အသစ္ထပ္လုပ္မည့္ EIA/SIA ေၾကာင့္ ေက်ာက္မီးေသြးတိုးခ်ဲ႕တူးေဖာ္လာမည္ကိုနမၼေဒသခံမ်ားစိုးရိမ္ေန
02 June 2017
ျမန္မာသဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာအၾကံေပးေရးကုမၸဏီ၏ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းသီေပါၿမိဳ႕နယ္ နမၼရြာ သို႔သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ျခင္းအေပၚ ေဒသခံမ်ားက ေက်ာက္မီးေသြးတိုးခ်ဲ႕တူးေဖာ္လာမည္ဟု စိုးရိမ္ေန ၾကပါသည္။
ေမလ၂၈၊၂၀၁၇ တြင္ ျမန္မာ့သယံဇာတႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္/ လူမႈေရးစီးပြားေရးစစ္တမ္း Resource & Environment Myanmar/ Social Economic Survey (REM) မွ ေဒါက္တာသီဟစိုး ႏွင့္ ေဒါက္တာ စႏၵာလႈိင္ တို႔ ၁၀ ေယာက္အဖြဲ႕ နမၼသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ နမၼတြင္ ေငြရည္ပုလဲ ၏ ၂၀၀၄ မွစ၍ တူး ေဖာ္ေနေသာ ေက်ာက္မီးေသြးလုပ္ငန္းခြင္ရွိသည္။ မနက္ပိုင္းတြင္ ပန္ငါး၊ ဟူးမီ၊ တိန္းဟိုင္း ႏွင့္ ဟိုနားဖ စသည့္ ပန္ငါးေက်ာက္မီးေသြးလုပ္ငန္းခြင္ ႏွင့္ နီးေသာ ေနရာမ်ားမွ ေဒသခံမ်ားကို ေတြ႕ဆံု ခဲ့ပါသည္။
ေန႔လည္ပိုင္းတြင္ နမၼဘုန္းႀကီးေက်ာင္းဆီသို႔ သြားခဲ့ၿပီး ဝမ္လံု၊ ပိန္းဆိုင္း၊ ကုန္းေပါင္း၊ နားကြန္မွ နားကြန္ ေက်ာက္မီးေသြးလုပ္ငန္းခြင္ ႏွင့္နီးေသာရြာမွ ေဒသခံရြာသူရြာသား ၇၉ ေယာက္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ခဲ့ပါသည္။ တစ္နာရီ မွ ႏွစ္နာရီအတြင္း ေဒသခံ ၃၆ ေယာက္ကို ေမးျမန္းခဲ့ၿပီး အမ်ားစုမွာ နားကြန္ႏွင့္ ကုန္းေပါင္း ရြာမွျဖစ္သည္။
ထိုအဖြဲ႕က စစ္တမ္းေမးခြန္းလႊာ ႏွင့္ရြာသူရြာသားမ်ား၏ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း၊ လယ္ယာမွ ရသည့္ တစ္ႏွစ္စာဝင္ေငြ တို႔ကို ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။ ေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္ေရးမွ ေဒသခံအေပၚ ဘယ္လို အ က်ိဳးသက္ေရာက္လဲ ဆိုတာကိုလည္း ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။
ရြာသူရြာသား အမ်ားစုကေတာ့ ဆိုးက်ိဳးမ်ားစြာ သက္ေရာက္ေသာေၾကာင့္ ေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္ေရး ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သေဘာမတူဘူးဟု ေျဖၾကားခဲ့ပါသည္။ ေဒသခံမ်ားက ပိန္းဆိုင္းေက်ာက္မီး ေသြး တြင္း ေဟာင္းမွာ ျဖစ္ေပၚလာေသာ သဘာဝမဟုတ္သည့္ ေရကန္အေၾကာင္းလဲ ေျပာခဲ့သည္။ ထိုေရ ကန္ ေၾကာင့္ အနားရွိေျမမ်ား ကၽြံဝင္ၿပီး ေဘးပတ္ဝန္းက်င္ရွိ လယ္ထဲသို႔ဝင္ၿပီး အနီးအနားရွိ ေခ်ာင္မ်ား သို႔စီးဝင္ကာ ေရညစ္ညမ္းမႈ ကိုျဖစ္ေပၚေစသည္ ဟုေျဖၾကားခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ေက်ာက္မီးေသြးလုပ္ငန္းမွ ထြက္ေပၚလာေသာ စြန့္ပစ္အညစ္အေၾကးမ်ားကို လယ္ကြင္းမ်ားထဲ အမႈိုက္ပံုသလိုလာပံု ထား ေၾကာင္း၊ ေရအရင္းအျမစ္ကို ညစ္ညမ္းေစေၾကာင္းႏွင့္ေျမၿပိဳသည့္ အႏၱရာယ္ကို စိုးရိမ္ေနေၾကာင္း ကို လည္း ေျဖၾကားခဲ့သည္ ဟုသိရပါသည္။
မၾကာေသးခင္က နားကြန္ေက်ာက္မီးေသြးတြင္း ၏အေရွ႕ေျမာက္ဖက္တြင္ အရွည္ ၂၀၀ ေပခန္႔ ရွိေသာ အက္ကြဲေပၚထြက္လာသည္ ကိုလည္းေျပာခဲ့သည္။
ေဒသခံရြာသူရြာသားမ်ားက ေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္ေနသည့္ကုမၼဏီ ကိုနမၼဧရိယာမွ ထြက္ခြာသြားရန္ လိုလားေၾကာင္းေၿပာသည္။ ေလ်ာ္ေၾကးေပးအပ္မႈမ်ားကိုလည္း လိုအပ္မႈမရွိေၾကာင္းနွင့္ သတၱဳတူး ေဖာ္မႈမ်ား ရပ္တန့္ရန္သာလိုအပ္ေၾကာင္းေျပာသည္။
ေဒသခံမ်ားက မွတ္တမ္းေကာက္သူမ်ား လက္ရွိတူးေဖာ္ေနေသာ ေက်ာက္မီးေသြး အေၾကာင္း သာ ေမးျမန္းၿပီး ေငြရည္ပုလဲမွ ဟိုနားဖေရအရင္းအျမစ္ ေနရာကို ေက်ာက္မီးေသြးတိုးခ်ဲ႕ တူးေဖာ္ရန္ အတြက္ ေဒသခံမ်ားကို စည္းရံုးေနသည့္အေၾကာင္း မေမးသည့္အတြက္ မသကၤာသံသယျဖစ္ေနသည္။
ေဒသခံလူငယ္မ်ားက ေမးခြန္းလႊာ ပံုစံမိတၱဴေပးဖို႔ေတာင္းဆိုၿပီး မွတ္တမ္းေကာက္သူမ်ား မွ ေပးဖို႔ သေဘာ မတူျခင္း အေပၚ စိတ္ပ်က္ေနၾကသည္။ မွတ္တမ္းေကာက္ယူသူထဲမွ တစ္ဦးက “နင့္ကိုနင္ဘာ ထင္ေနသလဲ၊ ငါတို႔ကေမးဖို႔ပဲလာတာေျဖမွာသာေျဖ” ဟုေျပာခဲ့ေၾကာင္းသိရွိရပါသည္။
ျပီးခဲ့သည့္အပတ္ ေမလ၂၀၊၂၀၁၇တြင္ REM အဖြဲ႕က သီေပါရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရံုးတြင္ အစည္းအေဝး လုပ္ခဲ့ၿပီး နမၼအပါအဝင္တျခားသီေပါၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေက်ာက္မီးေသြးလုပ္ငန္းခြင္ ႏွင့္နီးေသာ ေနရာမ်ား မွ ေဒသခံ ၈၀ ေက်ာ္တက္ေရာက္ခဲ့ပါသည္။ Shan Nationalities League for Democracy မွ လြတ္ေတာ္အမတ္ ၂ ဦး အပါအဝင္ျဖစ္သည္။ အစည္းအေဝးတြင္ REM က၂၈ ရက္ေန႔ ၂၀၁၇ တြင္ နမၼသို႔ EIA/SIA ကိစၥေဆာင္ရြက္ဖို႔ သြားမည္ဟုေျပာခဲ့ၿပီး အစိုးရ၊ ကုမၸဏီဖက္ပါမည္ မဟုတ္ဟု ေျပာခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ထိုအၾကံေပးပုဂၢိဳလ္၏ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိသည့္ EIA/SIA လုပ္ငန္းစဥ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း ႏွင့္ ေဒသခံရြာသူရြာသားမ်ားအေပၚ မ႐ိုေသပဲ ႐ိုင္းပ်စြာ ဆက္ဆံျခင္းက ကုမၸဏီဖက္တြင္ သာရွိေနျခင္း ကို သက္ေသျပေနသည္။ ေဒသခံနမၼရြာ သူရြာသားမ်ားက ေက်ာက္မီးေသြးတြင္း၏ လႈမႈေရးႏွင့္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ အေပၚဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္ျခင္းကို ရပ္တန္႔ရန္ လိုလားေနသည္။ ရွမ္းျပည္ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားကြန္ယက္မွ ေဒသခံကို လံုးဝေထာက္ခံၿပီး ေငြရည္ပုလဲ ကုမၸဏီ၏ နမၼေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္ျခင္း ရပ္တန္႔ရန္ႏွင့္ ေနာက္ထပ္တူး ေဖာ္ဖို႔ ေနရာ တိုး ခ်ဲ႕ျခင္း မႀကိဳးစားဖို႔ သတိေပးႏႈိးေဆာ္သည္။
ဆက္သြယ္ရန္
နန္းဟြမ္ခမ္း +၉၅(၀)၉၄၄-၀၇၇-၆၆၇၂ နမၼေဒသခံ
စိုင္းဖွ +၆၆(၀)၆၅-၀၂၆-၆၁၀၄ ရွမ္းျပည္ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားကြန္ယက္
သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ ျမန္မာဘာသာကုိ ဤေနရာတြင္ ရယူႏုိင္သည္။
သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ ရွမ္းဘာသာကုိ ဤေနရာတြင္ ရယူႏုိင္သည္။
Announcements
28 February 2025
Asian NGO Network on National Human Rights Institutions , CSO Working Group on Independent National Human Rights Institution (Burma/Myanmar)
Open letter: Removal of the membership of the dis-accredited Myanmar National Human Rights Commission from the Southeast Asia National Human Rights Institution Forum
Progressive Voice is a participatory rights-based policy research and advocacy organization rooted in civil society, that maintains strong networks and relationships with grassroots organizations and community-based organizations throughout Myanmar. It acts as a bridge to the international community and international policymakers by amplifying voices from the ground, and advocating for a rights-based policy narrative.