သံလြင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဥယ်ာဥ္ေကာ္မတီႏွင့္ ကရင္သဘာဝပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္လူမႈလုပ္ရွားမႈကြန္ရက္အဖဲြ႕ (KESAN) တို႕၏ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္
ယေန႕က်ေရာက္ေသာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာကမာၻ႕ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ားေန႕ကို ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ေနရပ္စြန္႕ခြာခဲ့ရေသာ ဌာေနကရင္လူထုတို႕မွ ႏို္င္ငံတကာသဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ဇီဝမ်ိဳးကြဲထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး၊ ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးတည္ေဆာက္မႈမ်ားကို အေထာက္အကူျပဳပံ့ပိုးေသာ ၎တို႕၏အသိအညာ၊ အတတ္ပညာႏွင့္လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားအား ဖလွယ္ျခင္းႏွင့္အတူ ဆင္ႏြဲက်င္းပသည္။
ၾသဂုတ္လ ၉ ရက္ေန႔သည္ ကုလသမဂၢက ဌာေနတိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္သည့္ ၁၁ ၾကိမ္ ေျမာက္ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔ျဖစ္ကာ ယင္းေန႔ကို အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ကမၻာ့ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ားေန႔အျဖစ္ စစ္ပဲြေၾကာင့္ ေနရပ္ စြန္႔ခြာလာၾကရေသာကရင္လူထုမ်ားႏွင့္ ၄င္းတုိ႔၏မိတ္ဖက္ကရင္လူမႈအဖဲြ႕မ်ားက မူေၾတာ္ (ဖာပြန္) ခရုိင္ရိွ အိတူထျပည္တြင္း ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ က်င္းပၾကသည္။
မ်ိဳးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဌာေနကရင္တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ သူတို႔ပတ္၀န္းက်င္ရိွ ေျမယာ၊ ျမစ္ေခ်ာင္း၊ သစ္ေတာမ်ားႏွင့္ အရွည္ တည္တံခုိင္ၿမဲစြာ အတူယွဥ္တဲြေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ သူတု႔ိတေတြသည္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာရွည္ၾကာသည့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ၊ အၾကီးစားေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းေၾကာင့္ ေနရပ္စြန္႔ခြာရမႈႏွင့္ တရားမ၀င္ထုတ္လုပ္ေရာင္း၀ယ္မႈတို႔ေၾကာင့္ ဘိုးဘြားပိုင္သစ္ ေတာမ်ားျပဳန္းတီးမႈ စသည့္ဒုကၡမ်ား ခံစားေနၾကရသည္။ ယေန႔ကာလတြင္ တကမာၻလံုးကလက္ခံထားသည့္ ဌာေနတုိင္းရင္း သားမ်ား၏အခြင့္အေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာကသတ္မွတ္ထားသည့္ အသက္ရွင္ရပ္တည္ေရးဆုိင္ရာ အႏွိမ့္ဆံုးသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား၊ ဂုဏ္သိကၡာမ်ား၊ က်န္းမာေပ်ာ္ရႊင္မႈဆိုင္ရာစံႏႈန္းမ်ားကို ျမန္မာအစိုးရက ေလးစားလုိက္နာရန္အတြက္ ဌာေနကရင္လူမႈအသိုင္း အ၀ိုင္းက ေတာင္းဆုိေနသည္။
ေနရပ္စြန္႔ခြာကရင္လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းက သူတို႔၏ ေနထိုင္မႈဘဝပံုစံ၊ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ထံုးစံ၊ ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္က်င့္သံုးခဲ့ ေသာ ေဂဟေဗဒဆုိင္ရာအသိပညာမ်ား ဖလွယ္ျခင္းႏွင့္အတူ ဌာေနတုိင္းရင္းသားမ်ားေန႔ကို အတူစုေပါင္းၾကသည္။ ၾသဂုတ္လ ၉ ရက္ေန႔ အခမ္းအနားတြင္ ကရင္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေဝေသာ “ပန္းမံသစ္ခြစံုလင္လွ…လူမႈဘဝသာယာလွ” အမည္ရိွ အစီရင္ခံစာ အသစ္ကိုလည္း မိတ္ဆက္ျဖန္႔ခ်ိသည္။ ဌာေနကရင္လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းမွ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသာပါဝင္သည့္ သုေတသနအဖဲြ႕က ျမန္မာျပည္ေတာင္ပိုင္းရိွ ကေဆာထယ္ႏွင့္ေသာသီေဖၚေဂၚေက်းရြာပိုင္ဘံုသစ္ေတာမ်ားမွ မ်ိဳးတံုးမည့္အႏၱရာယ္ႏွင့္ရင္ဆုိင္ေနရ ေသာသစ္ခြမ်ိဳးစိတ္မ်ားကို ၄ ႏွစ္ၾကာအခ်က္ အလက္ရွာေဖြစုေဆာင္းၿပီး ပထမဆံုးအၾကိမ္အျဖစ္ ထုတ္ျပန္ျခင္းျဖစ္သည္။ သုေတ သနအဖဲြ႔သည္ သစ္ခြမ်ိဳးစိတ္ ၁၂၁ မ်ိဳးကို ရွာေဖြႏိုင္ကာ အခ်ိဳ႕ေသာမ်ိဳးစိတ္မ်ားသည္ မ်ိဳးတံုးမည့္အေျခအေနႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနရ သကဲ့သို႔ အခ်ိဳ႕သည္ ရွားပါး၍လူမသိေသာမ်ိဳးစိတ္မ်ားျဖစ္သည္။ ၄င္းတို႔၏ရွာေဖြေတြ႕ရိွမႈသည္ ဌာေနတုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ အသိ ပညာဗဟုသုတသည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ေဂဟစနစ္ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ အဖိုးထိုက္တန္သည့္ေပးဆပ္မႈျဖစ္ေၾကာင္း ျပသေနေပသည္။ ထို႔ျပင္ ကရင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ယင္းပညာရပ္နယ္ပယ္တြင္ အေရးပါေသာအခန္းက႑က ပါဝင္ေၾကာင္းကို ျပသေနေပသည္။ အခမ္းအနားတြင္ ပညာရွင္မ်ားဦးေဆာင္သည့္ ေဆြးေႏြးပဲြမ်ား၊ ယဥ္ေက်းႏွင့္ျပဇာတ္အစီအစဥ္၊ ဓါတ္ပံုျပပဲြႏွင့္ သတင္း မွတ္တမ္းျပပဲြမ်ားပါဝင္သည္။
သံလြင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဥယ်ာဥ္သည္ အားလံုးပါဝင္သည့္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ဇီဝမ်ိဳးကြဲထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအေမြ အႏွစ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးမ်ားဆီသုိ႕ ေရွးရွဳလုပ္ေဆာင္ေသာအစီအစဥ္တခုျဖစ္ၿပီး တခ်ိန္တည္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ ေတာင္ပိုင္း၊ ေကာ္သူးေလ၊ မူေၾတာ္ (ဖာပြန္) ခရိုင္အတြင္း မိမိဘိုးဘြားေျမအားမိမိကိုယ္တိုင္စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာ ဌာေန ကရင္တိုင္းရင္းသားတို႕ ၏ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ကို အသိအမွတ္ျပဳေပးျခင္းအားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုတည္ေဆာက္ရန္ လုပ္ ေဆာင္ေနေသာအစီအစဥ္ႀကီး တခုျဖစ္သည္။ လက္ရွိတြင္ ႏိုင္ငံအတြင္းကန္႕သတ္ကာကြယ္ေသာနယ္ေျမေဒသမ်ားကို အစိုးရ မ်ားကသတ္မွတ္ရာ၌ ဌာေနတုိင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားႏွင့္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းကထိန္းသိမ္းထားေသာနယ္ေျမေဒသ (ICCAs) မ်ား ကိုလည္း စည္းမ်ဥ္းဥပေဒမ်ားႏွင့္တကြ ကာကြယ္မႈေအာက္ရွိေသာနယ္ေျမေဒသမ်ားအျဖစ္သတ္မွတ္ရန္ ႏိုင္ငံတကာက တက္ တက္ၾကြၾကြ ႀကိဳးပမ္းေျပာဆိုျခင္းမ်ားရွိေနၿပီး ယခုသံလြင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဥယ်ာဥ္လုပ္ရွားမႈသည္ အဆိုပါႏိုင္ငံတကာလုပ္ရွားမႈ၏ အစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္သည္။ ထိုမွသာလွ်င္ ဇီဝမ်ိဳးကြဲမ်ားထာဝစဥ္ရွင္သန္ေရးႏွင့္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္သဟဇာျဖစ္သည့္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းမ်ား ေရရွည္တည္ၿမဲေရးအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေဘးအႏၲရယ္မ်ားကိုကာကြယ္ရာႏွင့္ တံု႕ျပန္ရာ တြင္ေသာ္လည္းေကာင္း ဌာေနတုိင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားႏွင့္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းကထိန္းသိမ္းထားေသာနယ္ေျမေဒသ (ICCA) က တရားဝင္စြာႏွင့္ထိေရာက္စြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
ကမၻာရာသီဥတုဆိုင္ရာအက်ပ္အတည္းကာလတြင္ ကမာၻႀကီး၏ေဂဟစနစ္ႏွင့္သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ကာကြယ္ေရးသည္ အလြန္အေရးပါေနၿပီး ရာသီဥတုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ စုေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကရာတြင္ ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ အေရး ပါေသာအခန္းက႑မွ ပါ၀င္ေနေပသည္။ ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ားက ထိန္းသိမ္းေဆာင္ရြက္ေနေသာ သံလြင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဥယ်ာဥ္ႏွင့္ တနသၤာရီတိုင္းေဒသၾကီးရိွ အျခားလူမႈအဖဲြ႔အစည္းကေဆာင္ရြက္ေနေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ျမန္မာအစိုးရ၏ တႏိုင္ငံလံုးေဂဟစနစ္ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာနည္းဗ်ဴဟာႏွင့္ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳေနသည္။
အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာကမာၻ႕ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ားေန႔အခမ္းအနားကို ကရင္ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈႏွင့္အသိ ပညာအတတ္ပညာမ်ားကို ဖလွယ္ျပသက်င္းပျခင္းႏွင့္အတူ
- ျမန္မာအစိုးရအား ဤကဲ့သုိ႕ေသာ လူထုကိုယ္တိုင္ဦးေဆာင္ပါဝင္သည့္ ေအာက္ေျခမွအထက္သို႕ (button-up) စနစ္ အေျခခံသဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ဇီဝမ်ိဳးကြဲထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးစနစ္မ်ိဳးကို က်င့္သံုးလက္ခံရန္ တိုက္တြန္းပါ သည္။ အထူးသျဖင့္ တနသၤာရီတိုင္းအတြင္းလုပ္ေဆာင္ရန္စီစဥ္ေနသည့္ ေတာင္တန္းမ်ားဆီမွသႏၲာေက်ာက္တန္း မ်ားဆီသို႔စီမံကိန္းကို လူထုကိုယ္တိုင္ပါဝင္သည့္ အထက္ေဖၚျပပါသဘာဝထိန္းသိမ္းေရးခ်ဥ္းကပ္မႈပံုစံဖက္သုိ႕ ေဇာင္း ေပးၿပီးလုပ္ေဆာင္ရန္ တိုက္တြန္းပါသည္။ ထိုကန္းရိုးတမ္းထိန္းသိမ္းေရးစီမံကိန္းသည္ ဟက္တာ ၁.၄ သန္း (၃၄၅၉၄၇၅ ဧက) အက်ယ္အဝန္းရွိၿပီး တနသၤာရီေဒသအတြင္း ဌာေနတိုင္းရင္းသားႏွင့္လူထုမ်ားစြာ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ ဆက္အဆက္ဆက္ ဓေလ့ထံုးတမ္းအရပိုင္ဆိုင္အသံုးျပဳစီမံခန္႕ခြဲလာသည့္ ေျမယာႏွင့္ေက်းရြာေဒသမ်ားစြာေပၚ တထပ္ တည္းက်ေရာက္ သည့္စီမံကိန္း ျဖစ္သည္။
- ကမာၻ႕ကုလသမဂၢက၏ဌာေနတိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးဆုိင္ရာေၾကညာစာတမ္းက အျမတ္တႏိုးအသိအမွတ္ျပဳျပဌာန္း ထားသည့္အတိုင္း ကရင္လူမ်ိဳးတို႕၏ဌာေနတိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရးကို ေလးစားတန္ဘုိးထားရန္၊ ထို႕ျပင္ ကရင္လူထု တုိ႔၏ဘိုးဘြားပိုင္ေျမထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခြင့္ႏွင့္စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏သဘာ၀ပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ ေဂဟစနစ္ကို ကာကြယ္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္သည့္ ၎တို႕၏အားထုတ္မႈ၊ စသည္တို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳလက္ ခံျခင္းအားျဖင့္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္အက်ိဳးရေစမည့္ရလဒ္ဆီသိုု႕ ေရွးရွဳေဆာင္ရြက္ရန္ ျမန္မာအစိုးရအား ကြ်ႏု္ပ္္တို႔ကေတာင္း ဆိုသည္။
- သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ဇီဝမ်ိဳးကြဲထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္စီမံခန္႔ခဲြေရးမ်ားတြင္ ဌာေနတုိင္းရင္းသူအမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ပါ၀င္ခြင့္ကို အသိအမွတ္အျပဳအားေပးရန္ တုိက္တြန္းသည္။ ၎တို႕ကိုပါဝင္ေစျခင္းအားျဖင့္ ၎၌ရွိေသာ အမ်ားႏွင့္မတူထူးျခား သည့္ အသိပညာႏွင့္ခ်ဥ္းကပ္မႈပံုစံမ်ားကို ၎တို႕က ထည့္ဝင္ပံ့ပိုးေပးႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
- လက္ရိွႏိုင္ငံေရးအေျခအေနအရ မိမိေနရပ္ဌာေနသုိ႕ ေဘးကင္းလံုၿခံဳစြာျပန္လည္ေနထိုင္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေသးသည့္ ေနရပ္ စြန္႔ခြာသူမ်ားႏွင့္ဒုကၡသည္မ်ားအား ဆက္လက္ကူညီေထာက္ပံ့ရန္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမ်ားကို ေတာင္းဆုိပါသည္။
သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားရယူလုိပါက ေအာက္ပါပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါသည္။
၁။ ေနာ္ဝါးခူရွီး၊ ကရင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕၊ + 66 0861182261၊ (ကရင္၊ ျမန္မာ၊ ႏွင့္အဂၤလိပ္ဘာသာ)။
၂။ ပဒိုေစာဒီေဂဂ်ဴနီယာ၊ သံလြင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မတီခ်ဳပ္၊ မူေၾတာ္ခရိုင္၊ ေကာ္သူးေလ၊ +66 878511061 (ကရင္၊ ျမန္မာ၊ ႏွင့္အဂၤလိပ္ဘာသာ)။
၃။ ေစာေဖါလ္စိန္ထြား၊ ကရင္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္လူမႈလုပ္ရွားမႈကြန္ရက္၊ +66 817 247 093 (ကရင္ႏွင့္အဂၤလိပ္ဘာသာ)။
ဤထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ဤေနရာတြင္ ရယူရန္။
ဤထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ကရင္ဘာသာျဖင့္ ဤေနရာတြင္ ရယူရန္။
ဤထုတ္ျပန္ခ်က္ကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ဤေနရာတြင္ ရယူရန္။
၎
င
၎
၎
၎
င
၎
၎
Announcements
28 February 2025
Asian NGO Network on National Human Rights Institutions , CSO Working Group on Independent National Human Rights Institution (Burma/Myanmar)
Open letter: Removal of the membership of the dis-accredited Myanmar National Human Rights Commission from the Southeast Asia National Human Rights Institution Forum
Progressive Voice is a participatory rights-based policy research and advocacy organization rooted in civil society, that maintains strong networks and relationships with grassroots organizations and community-based organizations throughout Myanmar. It acts as a bridge to the international community and international policymakers by amplifying voices from the ground, and advocating for a rights-based policy narrative.