အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားအားလံုး ပေပ်ာက္ေရးေန႔
25 November 2018
ႏုိင္ငံတကာမွ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားအားလံုး ပေပ်ာက္ေရးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းအေပၚ ကရင္လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ KHRG မွလည္း လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အဓၶမျပဳက်င့္ျခင္း ခံရေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ကာကြယ္ရန္ႏွင့္ တရားမွ်တမႈရွိလာေစရန္အတြက္ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားကုိ ထိေရာက္စြာ အေရးယူေပးရန္ ျမန္္မာအစုိးရအားေတာင္းဆုိပါသည္။ ျမန္မာျပည္ အေရွ႕ ေတာင္ပုိင္းတြင္ အက်ယ္တဝင့္ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားလွ်က္ရေိွနေသာ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား အေပၚ လႊတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးမႈမ်ားသည္ ၾကီးမားေသာ ျပႆနာ ကိစၥရပ္တစ္ခု ျဖစ္လာပါသည္။
၂၀၁၂ ခႏုစွ၊္ ဇန္နဝါရီလမွ ၂၀၁၈ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလအထိ ျမန္မာျပည္ အေရွ႕ေတာင္ပုိင္းအတြင္းရွိ အမ်ိဳးသမီးမ်ား လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ အေၾကာင္းကုိ ေဖာ္ျပသည့္ အစီရင္ခံစာ ၅၂ ေစာင္ကုိ KHRG မွ လက္ခံရရွိခ့ပဲါသည္။ သုိ႔ေစကာမူ ဤျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ အစိတ္အပုိင္း အနည္းငယ္သာ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ အျပစ္တင္ရႈပ္ခ်ေျပာ ဆုိမႈမ်ားေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ရာဇဝတ္မႈမ်ား ၾကံဳေတြ႔ ရသည့္အခါ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိတင္ျပရန္ စိတ္အားထက္သန္မႈ မရွိၾကေတာ့ေခ်။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခံရသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္လည္း တရားမွ်တမႈရရွိရန္ ၾကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္ရာတြင္ အဟန္႔အတားမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရျခင္းအပါအဝင္ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏးြ ေပးျခင္းရရွိမႈနည္းပါးျခင္း၊ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမွ ျခိမ္းေျခာက္ခံရျခင္း၊ ျပန္လည္ လက္စားေခ်ခံရမည္ကုိ ေၾကာက္ရြံ႔႕ရျခင္းႏွင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူအား လက္ထပ္ျခင္းျဖင့္ အမႈအား ေက်ေအးရန္ ဖိအားေပးခံရျခင္း စသည္တုိ႔ႏငွ့္ရင္ဆုိင္ၾကံဳေတြ႔ရပါသည္။ ရုိးရာယဥ္ေက်းမႈအရ အမ်ိဳးသားမ်ား ၏ဦးေဆာင္မႈကုိ ဦးစားေပးေသာစနစ္ေၾကာင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခံရသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ တရားမွ်တမႈ အတြက္ အမႈမ်ားကုိတင္ျပရာတြင္ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းေပး မည့္သူမွ အခ်ိန္ဆြျဲခင္းႏွင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူအား မ်က္ႏွာသာေပးမႈမ်ား ရွိေနပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ တရားမွ်တမႈယႏၱရားႏွင့္ အလွမ္းေဝး ကြာခဲ့ရပါသည္။ KHRG မွ မွတ္တမ္းျပဳစုထားေသာ လိင္ပုိ္င္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈ ၂၇ မႈမ်ားထဲတြင္ တစ္မႈ ကိုသာလွ်င္ တရားရံုးတြင္ ကုိ္င္တြယ္ေျဖရွင္းျခင္း ရွိေနသည္ကုိ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ျမန္မာျပည္အေရွ႕ေတာင္ ပိုင္းတြင္ေနထိုင္ၾကေသာ ကရင္အမ်ိူးသမီးမ်ားအေပၚ တပ္မေတာ္မွ အတိတ္ကက်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ လိင္ပိုင္း ဆိုင္ရာအဓၶမျပဳက်င့္မႈမ်ားအတြက္ အေရးယူေျဖရွင္းေပးမႈမ်ားမရွိဘဲ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးေနေသာ အျဖစ္မ်ားရွိေနပါသည္၊၊
ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီေသာ ကာလမ်ားတြင္ ျပည္သူလူထုမ်ားအား အၾကမ္းဖက္မႈျပဳသည့္အခါ နည္းဗ်ဴဟာက်က် အသံုးျပဳေသာ စနစ္တစ္ခုမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေစာ္ကားမႈႏွင့္ အဓၶမျပဳက်င့္မႈမ်ားကုိ အက်ယ္တဝင့္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ နယ္ေျမခ်ဲ႕ထြင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေသာအခါတြင္ အမ်ိဳးသမီး မ်ားအား လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာအၾကမ္းဖက္သည့္ နည္းလမ္းကုိအသံုးျပဳျပီး ေဒသခံျပည္သူလူထုမ်ားအား အျပစ္ေပးျခင္းႏွင့္ ဆုိးရြားစြာ နာက်င္ေစသည့္ စိတ္ဒဏ္ရာမ်ားေပးျခင္း စသည့္ကိစၥရပ္မ်ားကုိ KHRG ႏွင့္ အျခားလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ေကာင္းေကာင္းမြန္မနြ္ မွတ္တမ္းျပဳစုထားပါသည္။ ဤကဲ့သုိ႔ သက္ေသသာဓကမ်ားရွိေနခဲ့ေသာ္လည္း တရားမွ်တမႈအတြက္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားကုိ မည္သည့္အေရး ယူမႈမ်ိုးမွ ျပဳလုပ္ျခင္းမရွိေပ။ ဤသည္မွာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခံရသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကုိသာ စိတ္ဒဏ္ရာ ျဖစ္ေစျပီး ၎တုိ႔၏ လူမႈအသုိင္းအဝုိင္းအတြင္း အျပစ္တင္ ရႈပ္ခ်ခံရမႈမ်ားကိုသာဆက္လက္ၾကံဳေတြ႔ေစ ပါသည္။ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ပဏာမ အပစ္ခတ္ရပ္စေဲရး လက္မွတ္ေရးထုိးျပီး ေနာက္ပုိင္း လူ႔အခြင့္အေရးအေျခ အေနတုိးတက္ ေကာင္းမြန္လာသည့္ တုိင္ေအာင္ ေက်းရြာအနီးတဝုိက္တြင္ တပ္မေတာ္မွသြားလာ လႈပ္ရွားမႈျပဳပါက လံုျခံဳမႈအတြက္ စုိးရိမ္ေနရေၾကာင္း ေဒသခံအမ်ိဳးသမီးမ်ားက ဆက္လက္တင္ျပၾကပါ သည္။ ရခုိင္၊ ကခ်င္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္မ်ားတြင္လည္း စစ္တပ္မွ ျပည္သူလူမ်ားအား ညွင္းပမ္းႏွိပ္စက္ရန္ “စစ္ပြဲ၏လက္နက္” တစ္ခုအျဖစ္ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈကုိ ဆက္လက္အသံုးျပဳလွ်က္ ရွိေနပါသည္။
အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္သည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား အၾကမ္းဖက္မႈမွ တားဆီးကာကြယ္ေရး ဥပေဒ မူၾကမ္းကုိ လက္ခံက်င့္သံုးျခင္းျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ ဥပေဒဆုိင္ရာ အကာအကြယ္ရရွိမႈ ပုိအားေကာင္း လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္မည္ဟုကတိျပဳထားပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ အဆုိပါဥပေဒမူၾကမ္းအား အေကာင္ အထည္ေဖာ္ အတည္မျပဳႏုိင္ေသးဘဲ ၾကန္႔ၾကာမႈရွိေနပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ KHRG မွ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရ အား ဤဥပေဒကုိ အေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ရြက္ရန္ တုိက္တြန္းပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ လက္ရွိလိင္ပုိင္း ဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္ မႈအတြက္ ျပဌာန္းထားေသာ ဥပေဒသည္ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ မိန္းမငယ္ေလးမ်ားအတြက္ ထိေရာက္ျပည့္ဝသည့္ အကာအကြယ္ ေပးမႈမ်ားမရွိေသာေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ဥပေဒအရ လင္ေယာက္်ားမွ မိမိဇနီးမယားအား အလုိမတူဘဲ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာအဓၶမျပဳက်င့္ျခင္းသည္ ျပစ္မႈမေျမွာက္ေပ။ ထုိ႔နည္းအတူ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈျျျ ျပဳသည့္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားကုိ ခုခံကာကြယ္ရန္ မစမြ္းေဆာင္ႏုိင္ၾကေပ။ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားကုိ လႊတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးမႈအား ျပန္လည္ေခ်ပအေရးယူျခင္းႏွင့္ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈ ျပဳက်င့္ခံရသူမ်ားအတြက္ တရားဥပေဒဆုိင္ရာ အကာအကြယ္ေပးျခင္း ပုိမုိအားေကာင္းမြန္ လာေအာင္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္ အလြန္အေရးၾကီးပါသည္။ ထုိမွ်မက လိင္ပုိင္းဆုိငရ္ာ အၾကမ္းဖက္မႈ ျဖစ္ပာြးရသည့္ အေျခခံအေၾကာင္းတရားအား ေဖာ္ထုတ္ေျဖရွင္းေပးျခင္းသည္လည္း အလြန္အေရးၾကီးလွ ေပသည္။ တုိင္းျပည္အတြင္း က်ားမေရးရာ အယူသည္းမႈမ်ားသည္ မလုိလားအပ္ေသာ လႊမ္းမုိးမႈမ်ားအျဖစ္ ဆက္လက္တည္ရွိေနျပီး ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း၊ အၾကမ္းဖက္ျခင္းႏွင့္ ဖံုးကြယ္ထားျခင္း စသည့္ ထိခုိက္နစ္နာမႈ မ်ားကုိ မေဖာ္ထုတ္ႏုိင္သည့္ အစဥ္အလာတစ္ခု ျဖစ္ေစပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ KHRG မွ က်ားမေရးရာ တန္းတူညီမွ်မႈ ပမိုေိုကာငး္မြနလ္ာေစျခငး္ႏငွ့္ ဓေလ့ထံုးတမ္းအရ က်ားမေရးရာစႏံႈန္းေျပာင္းလဲမႈကုိ ရည္ရြယ္ျပီး ခ်မွတ္ထားေသာ အသိပညာေပးသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုကုိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္လုပ္ ေဆာင္ရန္ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရအား တုိက္တြန္း လႈ႔႔ံေဆာ္အပ္ပါသည္။
သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ဤေနရာ၌ ရယူပါ။
သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္ကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ဤေနရာ၌ ရယူပါ။
Announcements
28 February 2025
Asian NGO Network on National Human Rights Institutions , CSO Working Group on Independent National Human Rights Institution (Burma/Myanmar)
Open letter: Removal of the membership of the dis-accredited Myanmar National Human Rights Commission from the Southeast Asia National Human Rights Institution Forum
Progressive Voice is a participatory rights-based policy research and advocacy organization rooted in civil society, that maintains strong networks and relationships with grassroots organizations and community-based organizations throughout Myanmar. It acts as a bridge to the international community and international policymakers by amplifying voices from the ground, and advocating for a rights-based policy narrative.