင္ခဲ့သည္။
ထိုေနာက္ပိုင္းတြင္ ကုိေဆြဝင္းမွာ မိမိေနထုိင္သည့္ ရန္ကုန္မွ တရားစြဲဆိုရာ မႏၱေလးတရား႐ံုးသို႔ အသြားအျပန္ ကီလိုမီတာ ၁၂၀၀ ေက်ာ္ရွိသည့္ခရီးကို သြားလိုက္ ျပန္လိုက္ ခရီးသြားေနခဲ့ရသည္။ ယခုအခါ ရံုးခ်ိန္းေပါင္း ၅၅ ႀကိမ္၊ အခ်ိန္ကာလအရ ႏွစ္ႏွစ္နီးပါးၾကာ ျမင့္ေနၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း တရား႐ံုးမွာ တရားလိုဘက္ကိုသာ ၾကားနာရေသးၿပီး ယင္းတရားလိုဘက္ကလည္း တရား႐ံုး လုပ္ငန္းကို ေႏွာင့္ေႏွးေအာင္ ေတာက္ေလွ်ာက္ လုပ္ေနခဲ့ပါသည္။ တစ္ခါတရံ ကိုေဆြဝင္းမွာ ရန္ကုန္မွ ထြက္လာခဲ့ၿပီးေနာက္ တရားရံုးေရာက္မွ တရားလိုမွာ တရား႐ံုးသို႔လာေရာက္ရန္ ပ်က္ကြက္ေသာေၾကာင့္ ၾကားနာေလွ်ာက္လဲမႈမ်ားကို ေရႊ႕ဆိုင္းလိုက္ေၾကာင္းသိရသည့္ ျဖစ္ရပ္မ်ားလည္း ရွိခဲ့ပါသည္။ တရားလို ကိုယ္တုိင္မွာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လတြင္ အဖမ္းခံခဲ့ရၿပီး ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရသျဖင့္ တရား႐ံုးလုပ္ငန္း၌ အထူး ေႏွာင့္ေႏွးမႈမ်ား ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
ဦးဝီရသူကို တရား႐ံုးသို႔ ႏွစ္ႀကိ္မ္ဆင့္ေခၚခဲ့ေသာ္လည္း လာေရာက္ရန္ပ်က္ကြက္ခဲ့ပါသည္။ ပထမ အႀကိမ္တြင္ ၎၏ေရွ႕ေနက ဦးဝီရသူသည္ အလွဴပြဲတစ္ခုသို႔ ႂကြေရာက္ေနသျဖင့္ မလာႏိုင္ေၾကာင္း အသိေပးခဲ့သည္။ ဒုတိယအႀကိမ္တြင္ ဦးဝီရသူ၏ေရွ႕ေနက ၾကားနာမႈကို ၎၏ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းဝင္းတြင္ လုပ္ခြင့္ေပးရန္ ပန္ၾကားခဲ့သည္။ ယင္းပန္ၾကားခ်က္ကို ၿမိဳ႕နယ္တရား႐ံုးက ျငင္းပယ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဦးဝီရသူက ထိုထက္ျမင့္ေသာ ခ႐ိုင္တရား႐ံုးသို႔ အယူခံဝင္ခဲ့ရာ ယခုအခါ ခရုိင္တရားရံုးမွလည္း ထုိပန္ၾကားခ်က္ကုိ ပယ္ခ်ခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ခ႐ိုင္တရား႐ံုးက ၎၏ပန္ၾကားခ်က္ကို စဥ္းစားေနစဥ္ကာလအတြင္း ၿမိဳ႕နယ္တရား႐ံုး အေနျဖင့္ မည္သည့္ ၾကားနာမႈကိုမွ် လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ျခင္းမရွိေပ။ သို႔ေသာ္ ကိုေဆြဝင္းမွာမူ ေနာက္လာမည့္ ႐ံုးခ်ိန္းရက္ကို သိႏိုင္ရန္ ၿမိဳ႕နယ္တရားသူႀကီးေရွ႕ေမွာက္သို႔ ႏွစ္ပတ္တစ္ခါ မ်က္ႏွာသြားျပေနခဲ့ရပါသည္။ ေယဘူယ်အားျဖင့္ မိနစ္အနည္းငယ္မွ်သာ ၾကာျမင့္ေသာ ဤလုပ္ထံုးလုပ္နည္းအတြက္ ကိုေဆြဝင္းအေနျဖင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ မႏၱေလး ၿမိဳ႕အထိ ခရီးသြားလာေနခဲ့ရပါသည္။
ဤအမႈ၏ မဆီေလ်ာ္မႈအမ်ားအျပားက ျမန္မာႏုိင္ငံတရားစီရင္ေရးစနစ္၏ လြတ္လပ္မႈကင္းမဲ့ေနပံုကို မီးေမာင္း ထုိးျပေနသည္။ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ဆိုးဝါးသည့္ျပစ္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္သူတို႔အား အေရးယူ ရမည့္အစား ၎တို႔အား စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစမည့္ အမွန္တရားမ်ားႏွင့္ ျပစ္မႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ရန္ ႀကိဳးစားေနသူမ်ားအား ပစ္မွတ္ထားရန္ ဆံုးျဖတ္ထားပံုရပါသည္။ အႏၱရာယ္ရွိေသာစကား ျဖန္႔ခ်ိျခင္းႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈ လႈံ႔ေဆာ္ျခင္းတို႔ကုိ လုပ္ေဆာင္ျခင္းအတြက္ တာဝန္ရွိသူမ်ားမွာ မည္သည့္ျပႆနာမွ မရင္ဆိုင္ရေသာ္လည္း ယင္းကဲ့သို႔ အႏၱရာယ္ရွိေသာလုပ္ရပ္မ်ားကို ေဝဖန္႐ႈတ္ခ်သူမ်ားမွာမူ တရားစြဲခံ ေနရဆဲျဖစ္သည္။ အလားတူ မၾကာေသးမီက အမႈတစ္ခုတြင္လည္း မမွန္ကန္ေသာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း မ်ားျဖင့္ Reuters သတင္းေထာက္ ႏွစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဝလံုးႏွင့္ ေက်ာ္စုိးဦး တို႔ကို ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္စီ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ ခဲ့သည္။ ထိုသတင္းေထာက္ ႏွစ္ဦးသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ျမန္မာစစ္တပ္မွ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳး မ်ားအား အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျပစ္ဒဏ္ခ်ခံရျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ား၊ လူမဆန္သည့္ရာဇဝတ္မႈမ်ားႏွင့္ လူမ်ဳိးတံုးသတ္ျဖတ္္မႈမ်ား က်ဴးလြန္သည္ဟု ကုလသမဂၢ စံုစမ္းစစ္ေဆးသူမ်ားက စြပ္စြဲထားေသာ ရာထူးႀကီး စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ လြတ္ေျမာက္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အမွန္တရားဖြင့္ခ်သူ၊ ႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို သတင္းပို႔သူ သတင္းေထာက္မ်ားမွာမူ ဖိႏွိပ္ေရးဥပေဒမ်ားျဖင့္ တရားစြဲခံေနၾကရပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ ပန္းတိုင္ဆီသို႔ ဆက္လက္ေလွ်ာက္လွမ္းမည္ဆိုပါက ယင္းသို႔ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနသည့္ တရားစီရင္ေရးကို အဆံုးသတ္ရန္ လုိအပ္ပါသည္။
ပုဒ္မ ၆၆(ဃ) တည္ရွိေနသေရြ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ အရပ္သားျပည္သူမ်ား အထူးသျဖင့္ အင္အားႀကီး လူပုဂၢဳိလ္မ်ား၊ အရာရွိမ်ားႏွင့္ အစိုးရမူဝါဒမ်ားကုိ အြန္လိုင္းတြင္ ေဝဖန္သူမ်ားသည္ ၎တို႔၏ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိခြင့္ကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာက်င့္သံုးျခင္းေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္က်ခံရမည့္အႏၱရာယ္ ရွိေနမည္ျဖစ္သည္။
အထက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္မ်ားအရ မိမိတို႔မွ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာအာဏာပိုင္မ်ားကို ေအာက္ပါ အတိုင္း တုိက္တြန္းလုိက္ပါသည္
ေထာက္ခံလက္မွတ္ေရးထိုးေသာ အဖြဲ႕မ်ား –
ပူးတြဲထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ဤေနရာ၌ ရယူပါ။
ပူးတြဲထုတ္ျပန္ခ်က္ကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ဤေနရာ၌ ရယူပါ
28 February 2025
Asian NGO Network on National Human Rights Institutions , CSO Working Group on Independent National Human Rights Institution (Burma/Myanmar)
Progressive Voice is a participatory rights-based policy research and advocacy organization rooted in civil society, that maintains strong networks and relationships with grassroots organizations and community-based organizations throughout Myanmar. It acts as a bridge to the international community and international policymakers by amplifying voices from the ground, and advocating for a rights-based policy narrative.